ik
(EPUBUK INDONES
^zDe iSeóandcP'
i? ik
De vraag van een onzer lezers naar
de naam van een hem onbekend mu
ziekinstrument, dat hij in een ver ver
leden eens in Jogja hoorde bespelen
en dat een onvergetelijke indruk op
hem maakte heeft ons talrijke brieven
opgeleverd. Om met het begin te be
ginnen: de naam van het muziekinstru
ment is de sesando of sasando; een
afbeelding ervan - maar niet de naam -
vindt men in Tanah Aer Kita. Maar
bovendien op een postzegel in de serie,
verlucht met Indonesische muziekin
strumenten; het is een zegel van één
rupiah, waarvan de afbeelding hierne
vens wordt afgedrukt.
Aan vele lezers onze dank voor de
moeite, die zij namen om ons in te
lichten. En voor wie er meer van weten
windrukken wij hierbij een van de
brieven af, die wij over dit onderwerp
ontvingen en die, durtkt ons, de belang
stelling volledig kan bevredigen!
De heer F. R. Schultz te Apeldoorn dan
schrijft ons:
Het door inzender genoemde instru
ment is ongetwijfelt de SESANDO. Dit
muziekinstrument behoort zeker niet
tot de op Java, laat staan Djogja au
tochtone. De SESANDO werd door mij
uitsluitend aangetroffen in de meest
oostelijke der z.g. Kleine Soenda-eilan-
den. Speciaal op Rotti, Savoe en Ti-
mor, een enkele keer op de eilanden
Lontar, Wetar en Kisar. Het instrument
In ons nummer van 15 juli werd reeds melding gemaakt van de toernee, die het Angkloeng en
Koelintang orkest en koor "Nafiri Tuhan" - God's Bazuin - uit Modjokerto in september in
ons land gaat maken. Ziehier een groepsfoto van het gezelschap. Angkloengs in overvloed: we
missen echter de koelintang - een houten xylofoon, die speciaal in Celebes een geliefd instru
ment is. Maar die is er toch heus bij, al vindt U hem niet op de foto.
Eerste voorstelling: in het Instituut voor de Tropen; datum nog niet vastgesteld. Maar ze zullen
ook voor radio en televisie optreden!
AlAT MUSIK rfTIK
SgAüSUL .1
bestaat inderdaad uit een van de
buitenste harde schil ontdane bamboe
koker, welke gelakt is. Daaromheen is
zeer kunstig in een halve bol, als klank
bodem, een gedroogd blad van de lon-
tar-palm (in de midden- en oostelijke
delen van Java ook wel siwa4an-palm
genoemd) gevouwen. De dunne kope
ren snaren, 12 of meer in tal, lopen
evenwijdig in de lengte-richting van de
bamboe-koker en zijn daaraan beves
tigd met hard-houten, driehoekige pen
nen (keggen). Het spannen en stemmen
der snaren gebeurt niet door het draai
en der pennen (als bij de meeste be
kende snaar-instrumenten) maar door
het verschuiven langs daartoe aan de
uieinden van de bamboe-koker uitge
brande sleufjes.
Behalve de snaren is het instrument
De vraag van een lezer naar de naam van een
muziekinstrument, dat hij vele jaren geleden
in Jogja had horen bespelen en waarvan de
zeer fraaie klank nog altijd in zijn herinne
ring voortleeft, kan worden beantwoord. Mis
schien wel dom van onsdat wij niet aanstonds
de juiste naam konden geven: het instrument
is namelijk afgebeeld op een der postzegels van
een serie, die geheel aan muziekinstrumenten
uit Indonesië is gewijd! (zie afbeelding hier
naast). Onze lezer Harry van den Brink, die
als eerste reageerde, was zo vriendelijk ons op
het rechte spoor te brengen. Het is een sesanda
uit de Molukken, en de afbeelding ervan komt
voor op een zegel van 1 rupiah, hierbij afge
beeld. Onze dank aan Harry, mede namens de
lezer, die de sesanda niet kon vergeten!
een zuiver locaal product. Evenals de
bekende Krontjong uit Toeggoe is ook
dit instrument afgeleid uit een Portu
gees muziek-instrument. De ene pétoe-
wa verhaalde mij dat het afgeleid was
van de citer, een andere, dat het een
toeroenan was of is van de sc'hoot-
harp, wélke instrumenten in de 17e
eeuw door de Portugezen naar de oost
werden gebracht. Het instrument wordt
niet bespeeld met een plectrum, zoals
bij de mandoline of citer, maar met
beide handen als bij de harp. De klank
is vol, zuiver en helder, inderdaad zoals
bij de harp. Het geluids-volume is laag.
Maar toch, op stille avonden, mee ge
dragen door een licht briesje kan men
tot heel ver de klanken horen. Het is
een gewaarwording om op mooie maan
nachten op afstand gewijde - en meer
frivole - zang begeleid door de SESAN-
DOS te mogen aanhoren. Vooral de
edhte autochtone zangen deden me zo
denken aan fadangos.
Hoei, Antoni Foei oe no bi mè;h?
Hè, bergbewoner waar ga je naar
toe?
BLADVULLINGEN
ABI TALEB, Ali ibn (f 661); neef en
schoonzoon van Mohammed en na
diens dood de vierde Kalief van de
Islam. Ook als dichter van spreuken
in het Arabisch verwierf hij een blijven
de bekendheid.
Dapperheid.
Wie al te zeer aan de gevolgen denkt,
kan niet dapper zijn.
Gesprek.
Een verstandig gesprek, dat is de Tuin
van het Paradijs.
Goed doen.
De waarde van een mens wordt geme
ten naar de maat van het goede dat
hij zijn evennaaste heeft gedaan.
17
