SULIRAM, JANG MANIS
In ons blad van 15 juli stond op pag. 11
een "Wie weet?" over een in Mechelen ge
hoord Indonesisch liedje van die naam.
Tot onze verbazing kwam gewoonweg een
vloedgolf binnen van reacties, van eenvou
dige muzikale reacties toe in de trant van:
"Wat?! Kennen jullie dat wijd en zijd be
kende liedje niet?!" Wij volstaan met twee
inzendingen, maar tekenen er nog bij aan,
dat niemand scheen te weten (ook bij tele
fonische navraag niet) wat het woord Sole-
ram betekent en waar het vandaan komt...
Dit vertelde "Pim" ons:
Suliram jang manis
Zoals het staat op pag. 11 van TT no. 1
jaargang 16, vermoed ik, dat mevr. Antonis
het lied slechts op het gehoor af heeft
weergegeven. Het lijkt me toe als een door
elkaar gehaspeld Sumatraans dialect. In
verstaanbaar Indonesisch staat daar letter
lijk:
Suliram, Suliram
Suliram jang manis
Aduhai1) indung2) seorang
Bidjaklah sana 3) dipandang manis.
Eerste couplet bedenkelijk!
Tinggilah tinggi simatahari
Anaklah kerbau mati tertambat4)
Sudahlah lama saja mentjari
Baru sekarang saja mendapat.
Op Java is dat liedje overal bekend; de
strophen luiden echter:
Sulairam, Sulairam
Sulairam anak jang manis
Anak manis djanganlah ditjium, sajang
Kalau ditjium merahlah pipinja.
Satu, dua, tiga dan empat
Lima, enam, tudjuh, delapan.
Kalau tuan dapat kawan baru, sajang
Kawan jang lama djangan dilupakan.
ach
2) moeder
3) verstandig
4) gestrikt
V. N. Moens schreef ons:
SOLERAM
Kain batik, kain pelekat,
Pekalongan kota jang kenan.
Orang tjantik pandailah mengikat,
sajang,
Sampailah saja terbajang-bajang
Batik- en pelekatweefsels,
Pekalongan is een mooie stad.
Lieve meisjes slaan hun sarong zo
bevallig om
Dat ik buiten zinnen raak.
Soleram, soleram, soleram o,
Soleram, anak jang manis,
Anak manis djanganlah ditjium,
sajang,
Kalau ditjium marahlah bapanja.
Soleram,
Soleram, wat een snoezig meisje,
Kus geen snoezig meisje,
Anders wordt haar vader kwaad.
Tjari lurik, klambiné lurik,
Tjari wis suwè pingir-é,
Odjo dojan ngelirak ngelirik, jo, mas,
Wong sing njanji wis ono sing duwé.
Soleram, etc.
(Merkwaardig genoeg is dit couplet
in het Javaans)
Zoek een kabaja van lurik-stof,
Met rafels aan de kanten.
Meneer, wilt u niet knipogen,
Want de zangeres is niet vrij meer.
Rambut pandjang kita sisiri,
Ambil senapan, tembak buaja.
Sudah lama saja pikirin, sajang,
Kapan dia ditangan saja
Soleram, etc.
2x
Onze lange haren kammen we uit.
Haal een geweer en schiet op de krokodil.
Ik heb er lang over nagedacht,
Wanneer zij de mijne zal zijn.
Kalau bukan mobil buatan,
Tidalah saja sampai Bekasih.
Kalau saja ingat budi tuan,
o, sajang,
Siang dan malam saja tangisi
2x
2x
2x
met rode opdruk in Soekarno's handschrift:
Saja restui. Setudju diedarkan. Soekarno.
14-4-1965. (met mijn zegenwensen, geen
bezwaar tegen verspreiding).
Overigens is de verdere tekst verzorgd
door Sjaiful Anwar, die daarin o.m. schrijft:
Omdat het ritme van de chacha cha, bossa
nova etc. ons niet liggen, zijn wij gekomen
tot deze Tari Lenso Gaja Baru (Zakdoeken-
dans nieuwe stijl), hiermee ook tegemoet
komende aan de wensen van de Grote Lei
der der Revolutie, die zelf de 7 volkswijsjes
heeft uitgezocht en bovendien het eerste
nummer "Bersuka ria" heeft gecomponeerd.
Juist omdat het folksongs zijn, zullen ze zo
wel jong als oud aanspreken.
De andere nummers zijn:
Euis
Bengawan Solo
Malam bainai
Gendjer gendjer
Soleram
Burung kaka
Gelang sipaku gelang
Soenda
Java
Sumatra
Java
Molukken
Trad.
Sumatra
2x
Soleram, etc.
Als het geen prima auto is,
Zal ik Bekasih niet bereiken.
Als ik aan uw goede daden denk,
Moet ik er voortdurend over wenen.
COMPONIST SOEKARNO EN SOLERAM
Soekarno was graag aanwezig op parties,
waarbij gedanst werd Indonesian style.
Niet zelden betrad hij zelf de dansvloer.
In het presidentiële paleis verzorgde een
tijd lang George de Fretes met zijn Suara
Istana de bijbehorende muziek. Allerwege
was men in Indonesië op zoek naar een
eigen stijl van kunstvorm, dus ook naar een
bevredigende soort van ballroom dancing
in plaats van de taboe verklaarde "onzede
lijke" westerse dansen als jive, rock and
roll, etc., die door onverwoestbare liefheb
bers nog slechts gedanst kon worden ach
ter gesloten deuren en ramen.
Zo kwam de eerste asli-dans uit de bus,
de z.g. Tari Muda Mudi, waarbij de partners
elkaar volgens de oosterse zede niet moch
ten aanraken. Hiervoor werd veel propagan
da gemaakt, maar deze kunstmatige inbreng
van hogerhand met printa alus werd nooit
populair bij de jongeren.
Een betere vorm bracht Jack Lesmana
(Indo), die op de proppen kwam met zijn
Orkes Irama, bestaande uit melodiegitaar,
basgitaar, drums, en tenslotte conga- en
bongodrums. In hun sound zit het ritme van
de Molukse tifa en gong, vermengd met
Afro-amerikaanse elementen en toch als ge
heel typisch Indonesisch. Onder de naam
"The Lensoists" trad dit ensemble met
enorm succes op tijdens de Pasar Malam
Tong Tong in 1965, ditmaal bijgestaan door
Titiek Puspa, Nien en Bing Slamet (wie
heeft daarvan een bandopname?).
De grote interesse van Soekarno voor dit
alles blijkt wel uit een in mijn bezit zijnde
Indonesische gramofoonplaat, door het Or
kes Irama gespeeld en oorspronkelijk sa
mengesteld ter gelegenheid van de Afro-
Aziatische Conferentie. De titel luidt: Mari
bersukaria. Aan de achterkant van de hoes
Er moeten ook Maleise, Javaanse, Mi-
nangkabause, enz. versies zijn. Red.
V. N. Moens
De tekst van het lied ware vermoedelijk
te lezen als volgt:
Suli ram 2, ram 2
Suli ram jang manis
Aduhai indung seorang
Bidjaksana dipandang manis
Tinggilah tinggi si matahari
Anaklah kerbau mati tertambat
Sudahlah lama saja mentjari
Baru sekarang saja mendapat
Kleinzoon Ram
Lieve kleinzoon Ram
Ach, alleen je moeder
(Kent) je schranderheid en je schoonheid
Hoog reeds, hoog (staat) de zon
Het karbouwekalf stierf vastgebonden
Lang reeds was ik aan het zoeken
Nu pas heb ik (iets) gevonden.
De vier regels aan het einde zijn in "pantun"
stijl, waarvan de eerste twee een "klank
rijm" geven zonder dat de betekenis ervan
verband houdt met de inhoud van de twee
laatste.
J. R. A. Lange
suli als kleinzoon van een vorst - Red.
Vooral het karbauwenkalf versterkt ons
vermoeden dat het lied van Minangka-
bause oorsprong is.
DlSCO
Bolland
Stationsweg 143 tel. 070
60 17 03 DEN HAAG
Stationsweg 77 tel. 070
60 15 12 DEN HAAG
Herenstraat 157 tel. 070
86 32 01 VOORBURG
Fred. Hendrlkl. 161
tel. 070 - 55 66 97
DEN HAAG
Zojuist de nieuwe L.P. uit Mata Hari T.T.S.
588 originele Indonesische krontjong opna
men. Verschillende artiesten, een BEST
SELLER! Prijs ƒ19.90.
Verder uitgebreide sortering gamelan,
krontjong, krontjong-beat etc. Ook de mu
ziek die gebruikt is bij het bezoek van de
Koningin aan Indonesia hebben wij voorra
dig. Export naar Uw relaties in Amerika,
wij verzorgen de verzending.
10
