Bereiding van Tempe en Tahoe
Wij plaatsen dit recept voor de zo
veelste maal, omdat er telkens weer
om gevraagd wordt (ten behoeve van
vrienden in het buitenland b.v.). Door
dat telkens weer helpen of plaatsen
van het recept verliezen we af en toe
betoel ons geduld. Een veel doeltref
fender methode is dit recept uit te
knippen of over te schrijven om het
dan in Uw schrijftafella te bewaren.
Hetzelfde geldt voor alle wetens
waardigheden in Tong Tong. U heeft
er geen idee van hoe vaak mensen
geadviseerd wordt: "Vraag het maar
aan Tong Tong!" Maar niemand legt
iets vast. Het kan werkelijk geen
kwaad om ZELF een klein archiefje
aan te leggen om er anderen mee te
helpen! Eigenlijk is het onrustbarend
zo weinig belangstelling er is bij de
hele Indische groep om kennis omtrent
Indonesië verder te dragen. Hang U
nooit helemaal op aan derden; ieder
mens uit Indonesië hoort erflater te zijn
van culturele en sociale waarden.
Bereiding tempe:
Uitsluitend witte kedele.
1. De kedele weken daarna halfgaar
uitkoken of uitstomen. (koekoes) tot
de schillen loslaten. Met deze be
handeling doorgaan tot de kedele
bonen geheel van schillen zijn ont
daan, dus schoon.
2. De schone kedele op een tampa
regelmatig uitstrooien en versprei
den en met fijne ragi bestrooien
(„bepoederen") dat de schimmel op
komt en bedekken met pisangbla
deren.
Voor de verkoop, de op deze wijze
verkregen tempe, opnieuw uitstomen
(koekoesen).
Men kan een gedeelte van de ver
kregen beschimmelde tempe ook
als kweekbed voor de schimmel-
voortplanting aanwenden (bibit)
waardoor men minder ragi nodig
heeft voor de tempe bereiding.
Tahoe:
Uitsluitend witte kedele.
1. witte kedele 3 a 4 uren weken, oude
bonen verwijderen, de schillen ver
wijderen.
2. de schone kedele in een molen ma
len. Voorkeur verdient het boven de
molen een waterdruppelaar (een blik
met een klein gaatje of een kraan,
waaruit druppels water) geregeld in
de gemalen kedele brei valt, waar
door uitgang van deze brei buiten
de molen wordt vergemakkelijkt.
3. De verkregen kedele pap in een ij
zeren wadjan tot kookpunt uitkoken
onder voortdurend roeren.
4. de gekookte pap zeven. Hiervoor
gebruikt men tule of bladjoe-goed
tot zeef.
De gekookte pap wordt opgevangen
in dit goed om haar daarna uit te
wringen.
De verkregen fijnere kedele-melk
mengen met azijnzuur of gebrande
aluin. De chinezen verkopen dit zuur
onder de benaming "batoe tahoe".
Gebruik van dit zuur is ongeveer op
elke 6 k.g. kedele-melk - een vol
melkblik zuur.
Met een melkblik wordt bedoeld het
blik van gecondenseerde melk tjap
milkmaid of friese boerin, etc.
5. De kedele melk die nog altijd warm
is, uitgieten in massavormen (dit is
een raam met allemaal vakjes erin)
laten afkoelen en stollen.
Zo tussendoor met een plank op de
gestolde tahoe persen dat het over
tollige water verdwijnt.
6. Wil men de buitenzijde geel kleuren,
gebruike men tijdens het stollings
proces een oplossing van fijnge-
raspte koenier vermengd met water.
Voor de consumptie naar smaak in zout
water dompelen of garamasem.
Misschien verwachten sommige le
zers recepten van tahoe- of tempe-ver-
vaardig'ing in Holland. Wel, de fabri
kanten van deze stoffen HIER willen
het ons (terecht) niet zeggen. U zult
dus zelf experimenten moeten doen om
Uw fabricage-proces compleet te ma
ken. Want b.v. pisangbladeren zijn hier
niet te krijgen. En of in plaats van ragi
(dat in veel Indische toko's te krijgen
is) ook bakkersgist gebruikt kan wor
den, weten wij niet.
Overigens: experimenteren is een
buitengewoon boeiende bezigheid, waar
U met plezier lege uurtjes aan opoffe
ren kunt!
UIT HET LAND DAT LACHT
Hierbij nog enkele Javaanse rijmpjes
voor Pa Pittie.
1. Waarom, wat is dat
Sego rawon iwa babat.
(Nassi rawon met gebakken pens.)
2. Tietutuit, damar mati mulió
Kientel lunggoh dingkli(h)
Sabu nikel nggadé duwi(t)
De lamp dooft uit, ga naar huis.)
(Pad zit op een krukje.)
(Glimmende buikband, maar heeft
geen geld
3. Pring pódó pring mas
Ketan sarikójó
Njanding podo njanding mas
Adem kemulono
Kemulan kemul lori(k)
Telung wulan ora nili(k)
(Bamboe is bamboe, broeder)
(Kleefrijst lekkernij)
(Laten we samen door 't leven gaan,
broeder)
(Als 't koud is, dek me dan toe.)
(Toegedekt met een gestreepte de
ken.)
Al 3 maanden kijkt hij (zij) niet meer
naar me om.)
4. Titir buni né kentong
Asep gedé, umah tebakar.
Odjo kwatir kantong kossong
Duwi(t) gedé durung di toekar
(De Tong Tong slaat alarm.)
Grote rookwolken van een brandend
huis.)
(Maak je niet bezorgd, dat mijn zak
ken leeg zijn)
(Het grote geld is nog niet gewis
seld.)
5. Dan is er nog dit Javaans grapje:
Soer l'es pè n'n, wis ring moe ten
(soesoer teles pénen, wis qarinq
'moeten)
(Een natte tabakspruim drogen; is hij
droog, dan weer besabbelen.)
6. Boer nas koppen, ti does tallen.
(Boeboer panas, kökoppen, tai
wedoes oentallen.)
(Warme pap in je mond houden,
geitekeutels doorslikken.)
Is z.g. een Engels raadseltje. Als je
't vlug zegt, klinkt 't inderdaad als
Engels.
In Ambarawa heb ik geleerd van de
anaks-kolong.
Als ze de tangsi uitzwermden naar
school of elders, liepen ze meestal in
navolging van Papa's, in gelid. Daarbij
zongen of dreunden ze de volgende
deuntjes op. Meestal op kazernewijs
jes:
1. een, twee, een, twee,
Sego wadang iwa tempé.
(Opgewarmde rijst van gisteren met
témpé als toespijs.)
2. ling, kerèk, ling, kerèk.
Wong Keling perèk.
(links, rechts, links, rechts,
Verrek met de Klingalezen.)
3. Gantung Soesis, gantoeng tali,
Otkerdom njonja'h tangsi.
(Hang de saucijsjes aan een touwtje,
verdomde^ kazernemeid).
4. Moelo bièn akoe was toetoeri
Odjo kawin, gendó, wong kompeni
Blondjo né s'dinö stali, gendó,
Saben dino, gendé, di gepoei.
(ik heb je vroeger al gewaarschuwd
meisje.
Trouw nooit een soldaat.)
Huishoudgeld een kwartje daags)
(Elke dag meisje, wordt je gebeukt.)
Pim
HOTEL "DE RUITER" HOUTHEM
bij Valkenburg (Z.L.), St. Gerlach 43,
tel. 04406 - 29 86
Riant uitzicht op het Geuldal
doel denken aan de mooie rustige om
geving van de Preanger
Zeer geschikt voor diegenen die op me
disch advies een rustkuur moeten onder
gaan
Met dieet-patlenten wordt rekening ge
houden
Alle kamers centraal verwarmd en voorzien
van warm en koud stromend water.
Volledig pension f22,logies met ontbijt
f 14,per dag per persoon Inclusief be
diening en B.T.W.
20
