De Onsterfelijke Anak Betawie(slot)
Het oude Noordwijk was eigenlijk een straat van de chique Bataviase uitgaander. De restaurants
en patisserieën van Versteeg en Rakkers aan de overkant Van Arcken met zijn grote klok,
en Hotel der Nederlanden, en het Paleis). In de 20-er en 30-er jaren was het daar echter lang
zo druk niet als op deze foto van omstreeks 1955. Noordwijk was echter geen stukje écht
Betawie. Dat zat daarachter: Petjenongan, Batoetoelis, Gang Pasar Baroe, Gang Zecha en dat
hele warnet van kleine gangetjes waar vele Indo's woonden van vaak het oudste en beste slag
van Oud-Indië. Wie zou al die kleine gangetjes nog kunnen opsommen? Europeaan, Indonesiër
en Chinees woonden hier dicht op mekaar en hier woonden Indië's mooiste meisjes kata-njèèè!
Minister Bambang alias Miss Mirna II.
J am a man, not a woman. You must
known it, I am only an imitation woman".
Deze Engelse zin wordt vlot en vloeiend
uitgesproken door Mister Bambang W. Su-
darso zo noemt hij zich terwijl zijn
bewonderaars hem gewoonlijk Miss Mirna
Martinelly noemen. Achter het toneel van
„Gelanggang Remadja" in Oost-Djakarta,
waar meer dan 300 toeschouwers op hem
wachten, zegt hij nadrukkelijk: .Zeggen jul
lie toch niet dat wij hermafrodieten of ho-
mosexuelen zijn". Dit is blijkbaar bedoeld
als een oorlogsverklaring aan het adres van
degenen die negatief oordelen over wat ge
woonlijk wadam wanita adam trans-
vestiet persoon die de drang heeft zich
in de kleding v.h. andere geslacht te ste
ken) wordt genoemd. Maar het volgend
ogenblik zegt Mister Bambang alias Mirna
gelaten (Suara Kendor): „Maar u moet zelf
maar weten wat U ervan denkt, wij maken
ons er niet druk over. It's up to you".
Daarna wordt hij aangekondigd en komt hij
het toneel op, waarbij hij het liedje lanceert:
The love of a woman. Zijn stem is heel re
delijk om te horen. Terecht heeft hij/zij de
leiding van „The woman imitation show",
die die avond medio mei een krach
tig applaus kreeg.
Sex. Kolonel Edy Mudiono, voorzitter van
het Uitvoerend Comité, bestuurslid van het
Youth Centre in Oost-Djakarta is ook aan
wezig, maar niet in uniform. Naar verluidt
is hij van plan het tippelen van transvestie-
ten op de Thamrin- en Soemenepweg tegen
te gaan. Hij heeft verklaard dat hij ook van
plan is aan de jongeren duidelijk te ma
ken dat transvestieten een aangeboren af
wijking hebben, die ze zelf niet gewild heb
ben, zodat het niet aangaat ze negatief te
beoordelen. „Ik wijs er de jongeren, die in
het Youth Centre komen, op dat ze beter
van sociale zin kunnen getuigen door gele
genheid te geven aan de transvestieten een
positieve houding aan de dag te leggen via
hun show".
Intussen is Miss Mirna, na haar eerste
liedje, begonnen met een „wellustige dans".
Zingend en dansend trekt ze coquet haar
donkergele avondkleding met een ruk uit.
De delen van haar cocktail dress vallen
stuk voor stuk op de vloer, hetgeen verge
zeld gaat van gefluit en kreten van de toe
schouwers die „van alle leeftijden" zijn. An
ders dan de climax van een striptease in
een nachtclub legt Mirna geen kledingstuk
ken af die gemaakt zijn van zwarte tule. Zij
vertoont een ander stout stukje. Onver
wachts beëindigt ze de vertoning door haar
BH Kaleidoscope los te maken, die ze daar
na met de blonde pruik afrukt en op de
vloer gooit. Dan komt er een stevige borst
te zien, terwijl het haar op het hoofd dun
is: De borst en het hoofd van een man.
Het publiek gaat dan schreeuwen, niet meer
de kreten van gecharmeerde toeschouwers,
maar van mensen die zich „tjekakan" (beet
genomen) voelen. Gelukkig worden de lam
pen vlug uitgedraaid. De zo hot lijkende
vertoning eindigt in een grap. Een half gare
grap zoals Bing Slamet die meestal tapt als
hij geen inspiratie meer heeft.
Porno.
„Wij bedriegen de toeschouwers niet door
te verbergen wie wij eigenlijk zijn", zo zegt
Toean Bambang/Nona Mirna, terwijl hij
knippert met de valse wimpers op zijn oog
leden, die zwart zijn gepenseeld. „Want wij
zijn fysiek mannen. Onze grapjes zijn die
van een opgedirkte man". Mirna is kenne
lijk trots op zulk een openhartigheid. Want
iemand die de bijnaam „wadam" (wanita
adam transvestiet) kreeg doet immers
gewoonlijk veel moeite om de oorspronke
lijke knokige lichaamsgedeelten op een
overdreven manier te verbergen, en dat al
leen maar omdat zij er compleet als vrou
wen willen uitzien. Op de vraag of zo'n
manier van doen geen „porno" is, zegt ko
lonel Edy: „Als zoiets zou worden gedaan
door echte vrouwen, zou het natuurlijk por
no 12 zijn. Ik vind dit helemaal geen por
no". Daarop geeft de kolonel een voorbeeld
van een man die een korte broek en een
singlet draagt. „Is dat soms ook porno?"
vraagt hij. Jammer dat hij geen gelegen
heid meer heeft om uit te leggen of een
man in z'n hemmetje en onderbroek ook
geen porno-vertoning geeft als hij begint te
buitelen voor een aantal nette mensen met
het doel hen te prikkelen. Vooral wanneer
dat wordt gedaan in een Youth Centre.
Voor degenen die de dijen van een vrouw
niet goed weten te onderscheiden van die
van een man, zal de dans van Mirna en ver
volgens de dans die wordt gebracht door
Maja Puspa in het „hulsel" van Djoni, met
haar 13) mollige lenige lichaam, iets adem
benemends zijn. De dans met het thema
van koningin Cleopatra wordt door Maja
gebracht in een lichtblauw tulen costuum,
waaronder duidelijk de zwarte tule is te
zien. De travestie is zo, dat het verleidelijk
werkt op wie gauw verleid is. Ook in an
dere nummers met klinkende namen als
„Rabbits Dance", „Playboy Dance", schudt
Maja alle delen van haar lichaam, van haar
heupen tot aan haar buik en borst.
"Ik heb deze dansen van niemand ge
leerd", zegt ze ter verduidelijking. „Ik oefen
mezelf in het maken van bewegingen die
ik mij inprent, als ik zelf naar een prikkelen
de dans kijk. Als zo'n dans hot is, kan ik
het altijd nog hotter", zegt Maja ronduit.
Dat bewijst al wel dat inderdaad in die
dans de bedoeling tot prikkelen voorzit.
„Maar natuurlijk behoort zo'n dans die nog
hotter is tot een speciaal beperkt program",
fluistert Maja ten slotte nog.
Wadam.
Mira, die de leiding heeft van de uit zes
leden bestaande Woman Imtiation Arts, is
niet pas naar voren gekomen. Eerst maakte
ze deel uit van de groep „Wadam Top
Star", die vroeger heette „Walam Star" en
onder leiding stond van Tante Any Mambo.
Ze ging van die groep weg wegens
een geschil over de inkomsten. Nu werken
zij zelfstandig en verdienen per opvoering
tussen de Rp. 2500 en 10.000. „Wij geven
niet alleen shows u), wij zijn ook modistes,
we sieren bruidjes op en verliefden",
zegt Susy, één van de zes, heel coquet.
Mirna, die vroeger in Djakarta met haar
tweelingbroer Bambang bekend was als
het duet „Bambang bersaudara" in de band
OTISTA, herinnert daar nog even aan. Mir
na zegt dat ze de naam „Bambang 15) zal
blijven voeren zolang ze haar best doet be
roepsdanseres te zijn. „In de show ben ik
een man, in de business een imitation wo
man. Als ik mezelf een wadam (transvestiet)
noem, zal dat moeilijk aanvaardbaar zijn in
andere programma's zoals TV of Taman
Ismail Marzuki op Tjikini. Maar als ik een
man ben, zullen ze mij accepteren, denk ik,
als een opgedirkte man, die in een show
werkt". Daarentegen is Maja er niet afke
rig van „wadam" (als vrouw verklede man)
te worden genoemd. Ze zegt coquet: „Als
ik mag kiezen, dan ben ik best in m'n sas
met de door Bang Ali gegeven erenaam
wadam". Gevraagd naar de reden daarvan,
zegt ze knipperend met de ogen, terwijl ze
haar gezicht een beetje bedekt met een
waaier: „Omdat het inniger en sadistischer
klinkt deh". 16)
Daarop vertelt Mirna, alias Bambang, dat
hun groep al eens in Semarang, Djokja en
Soerabaja is geweest. Daar werden ze be-
8
