SCHIJN EN WAARHEID
TENZIJ...
De grote toestroom van copy
en foto's blijft doorgaan, zodat
er ook steeds meer voor later
moet blijven liggen, omdat ons
blad helaas niet meer dan 24
pagina's heeft.
Wees niet ongerust als U te
lang moet wachten. Alles ligt
goed geregistreerd en bewaard.
Als er straks een komkommertijd
mocht komen, halen we prachtig
in.
In de verkiezingsstrijd hebben wij
(meestal tegen wil en dank) zó vaak
moeten luisteren naar de flemende
stemmen van politieke voormannen,
terwijl vlak ernaast zó onverdraag
zaam uit heel andere vaatjes getapt
werd, dat we indirect ook op farizeïs
me en onechtheid op neventerreinen
attent zijn gemaakt; óók tegen wil en
dank.
Eén van de opmerkelijkste is het
chronische schelden op en afkammen
van alles wat Amerikaans is, terwijl
men maatschappelijk Amerika in steeds
sterker mate en vaak schaamteloos
imiteert. Daarbij doet men dan graag
of men allerlei vernieuwingen zelf
heeft uitgevonden.
Sinds wij ruim tien jaar geleden zelf
jaren lang in Amerika gewoond heb
ben en veel aspecten van de maat
schappij vóór en na "onze Amerikaan
se tijd" hebben kunnen gadeslaan, is
het een klein kunstje gebleken om een
aantal naaperijen op te tekenen:
De drumband- en majorettekorpsen;
Freeways, bypasses en overpasses;
kruisings-"klaverbladen", alsmede de
grote blauwgeschilderde borden met
witte letters boven de verkeersstro-
ken op de rijkswegen.
Lay-out en typografie in pers en
publiciteit: Elsevier en Haagse Post
zijn gewoon blinde imitatie van TIME
en Newsweek;
Supermarkten en shopping centers;
Prefab-meubelen en kitchenettes;
Motels;
Wasserettes;
"Blij met Bier in Blik";
Melk in karton verpakkingen;
Fliptop spiraalopeningen van
conservenbusjes;
New Math;
de Credit Card;
Jeans en Denim-kleding;
"Biologisch wassen met enzymen";
enz. enz. enz.
Het overnemen van allerlei gebrui
ken en structuren gaat altijd langs dit
Dezer dagen wijdde de "Haagsche
Courant" één hele pagina aan een uit
voerig artikel onder de koppen: "Mis
daad loopt snel uit de hand", "Politie
korpsen bijna machteloos tegen stij
gende criminaliteit" en "Over tien jaar
niemand meer veilig op straat". Daar
na lazen wij:
Het Nederlandse politie-apparaat,
onvoldoende bemand en kampend
met chronisch geldgebrek, moet vrij
wel machteloos toezien dat de mis
daad hand over hand toeneemt.
Deskundigen voorspellen: "Als de
regering op korte termijn geen
maatregelen neemt, is de criminali
teit over tien jaar volledig uit de
hand gelopen. In groepen opereren-
patroon: a. eerst honen en bespotten,
b. dan ongemerkt achter aansluiten en
óók meedoen, c. pochen dat wij het
zelf uitgevonden hebben.
In feite is hier weinig bewuste naa-
perij bij en is er alleen sprake van
automatisch technische en maatschap
pelijke patronen volgen, waarbij men
vroeger of later een bepaalde ontwik
keling vanzelf uitvoert. "Naapen" is
dus te scherp gezegd vaak kunnen
wij niet anders. Maar we kunnen in elk
geval het laatdunkend afkammen van
andere volken nalaten.
Wat alleen merkwaardig is, is de
willoosheid en critiekloosheid, waar
mee men zaken overneemt, dus ook
inclusief de fouten.
Een typisch voorbeeld zijn de naam
bordjes van straten en pleinen, die in
Europa, daterend uit het "voetgangers
tijdperk" klein en blauw geëmailleerd
zijn, dus slecht te lezen, vooral als men
er per auto langs rijdt. Ze zijn dan niet
te lezen terwijl men vaak niet stoppen
kan of mag om het naambordje van
dichterbij wat nauwkeuriger te bekij
ken.
Toen het snelle auto-tijdperk in
Europa zijn intrede deed, hadden de
naambordjes aangepast moeten wor
den: groter en met scherp contraste
rende opzet. Desnoods zwart op wit.
We moeten de maatschappij echter
nog zien (inclusief de V.S.) die deze
veranderingen aanbrengt.
Naambordjes zijn maar een betrek
kelijk onschuldig voorbeeld. Het is de
lezer ook wel duidelijk dat veel ver
nieuwingen vaak "ingebouwde geva
ren" hebben, waar men ook te laat
notie van krijgt. Dat bewijzen de on
telbare voorbeelden van milieuvervui
ling. Ook hier lopen wij Amerika en
Japan critiekloos na. Tot ons nadeel!
T.R.
de en zwaar gewapende misdadi
gers zullen dan zo goed als onge
hinderd banken en geldtransporten
kunnen overvallen".
Beangstigend is de snelle stijging
van het aantal misdaden sinds het
einde van de jaren veertig, met
name de misdrijven in de sector van
de agressieve delicten tegen het
leven (moord, doodslag): dit aan
tal is in de periode van 1949 tot en
met 1969 verdubbeld.
Praatten wij met kennissen over dit
verschijnsel, dan merkten wij dat ze
het artikel niet eens gelezen hadden
(het stond maar in een bijblad) of men
haalde er de schouders over op.
"ledereen weet dit immers al lang!"
Een merkwaardige, kinderlijke on
verschilligheid t.a.v. veel gevaren en
onheilspellende gebeurtenissen ken
merkt deze hele maatschappij. Als er
ergens in Sittard of een nogal afgele
gen wijk in onze woonplaats zelf een
vrouw wordt aangerand, jongens van
13 jaar oude mensen neerknuppelen en
beroven, regelmatig banken worden
geplunderd of geldconvooien worden
beroofd, reageren we er even onver
schillig op, alsof er onmenselijkheden
in Vietnam of in Chicago gebeuren. In
óns straatje is alles nog schoon en
lief, DUS maken we ons geen zorgen.
Een merkwaardig verschijnsel doet
zich voor dat kenmerkend is voor alle
leefgemeenschappen door alle tijden
heen: hoe groter de gemeenschap hoe
onverschilliger en harder de mens
wordt. Kleine groepjes ladangbouwers
of doesoenkampongs, de kleinste Hol
landse gehuchtjes bestaan uit mensen
die elkaar allemaal kennen en uit dien
hoofde gevoelig zijn voor het leed dat
onze buurman overkomt. In de stad is
"niemand zijn broeders hoeder" en als
gevolg daarvan slijten onze menselijke
gevoelens af.
En als gevolg hiervan weer slijt het
menselijk oriënteringsvermogen in
"ruimte en tijd": we zien geen tekens
aan de wand meer. Onze aarde ver
vuilt zienderogen en statistische bere
keningen wijzen uit dat dit binnen af
zienbare tijd noodlottig zal aflopen.
Maar we denken: "O, dat duurt nog
lang! Voorlopig gaan we zorgeloos
voort!" Hetzelfde gebeurt met kanker
t.a.v. het binnenkrijgen van verkeerde
stoffen zoals nicotine. Hetzelfde ge
beurt met het toenemen van misdadig
heid (als gevolg van het aantasten van
orde en gezag!)
Al die onaangename zaken worden
wel eens "ontbindingsverschijnselen"
genoemd en worden al een hele tijd
lang door filosofen en historici (o.a.
Oswald Spengler, Ortega y Gasset, H.
G. Wells, Huxley) waargenomen, die
koelweg zeggen dat ook deze moderne
beschaving zijn einde nadert, tenzij
Tenzij de moderne mensheid zichzelf
even krachtig aanpakt als de roker
die VANDAAG INEENS alle roken af
schaft, de dronkaard die VANDAAG
INEENS niet meer drinkt. Over alle
sluipende gevaren in de wereld naden
kend, merken wij dat het "VANDAAG
INEENS" de redding brengen kan
maar hoe kunnen wij onszelf deze on
barmhartigheid aandoen?
T.R.
4
