•M,
ACTUELE LOF VOOR OUDE BEELDEN
KLEURENDROOM
<ÜDe ko}l'iebloeóem
In een oud exemplaar van de "NI-
TOUR W ereldgids"nl. van 1937 (4de
jaargang No. 4), dus 34 jaar oud, trof
Mevr. E. Sipma-v. Kesteren de volgende
twee artikelen aan, die ondanks het
verouderde "Inlands" zó actueel aan
doen, dat ze Nu geschreven hadden
kunnen zijn. Nog even een tipje opge
licht van de mantel van het Verleden
voor een onsterfelijke actualiteit!
Om te willen zien, doet men goed de leugen
van zich af te werpen "Java is altijd en
eeuwig eentonig groen". Maakt gerust het
vaste voornemen Uw ogen te gaan trac-
teren:
Des daags op de tientallen nuancen geel,
goud en groen der rijstvelden, op het rood
der flamboyants, op alle nuancen van violet
en rood der bougainvilles, de kleuren van
de kembang sepatoe, of het tweekleuren-
blad van de Spathodea, het bruin der cro-
tons en ziet hoe de kapoktakken lichtgroe
ne strepen halen door achtergrond van
donker bos.
Als gij sentimenteel verlangt naar herfst
kleur, jong lentegroen of kale boomtak,
neemt dan eens in U op het rubberbos. Het
heeft in sommige maanden van het jaar,
behalve alle herfsttinten, de dorre boom en
het lichtgroen van pas ontloken blad
In nauwe bergpas zult gij de witte lelieklok
van de ketjoeboeng zien. In de kawahs een
levendig kleurenspel in de kokende sissen
de solfatoren omringd door oerwoud, waar
in de paars bloeiende boengoer en de
orchidee in overdaad bloeien.
Land van woudreuzen, immuum voor woe
kerplant, land van de meest decoratieve
van alle planten, de bamboestoel.
Wanneer men op Java het met bloemen wil
zeggen, kost het geen moeite om welbe-
praakt te zijn.
In manden vol zijn zij het gehele jaar door
voor een luttel bedrag bij straatventers te
koop. In heuvel- en bergland gro.eit, zonder
broeikas en glas, al de bloemenpracht van
Europa. De rose, blauwe en purperen aster,
alle kleuren van dahlia's, anjelieren, chry
santen, gladiolen, azalea's en irissen en,
op hoog gelegen theeland, de mimosa. Ook
de roos ontbreekt niet.
Op de passers is het één kleurengloed. De
matwitte, door indigoschil omlijste vrucht
van de mangistan, goudgele en groene
pisangs, rode tomaten tussen lichtgroene
sla, pompoenen, terongs en meloenen. Het
felrood van de Spaanse peper. Kleurle-
vende stillevens in overdaad is wat men
ziet.
In de lijnwaadafdeling de stemmig getinte
sarongs, hoofd- en lendedoeken, de kleu
rige baadjes, slendangs en sjaals, de ge
borduurde slofjes. Maar wij doen nog beter
door met welgevallen te kijken naar kleding
en opschik van het gracieuze wezen "de
jonge inlandse vrouw".
In de nek de gitzwarte haarwrong, uitko
mend onder de ragfijne hoofdsjaal van teer-
zachte tint met een coquet vingergebaar
even weg-en fluks weer dichtgetrokken,
wanneer zij bemerkt heeft, het oog te heb
ben getrokken. De kleuren van haar baadje
en haar feller gekleurde slendang doorlopen
gamma's van tinten. Deze volleerde en
geboren kleurminnaressen kiezen kleur
combinaties, die altijd harmoniëren, gedurfd
bij de Soendanese, stemmiger bij de vrouw
van Midden-Java.
Over het landschap liggen alle kleuren,
wanneer men het van een heuveltop beziet.
Maar dan denkt gij nog aan één belichting.
Het wordt een gala-voorstelling van kleu
renspel, wanneer gij het geduld hebt er
lang naar te kijken, want dan zullen wolk
drijvende luchten onovertroffen lichteffec
ten gaan toveren.
Niet altijd lukt het!
Er zijn dagen, dat de zon ter kimme daalt
in wolkloze lucht. Maar wanneer gij tegen
zonsondergang in westelijke richting van
de berghelling afdaalt, de gezichteinder hier
schuil gaat onder stapelwolken, ginds onder
lange streepwolken bedekt is of weer elders
een tropische bui over het land trekt, dan
ziet qij vloeibare zonnegloed! met zilver en
goudomrande zwartwolken en dan plots
gaat de verfkwast in machtige vegen door
het zwerk en van seconde op seconde
wisselt rood voor lichtgroen, het blauw
verandert in donkerpaars zo snel, dat gij
het niet volgen kunt.
Des nachts de donkere hemel met flonke
rend sterrenbeeld van het Zuidelijke Half
rond. Het bergland van Java in maanlicht
vloed van zilverwit met schaduwpartijen
van diep donkerblauw. Bij opkomende zon
worden de contouren van tweelingbergen
met snelle lijn getrokken. Deze komen op
en verdwijnen in snel schimmenspel wan
neer ge langs Java's kust vaart en in de
donkere nacht het weerlicht achter berg-
massief aan- en uitgaat.
Des avonds in Djocja in Pendoppo, mys
tiek verlicht, de Wajang Wong-spelers in
vol ornaat.
Wij geven het op, want wij kunnen er geen
beschrijving van geven.
GRAND HOTEL NONGKODJADJAR
Het goede leven in Nongkodjadjar! Wie
naar Nongkodjadjar komt, is verzekerd van
het goede leven. Het ligt daar in een groot
park tegen de hellingen van het Tengger-
gebergte met een verrijkend uitzicht op de
bergen Ardjoeno en Andjasmoro. Nong
kodjadjar gaat uitbreiden! Behalve de vele
comfortabele paviljoens met eigen gemak
ken en geslotén, smaakvol gemeubileerde,
waranda's wordt een complex verouderde
kamers vervangen door moderne kamers.
Onze gastheer, de Heer Ander, weet, dat
de weg naar de maag loopt langs het ge
hemelte. Hij weet het te strelen met keur
van spijs. Wanneer gij een wijnliefhebber
zijt, of houdt van een fijn glas cognac, dan
moet ge onder zijn bekwame leiding in de
wijnkelder Uw keuze gaan maken.
Golfveld, tennisbanen en een zwembad no-
digen tot het leven in de buitenlucht. Dit
alles ligt binnen de grenzen van Nongkod
jadjar, een centrum voor mooie wandel
tochten, voor een rit te paard naar de
Hier onder een foto van de koffiebloesem,
ons toegestuurd door lezer O. H. Kiliaan.
Heel Holland drinkt al generaties lang koffie,
maar heeft nog nooit een koffiebloem ge
zien en geroken. Dat is natuurlijk niet erg.
Wél erg is dat ook duizenden Indischgasten
nooit de heerlijk welriekende koffiebloesem
gezien of geroken hebben.
Maar onze opvoeding was gericht op
Alleenzaligmakend Europa, en vooral de
stadsjongelui togen nooit de vlakte en de
bergen in om met de cultures en de natuur
kennis te maken. Duizenden brachten hun
weekends dansend en bioscopend door in
de grote stad en maalden niet om het land
waarin zij leefden. Dat zijn de mensen die
nu ook geen abonnee zijn van Tong Tong,
want hier in Holland missen zij NIETS van
hun oude Indië. Zo is in veel andere op
zichten voor miljoenen mensen dit kostelijke
leven verspild en weggegooid, want wij
kijken er nooit naar om.
il /l
Zandzee en Bromokrater. Dicht bij het
hotel is de vlinderverzameling van de Heer
Wegener. Gij ziet daar een Hooglied van
onder verschillende belichting steeds wis
selende kleur. - Hoogst interessant is het
terrarium van de Heer Wegener, waarin een
uitgebreide collectie slangen is onderge
bracht. De Heer Wegener zal U demonstre
ren hoe een slang zich voor de aanval ge
reed maakt. Een bezoek aan het dorpje
Nongkodjadjar, waar de Tenggerese vrou
wen in kleding, verschillend van die van
de Javaanse vrouw, op de passar haar in
kopen doen of haar waren te koop aanbie
den, is de moeite waard. Een levendige
aanblik geven van de vele bergpaardjes ,die
de vrachten af- en aanbrengen. Aan de
achterzijde van het hotel is een diep ravijn.
Heel in de diepte verdwijnt en verschijnt er
het bergpad in het oerbos en nietig lijken
de figuurtjes van de inlanders, die zich langs
dit pad voortbewegen. Voorwaar, Nong
kodjadjar is een plaats, waar men, na al het
reizen en trekken door Java, gaarne enige
dagen zal verblijven.
Ingez. door: E.S.v.K.
10
