ALTMD FIT ZUN
EXTRA LEVENSKRACHT?
Jos. van Arcken
Dit nieuwe, natuurlijke antwoord kan voor u de oplossing zijn.
Indische radio
baanbrekers
Treinreis „toen froeher"
VITALE POSITIEVE GEZONDHEID VOOR MAN EN VROUW
Het artikel Reünie Radio Amateurs Voor
malig N.O. Indië, doet bij mij nog en
kele bijzonderheden opkomen, waarvan ik
de details niet meer weet, maar die op het
volgende neerkomen.
Studerende aan de T.H. had ik tot het
tweede jaar een jaargenoot, die veel aan
kortegolf deed en, naar ik meen begrepen
te hebben te Bdg het eerst Nederland ving.
Het ging n.l. om het volgende.
De officiële Radio Wereld was bezig
lange afstand-verbindingen tot stand te
brengen. De geleerden uit die jaren dach
ten, dat dat gedaan moest worden met zeer
lange golven. Deze lange Radiogolven ver
eisten echter ontzettende hoeveelheden
energie en de Zweedse electrotechnische
ingenieur Poulsen had juist met bijzonder
grote en dure electromagneten energie-op
wekking mogelijk gemaakt, die voldoende
leken, om de afstand Holland-lndië te over
bruggen, zodat men in Holland en Indië
(de P.T.T.) besloot voor de belangrijke ver
binding Nederland-lndië de dure Bergzender
Malabar te bouwen, met Poulsenzenders en
2 km.-lange Bergantennes.
Het lukte dr. de Groot om verbinding te
krijgen op deze lange golf en te zijner ere
werd dichtbij „Gedoeng Saté" een stand
beeld opgericht op het „dr. de Groot"-
plein.*)
Als Landwacht heb ik later diverse keren
wacht gelopen op dit enorme zendstation,
dat niet meer gebruikt werd. Want, wat was
er gebeurd?
Toen Malabar al gereed was, werd door
Radio Amateurs, die alleen op de „Korte
Golf" mochten zenden en ontvangen, uit
de practijk aangetoond, dat men met golven
van 300 m. met minder energie verder
kwam en bij gebruik van 150 m. golf nog
verder en met golven van 50 m. nog weer
verder. De moeilijkheid was toen, om lam
pen te construeren, die bij die kortegolf-
lengte voldoende energie leverden en zo
ging ook Philips experimenteren met de
zender op de Veluwe bij Kootwijk.
En het moesten „amateurs" zijn, die de
eerste muziek en woorden in Indië opvin
gen, en niet de P.T.T. en niet dr. de Groot.
Toen dit een keer mogelijk bleek, om korte
golf met weinig energie de halve aardbol
afstand opvangbaar uit te zenden, raakte
het dure Malabar op de achtergrond en
ging de P.T.T. eindelijk ook over op korte
golf. Moderne gerichte kortegolfverbindin-
gen zijn in Indië echter pas tot stand ge
komen, nadat wij weg waren.
Er is echter nog iets. De jonge man, die
met mij tot in het tweede jaar samen stu
deerde en van wie ik de naam kwijt ben,
deed nog een belangrijke vinding, n.l. het
„Superheterodyne" principe, waarover hij
het eerste boekje schreef en Philips bij de
constructie van zijn Superheterodyne Radio
ontvangers, grote voordelen verkreeg.
De zeer korte golven gebruikte men els
draaggolf, waarover heen dan de geluids-
of muziekgolf heen werd gemoduleerd.
Nu waren die korte gemoduleerde golven
gemakkelijk te vangen met kleine lampen,
maar als men ze een honderd keer moest
versterken, dan kwamen bij die zeer korte
golven zeer grote moeilijkheden om de hoek
kijken.
Daarop vond de jonge man, wiens naam
ik vergeten ben, de volgende kneep.
Laat men twee vibrators, die zeer weinig
in trillingsgetal naast elkander vibreren,
dan ontstaan langzame zwevingen van gro
ter golflengte, die afhangen van het verschil
in trillingstijd der beide vibrators. En deze
Indien u niet altijd zo fit bent als u wel wenst,
niet voldoende levenskracht bezit en u fysiek
niet lekker voelt, kan dat betekenen dat u de
natuurlijke vitaminen nodig hebt, zo noodzake-
lijkvoorhet onderhouden van een juiste bloed-
toevoer naar de spieren van het lichaam en
naar de hersenen. Door dezelfde oorzaken
kan uw spijsvertering verstoord en uw reserve
aan energie gevaarlijk klein worden. Doe zoals
duizenden mensen in het Noorden van alle
leeftijden doen en breng de natuur terug in uw
voeding door bij uw maaltijden Aktief Capsules
te gebruiken. Aktief Capsules zijn smaakloos.
Zij combineren hoge concentraties van tarwe-
kiemen (de rijkste bron van „groei"- en „ener-
gie"-vitaminen) met andere natuurlijke vitami-
lange zwevingsgolven (die ook met de
zelfde muziek- of spreekgolven gemoduleerd
blijven) zijn veel gemakkelijker te verster
ken.
Zo werd naast de kortegolfkring een
zweefkring ingebouwd, het heterodyne en
superheterodyne principe, die van kortegolf
overgebracht op Middenfrequente golf, die
dan werd verstrekt en uitgezeefd op de
audiogolf, die weer verder versterkt werd.
Wat ik maar zeggen wilde is, dat in het
tot stand brengen van wereldverbindingen
op korte golf de Amateur een grotere rol
heeft gespeeld dan de beroepstechnici
(P.T.T.) en dat in het bijzonder „de Indische
Amateur" een zeer grote rol daarin heeft
gespeeld.
Namen ben ik vergeten, doch zeker weet
ik, dat niet dr. de Groot met zijn Malabar
de belangrijkste verbinding tot stand heeft
gebracht.
De heer A. C. de Groot is misschien
verwant aan dr. de Groot? Ik weet het
niet, maar ik ben benieuwd naar de naam
van de Amateur, die het eerste boekje
schreef over Superheterodyne ontvangst
omstreeks 1928.
Dat was in mijn dagen en naar mijn
weten „een kei"; een komeet, die na korte
tijd onderging en waarvan men later weinig
meer hoorde.
Is dat de heer A. C. de Groot geweest?
Die schijnt wel de eerste verbinding op
korte golf Indië-Holland tot stand te hebben
gebracht van Goenoeng Haloe Ronga.
A. SEGOND v. BANCHET
Wij noemden dit plein „het blote billen-
plein", vanwege de man, die de halve
aardbol omspannen hield.
Voor Juwelen en Uurwerken als J
van ouds naar
Laan van Meerdervoort 520
Den Haag - Telef. 33 64 41
nerijke concentraties. Aktief Capsules bevatten
geen verdovende middelen. Regelmatig ge
bruik werkt niet gewoontevormend. U zult
verbaasd staan over het verschil dat de ge
makkelijk te gebruiken Aktief Capsules be
tekenen voor uw energie en uw hele welzijn.
U zult zich in alle opzichten sterker voelen,
jonger en opgewekter en u zult er beter uit
zien. Een zuivere huid, gezond haar en
stralende ogen zijn het bewijs van uw terug
keer naar een vitale, positieve gezondheid.
Begin vandaag nog met het gebruik van
Aktief Capsules. Verkrijgbaar bij apotheker
en drogist, f 3,90 voor een kuur. Nu ook ver
krijgbaar in handige doordrukverpakking.
De Tong-Tong nog eens doorlezend,
intens genietend van elk artikel, lang
of kort, over bekend of onbekend ter
rein, kom ik het artikeltje tegen:
„Lunch in Atjeh" uit het jaar 1922.
Dat brengt mij in herinnering een reis
van Soerabaja naar Batavia, die ik heb
gemaakt, toen ik nog een kind was
van een jaar of 12 en dat moet ge
weest zijn in het jaar 1899, want ik ben
van het jaar 1887.
Daarvoor hadden wij ook 2 volle
dagen nodig (zonder nachten, want
men reisde toen alleen maar overdag).
De eerste dag van Soerabaja tot
Maos, waar overnacht kon worden, na
een reis van pl.m. 12 uren! Ik had ech
ter in Tjilatjap een neef wonen (als ik
me goed herinner, pl.m. half uur spo-
rens van Maos) en mijn Moeder prefe
reerde dat halve uurtje treinen boven
het overnachten in een hotel in Maos.
De volgende morgen was het dan
weer vroeg opstaan om op tijd weer in
Maos te zijn voor de 2e helft van de
reis Maos-Batavia, ook pl.m. 12 uren!
Het eten voor die dagen? Er waren
toen nog geen restauraties in de trei
nen en daar moest dus zelf voor ge
zorgd worden. In rantangs en boen-
koesans, waar baboe dan voor zorgen
moest (want die moest natuurlijk ook
mee op reis!) bevonden zich dan de
nodige lekkernijen, zoals lempers en
andere heerlijkheden, die ik mij nu, na
zovele jaren, niet meer zo goed her
inner.
Het reizen in die tijd was dus nog
wel wat „onvolmaakter" dan tegen
woordig, maar voor ons, kinderen op
die leeftijd, toch even interessant en
genotvol, al was het in de wagons om
het-middaguur haast ondraaglijk warm!
A. v. d. B.
5
