Verloren Verleden Komi Uii Frankrijk Terug
Een mens kan in zijn leven toch wel
vreemde zaken meemaken, omdat men ook
in een vreemde wereld leeft Het verhaal
van één van deze vreemde dingen volgt
hieronder.
Na die ellendige oorlog en krijgsgevangen
schap in de Pacific (ik was 'n Djakarta in
de laatste jaren van de oorlog) was de
familie alle foto's kwijt geraakt. Toen wij
nog kleine kinderen waren, hadden wij die
foto's weieens gezien bij fam. leden en
nauwe relaties.
Door een verwonding in die oorlog aan mijn
linkerbeen moest ik in 1946 n.b. voor med.
orth. behandeling naar Holland en kwam
hier aan in juli. Maar Holland was in die
jaren kort na de oorlog leeggeroofd en
kon ons niet helpen. Wij - mijn collega's
en ik - werden toen doorgestuurd naar
België (Charleroi). Ik wil eerst dit verhaal
bij het begin vertellen.
Mijn vader is Fransman en is dat tot zijn
dood in 1923 gebleven. Hij diende als dpi.
bij de Franse Marine en ging o.m. naar
Indo-China. Na de dienst ging hij naar
Indonesië en leerde daar mijn moeder ken
nen. Mijn moeder stamde uit een oud en
sterk Hollands geslacht dat oorspronkelijk
uit Den Haag kwam. Daar in Indonesië zijn
zij getrouwd en uit het huwelijk zijn 5 kin
deren geboren, 3 meisjes en 2 jongens.
Mijn vader was hoofdmachinist van de
Parakan-Salak theefabriek. Hij kende beter
Soendanees dan Hollands. Later, toen de
auto in Indonesië populair begon te worden
was hij voor zichzelf begonnen door een
garage te openen in Tjitjoeroek. Ik herinner
mij als kleine jongen van een jaar of 4, 5
dat het huis een grote voortuin had waar
de garage stond. Ook de kamer-indeling
van het huis kan ik mij nog zo goed herin
neren en ook de bijgebouwen.
Mijn vader had het altijd druk met auto's
en dergelijke. Hij had ook nog Franse re
laties in Indonesië en was in die dagen ook
vertegenwoordiger van Michelin. Veel van
deze voor ons prettige herinneringen stond
vast op foto's die wij met de jongste oorlog
kwijt waren geraakt, althans dat dachten
wij. Maar mijn vader had nog zijn ouders
en naaste fam.leden in Frankrijk. Doordat
hij vroeg was overleden (1923) en wij een
Hollandse moeder hadden vervaagde lang
zamerhand het Frans, hoewel er af en toe
toch een brief uit Frankrijk kwam, ook na
de dood van de oude heer. Die brieven
bleken geschreven te zijn door een van zijn
zusters, die nu nog leeft. Toen ik dus naar
Holland ging in 1946 was altijd mijn eerste
gedachte geweest om na de med. orth. be
handeling wederom naar Indonesië terug
te gaan.
Ik werkte vóór de oorlog bij een part.
onderneming en zo kwam het dat ik in jan.
1947 wederom terugging. De familie in
Frankrijk (mijn grootmoeder en haar 2 doch
ters, zusters van mijn vader) leefde toen
nog. Ik heb nog even met ze gecorrespon
deerd en beloofd, dat ik eens zou langs
komen, wanneer de gelegenheid zich zou
voordoen. Terug in Indonesië bleek al
gauw, dat mijn prothese in België gemaakt
niet geschikt was voor het tropenklimaal,
hetgeen tot gevolg had dat ik veel last
kreeg van wondjes, puistjes e.d. veroorzaakt
door de warmte in Djakarta. Ik moest terug
naar Europa en in aug. 1947 kwam ik hier
weer aan. E.e.a. was niet zomaar gegaan
en ik zal u graag vertellen wat eraan vooraf
ging. Toen wij in Singapore arriveerden
stapte aldaar een Franse missionaris aan
boord.
Nu moet u weten dat die franse familie
van mij altijd in een onaanzienlijk dorp had
gewoond waar niemand ooit iets van heeft
gehoord. Ik kon mijn nieuwsgierigheid en
verlangen de missionaris te spreken te krij
gen niet bedwingen en knoopte met hem
een gesprek aan. Hij vroeg mij hoe ik heet
te en wat mijn bedoeling was. Ik vertelde
hem het hele verhaal, waarop hij vroeg
waar mijn vader oorspronkelijk vandaan
kwam en waar zijn familie woonde. Ik noem
de het plaatsje en tot mijn uiterste verba
zing zei hij: "dat is de eerste plaats waar
ik naar toe ga wanneer ik straks naar
Frankrijk ga, want ik heb daar een broer die
die en die functie bekleedt (ik weet niet
meer welke). Alhoewel dit verhaal zich al
weer zolang geleden heeft afgespeeld heb
ik thans nog de bewijzen van hoe alles toen
ongeveer was. Toen ik in de loop van 1949
naar Frankrijk ging om de familie te be
zoeken kon ik mijn ogen niet geloven. Over
al aan de muren in huis zag ik precies
dezelfde foto's hangen die ik in Indonesië
zo goed had gekend. Ik waande ze verloren
maar vond ze daar compleet terug. Sterker
nog - die Franse familie is in het bezit van
foto's uit Indo-China en Indonesië die wij
nooit eerder hadden gezien.
De oude vrouw was inmiddels overleden;
jammer want ik had haar graag nog willen
kennen. Daarna stierf één van de zusters
en thans is er nog één over. Omdat zij oud
begint te worden en begrijpt, dat zij niet
meer zoveel heeft aan al die oude foto's,
heb ik in de loop van de achter ons liggen
de jaren bij elkaar een aantal van deze
foto's gekregen. Er zijn er in Frankrijk bij
haar nog meer, waar Indonesiërs op staan
die als helpers hebben gewerkt bij die oude
vliegtuigen.
Omdat mijn zuster in Tilburg uiteraard
ook graag in het bezit wilde komen van
enkele foto's heb ik in juli j.l. er enige van
afgestaan. Op één ervan zitten twee kinde
ren op een bank naast de baboe. Wie van
ons dat geweest zijn, weten wij niet meer,
vermoedelijk die zuster zelf in Tilburg. De
baboe kwam op de foto er het best op.
Op een andere foto ook in Tilburg - zit de
oude heer in een auto uit die dagen, ach
u kent ze wel met die oude carbid-lantaarns.
U zou uw ogen niet geloven wanneer u die
foto's ziet.
Op bijgaande foto ziet u aan de achter
kant de volgende beschrijving in het hand
schrift van mijn vader.
A Djocja avant les démonstrations
1er gauche Lermithe Ie ménager et Taulet
(de hond)
2 et 3ième des Beiges (ik weet niet wie ze
zijn en in welk verband ik ze moet brengen)
4ième Poulet
5ième Hollandais (ken ik ook niet, maar a
propos wie is hij, weet u dat?)
6ième Benoit (collega van Poulet)
7ième Votre serviteur - zo noemde mijn
vader zichzelf bij de familie.
Ik heb gemerkt dat de oude heer in leven
van al die clichés zoveel mogelijk foto's
heeft laten maken en deze overal naar
familie en relaties zond. Hij stierf vrij jong
na zijn 40ste verjaardag en mijn moeder
kort na de jongste oorlog. In die bewogen
dagen kort na de oorlog dacht je niet aan
foto's en nu ik ze langzamerhand terug heb
gevonden weet niemand meer te vertellen
hoe of wat. Een certificaat van een Gouver
neur-Generaal uit die dagen, uitgereikt aan
de oude heer voor reparatie van een auto
"Spijker" was ook al verloren gegaan door
de oorlog.
Indien er prijs op wordt gesteld zal ik
later nog meer van die oude foto's opstu
ren.
Dan dit nog. Wanneer u goed die foto
bekijkt zult u merken dat op de neus van
lees verder volgende pagina, le kolom
6
