ALLEEN VOOR SCHAKERS
Pasar Dalam Eindhoven
"Het schaken loopt uit de hand!" -
aldus een schaakmedewerker van een
der landelijke bladen, duidend op de
enorme belangstelling voor en door de
match Fisiher-Spasiky. Nu ja, uit de
'hand
Het is 'maar, wat u daaronder verstaat.
Toegegeven: zelfs op de redactie van
Tong Tong wondt van tijd tot tijd ge
schaakt - wij doen ons 'uiterste best
dat voor Tjalie, die geen belangstelling
en misschien zelfs wel een zekere ver
achting heeft voor "dit soort spelletjes"
verborgen te houden uit vrees voor
ontslag, maar we doen het van tijd tot
tijd, stiekem tóch. Ik ben er mij van
bewust, dat mijn corrumperende in
vloed (ik ben een verwoed schaker)
daaraan niet helemaal vreemd is.
Deels om het goed te maken dit stukje,
"alleen voor sdhakers".
In een ander landelijk blad verscheen
onlangs een schets van de eigenaar
digheden van vele zeer grote schakers
in het venleden, onder het motto:
Risher, de uitdager in de tweekamp met
de wereldkampioen, die, als dit stukje
verschijnt, wel zal zijn afgeiopen, is wel
een uitermate irriterende persoonlijk
heid, maar dat zijn de meeste grote (en
minder grote) schakers. Ik heb van mijn
leven enige der grootsten ontmoet:
Lasker en Capablanca in Den Haag,
toen die daar in 1920 samenkwamen
om de voorwaarden voor een match
om 'het wereldkampioenschap te be
spreken, (d'ie Capablanca won) en in
Indië zowel Aljeöhin als Euwe.
Lasker en Capa heb ik beiden versla
gen, maar de eerlijkheid gebied mij
daaraan toe te voegen dat ik dat niet
singlebanded deed maar met 'n partner
enmet kaarten, niet met schaak
stukken! Aan de kaarttafel waren beide
heren allerbeminnelijkste tegenstan
ders: ze zetten hun stekels pas op
zodra het 'bord met de 64 velden op
tafel werd gelegd.
Hetzelfde gold voor een van de groot
ste excentrieken, nu ja, laat ons be
leefdheidshalve Aljeöhin maar zo aan
duiden. Men weet, hoe hij z'ic'h mis
droeg tijdens de eerste match met
Euwe, die hij verloor. Men herinnert
zich wellicht ook, dat Aljechin prompt
stopte met het gebruik van alcoholica
en sigaretten en de titel twee jaar later
glansrijk terugwon van de als steeds
uiterst correcte Euwe. Gezien de capri
olen van de meeste schaakmeesters
hoort Euwe eigenlijk in dat gezelschap
niet thu'is!
Met Aljeöhin heb ik wat -nauwer con
tact gehad dan met de overige reuzen:
hij heeft namelijk op zijn Indische reis
- ik meen in 1934 - bij mij in Batavia
gelogeerd. Dat zat zo: de wereldkam
pioen wilde wel eens iets zien van de
tropen en maakte van de gelegenheid
dat hij aan een cruise door de Pacific
deelnam gebruik de Indische Schaak
bond te vragen, of de Indische scha
kers wellidht geïnteresseerd waren in
18
een paar simultaanpartijtjes - tegen
betaling natuurlijk. De Bond zei ja en
over de voorwaarden was men het
spoedig eens. Bestuursleden van de
Bond haalden hem in Priok af en één
daarvan - ik - had om de kosten te
drukken aangeboden hem onderdak te
versöhaffen. Welnu, ook de grillige,
vaak grof optredende en opvliegende
schaker Aljechin bleek zolang hij maar
buiten bereik van -een schaakbord bleef
een wel wat excentrieke maar bijzonder
plezierige gast te zijn.
Wel was hij nochtans een bron va-n
veel zorg: hij rookte ook 's avonds in
bed eindeloos veel sigaretten en klam
boes zijn nu eenmaal niet vuurbesten-
dig
Aljeöhin -had een onverwoestbaar fy
siek. Hij speelde op zekere avond in
het paviljoen van Des Indes te Batavia
tien partijen blind tegen een selectie
zeer sterke Indische spelers - Indo
nesiërs, Chinezen en Nederlanders. Om
twee uur 's nachts keerden wij naar
huis terug. Daar hij de volgende - of
liever dezelfde! - dag in Jogja een se
ance zou geven en Aljechin om zes
uur 's morgens op de trein moest, be
sloten wij maar niet naar bed te gaan
en praatten "op het platje" met veel
splitjes en sigaretten tot het tijd werd,
naar het station te gaan. Aljechin werd
op de trein gezet en verdween uit het
oo-g.
Tot mijn niet geringe ontsteltenis werd
ik 's avonds om een uur of zeven op
gebeld uit Jogja: waar was Aljechin?
Een deputatie van de Jogjase schaak
club was aan de trein -geweest om hem
af te halen, maar geen Aljechin. De
seance zou om half acht beginnen -
tot dusv-er -had men niets van -hem ge
hoord of gezien
Om half acht opnieuw een telefoontje:
hij was er, precies op tijd! Hij was
onderweg uit de trein gestapt om de
Burubudurte gaan bekijken en had zich
vervolgens met -diverse vervoermidde
len toch op tijd naar Jogja weten te
begeven. Hij ranselde vervolgens de
Jogjanezen van het bord om na een
zo-wat 40-urige werkdag in de Ind-ische
hitte achter de klamboe te verdwijnen.
Nog één anecdote. In Soera'baja kwam
Aljechin in zijn eerste seance slecht
weg: hij verloor niet minder dan zeven
van de 30 partijen, het beste resultaat
van alle ploegen die tegen Aljechin
speelden. Om die goede indruk te be
vestigen daagde de Soerabajasche
club hem uit tot een tweede ontmoe
ting: ze lustten daar, naar goede kroko-
di'llen-stijI, de wereldkampioen rauw.
Op de avond van de seance mompel
de Aljechin tegen mij: "Heute Abend
ge-winnt niemand!" Men had hem tegen
de haren opgestreken en de schaak-
leeuw was wakker geworden. Geen één
Soerabajaan is die avond naar huis ge
gaan met de plezierige gedachte dat
hij de wereldkampioen had weten te
verschalken. J.H.R.
MEVROUW S. VAN VEENENDAAL - VAN
MEGGELEN OPENT DE 2E PASAR DALAM
EINDHOVEN
Op vrijdagmiddag 1 september a.s. om 14.00
uur zal Mevrouw S. van Veenendaal van
Meggelen de 2e Pasar Dalam Eindhoven in
de Philips Jubileumhal openen.
Vorig jaar was de, toen voor de eerste maal
in Eindhoven georganiseerde, Pasar Dalam
met ruim 20.000 bezoekers een groot succes.
De openingstijden zijn:
vrijdag 1 september van 15.00-24.00 uur
zaterdag 2 september van 12.00-01.00 uur
's nachts
zondag 3 september van 13.00-23.00 uur
MODERNE INDONESISCHE KUNST
Albert Vogel, de bekende voordrachtskun
stenaar, stelde in de vier Indonesische
'kunstcentra Djakarta, Bandung, Djokjakarta
en Bali een unieke collectie moderne Indo
nesische schilderijen, batiks en beeldhouw
werken sa-men.
Deze expositie (er kan ook gekocht worden)
van het werk van 23 Indonesische artiesten
omvat 51 werken en zal, voor het eerst in
Nederland, te zien zijn tijdens de Pasar
Dalam op de bordessen van de Philips Jubi
leum-hal. Ook meer traditionele werken van
oosterse en westerse artiesten zullen, net
als vorig jaar, verkrijgbaar zijn.
Naast ruim 65 andere stands op velerlei ge
bied kunnen de bezoekers dagelijks kijken
naar Indonesische hofdansen van het dans
paar Mariani Samiran, dat ook dit jaar
van de partij is een nieuwe cyclus van zes
Indonesische dansen zal uitvoeren.
Vele andere bekende oosterse en westerse
artiesten, o.a. SANDRA ANDRÈS, BEN
CRAMER, ANNEKE GRÖNLOH en MINI
MAXI zullen optreden.
OLYMPISCHE SPELEN OP TV
Fervente sportliefhebbers kunnen tijdens de
Pasar Dalam op verschillende plaatsen in
de Philips Jubileumhal kijken naar T.V.-uit
zendingen van de Olympische Spelen.
Voorlichting: Rob Dessauvagie, te-I. 070
86.37.92 - b.g.g. 32.29.28 Telefoon tijdens
de Pasar Dalam: 040-66666.
Op 5 september 1971 organiseerden wij,
op voorstel van en in samenwerking met de
Directie van de toen in de Philips-Jubileum-
hal te Eindhoven gehouden Pasar Dalam,
aldaar een réunie. Wij menen te mogen
zeggen dat het voor velen een gezellige
dag is geweest.
Wij kregen thans ook voor de op 1 t/m 3
september a.s. in de zelfde hal te houden
Pasar Dalam wederom faciliteiten aange
boden voor Zondag 3 september. Helaas
echter is het mijn echtgenote en mij onmo
gelijk dit jaar de organisatie van een réunie
te verzorgen.
Voor deze Pasar Dalam zullen wij ons daar
om moeten beperken tot het neerleggen op
Zondag 3 september 1972 bij stand no. 500,
- bij het binnenkomen in de hal direct
rechts vooraan - van een "alfabetisch pre-
sentie-register". Bij aankomst kunt U hierin
Uw naam inschrijven en naslaan of bepaal
de kennissen van U reeds uanwezig zijn.
In onze stand no. 500 zullen verder nog van
de herdenking van 15 augustus 1970 res
terende artikelen te koop zijn
Ir. G. S. Vrijburg en medewerkers
Viviënstr. 68 - 's-Gravenhage-2013
Telefoon: 070-55 20 80
