DE ACHTTIENDE RONDE
NIEUWE DIRECTIE
Vorig jaar vergat ik door mijn reis naar Indonesië op tijd
de nieuwe jaargang in te luiden (en schreef Jan Ritman een
halve maand te laat "Sweet Seventeen" ter aankondiging
van de 17e jaargang), maar dit jaar zijn we op tijd. Al zijn
we niet zo vrolijk als het vorig jaar. Maar daar is de tijd ook
wel naar, zal iedere lezer moeten toegeven.
We hebben er dit keer dus maar boven gezet 18e RONDE,
want het hele bestaan van Tong Tong (zeventien lange jaren
lang) is één moeizame bokswedstrijd geweest en bij het
aanbreken van het 18de jaar voelen we ons als een vuist
vechter die de zoveelste ronde van vuistslagen in gaat en
bij wijze van spreken zijn botten voelt kraken om van ge
kwetste tederder delen nog maar te zwijgen.
Maar evenals bij een échte bokser weten we kalm wat ons
te wachten staat (omdat we dit bestaan immers verkozen
hebben). We gaan dus ook de 18de ronde onbevreesd en
strijdvaardig in. Al realiseren we ons even kalm dat de voor
bije zeventien ronden ons niet "in onze kouwe kleren zijn
gaan zitten", maar dat bovendien de Tijd onbarmhartiger is
dan ooit. In feite is deze tijd slechter en zelfs genadelozer
dan de tijd toen we ons bestaan nét begonnen! De zich
voortzettende inflatie en de harteloos herhaalde loonronden
maken het voor de kleine ondernemer (en Tong Tong IS een
kleine zelfstandige!) onmogelijk om een haalbare exploitatie
op te zetten. Kleine ondernemers gaan in deze jaren bij
dozijnen tegelijk failliet. En als in dit ruige weer zelfs ruige
zaken als echte Hollandse over de kop gaan, hoe dan zo'n
"aloes" plantje uit de Tropen!
Bekijken we de plaats van Tong Tong in breder verband,
dan zien we dat - wélke echte of vermeende fouten en te
korten men ons ook aanwrijft - daarnaast geen enkele
andere onderneming van Indischgasten (althans met zo'n
grote kring van meer dan zes duizend actieve verbondenen)
zoveel daadkracht ontwikkeld heeft als Tong Tong. Maar dat
ook de ontelbaar velen die zich "opgelost hebben in het
Nederlanderschap" in dit nieuwe bestaan geen karakteris
tieke sociale inbreng in de Nederlandse maatschappij hebben
gedaan. Het zich verlost hebben van Indische identiteit
en herkomst heeft dus geen creatieve hergeboorte met zich
meegebracht. Men is zelfs "meer verdwenen dan ooit".
En van Den Haag, nog steeds het "grootste Indische con
glomeraat ter wereld" zal over een jaar of tien niets meer
herinneren aan het leven, ja zelfs het bewustzijn of "het
historische litteken" van de Indische burgerij van thans.
Geen schenking van de burgerij van b.v. een "Indische vleu
gel" aan het stedelijk museum, geen Indische leesbiblio
theek, geen kulturele kring met een scheppende kring, hoe
klein ook, geen gedenkplaat in welke muur ook, nóch voor
de bestuursambtenaar, noch voor de Dlanter of welke ande
re verdienstelijke Indischman ook.
Verreweg de meesten hebben wijselijk de vlucht genomen
in een Nederlanderschap dat "het Indische verleden be
schaamd vergeet" en de pers doet met een uitgestreken
farizeisch gezicht mee aan de discriminatie door nooit als
er complimentjes uitgedeeld moeten worden, de Indische
herkomst te noemen. Zelfs de geboorteplaats niet. Zoals
onlangs ook nog bleek bij het herdenken van Sophie Stein,
het Indische meisje, dat als Moeder Doorsnee in de hoor
spelserie "De familie Doorsnee" miljoenen luisteraars ge
boeid en ontroerd heeft. Te deksel, wat een onverbeterlijk
hypocriete maatschappij is dit! Wat Indisch is, wordt
schaamteloos gepresenteerd als "eigen", zonder een dankje
aan het verleden!
Het spreekt vanzelf dat er voor de Indischman in de maat
schappij, waar hij alleen meeloper is, naast het routinewerk
alleen maar tijd is voor "omong kosong en roddel", net als
destijds in Indië. Waar men zich van los heeft menen te
kunnen maken door zich op te lossen in de Nederlandse
maatschappijdie in hoofdzaak een roddelgemeenschap
in het kwadraat is (denk maar aan het geruzie en geklap
openlijk voor de TV)! Terwijl veel van wat als eruditie of
cultuur gepresenteerd is, zó voos en leeg is, dat het zelden
of nooit buitenlandse maatstaven haalt. Zelfs het oordeel
over Indische mensen berust op kleine achterklap! Klein
burgerlijkheid overal waar het oog kijkt en het oor luistert.
Neem bombast en imitatie weg en er blijft niets over.
En wat de Indische groep betreft: we staan ontsteld als we
denken aan alle talent, die in al deze jaren verloren ge
gaan is, terwijl er zo enorm veel levends opgebouwd had
kunnen worden, én in Indonesië, én in Nederland én in de
toekomst! Of - bij het desnoods "helemaal Nederlander
worden" - als we hadden willen deelnemen aan de talrijke
sociale en culturele activiteiten van Nederland buiten ons
beroep - misschien hadden we een eigen zend-schip gehad
naast de "Veronica", misschien een brede organisatie voor
steun aan nederlandse kerkhoven in Indonesië, i.pl.v. zoals
nu alleen maar kankeren op Indonesië en zelf niets doen;
we hadden specifiek Indische bejaardentehuizen kunnen
maken of leuke kindervacantiekolonies voor "eeuwig" naar
eigen inzicht en smaak, enz. enz. enz.
Maar we hebben onze bestaanskoek helemaal alleen opge
geten. Er is niets gezaaid; er zal ook niets groeien, laat staan
geoogst worden. Alleen die idiote Tong Tong gaat in zijn
eentje een soort bokswedstrijd beginnen, die al verloren is
vóórdat hij begonnen is. Al zal er in later decennia opeens
tussen vele vergeelde, beduimelde geschriften iets "on-
Hollands" gevonden worden van een wonderlijke en ontroe
rende originaliteit: een soort nieuwe verhalen van Sindbad
de Zeeman en Ali Baba en het Vliegende Tapijt. En dat is
dan een vergeten jaargang van Tong Tong! Tsk-tsk-tsk, ik
verwijt niemand wat - het totaal is té absurd en grotesk om
er nog schuldigen voor te zoeken. Dit heeft zo moeten zijn
als een wonderlijke speling van het Lot.
Het mag intussen de lezers van Tong Tong tot voldoening
strekken dat ons "Clubje van Zes Duizend Man" wél wat
tot stand gebracht heeft dat ons voorbij zal leven, ook al
beseft NU niemand hoeveel dat geweest is. En in elk geval
de moeite waard was om er achttien ronden lang voor "in de
ring" te komen als we deze achttiende ronde halen!
T.R.
Op 23 Juni werd de jaarlijkse Algemene Vergadering ge
houden van de B.V. Tong Tong, waarop o.m. de mutatie in
de directie werd behandeld, die de wijziging tot stand heeft
gebracht in de "masthead" op pagina 2.
Daarin ziet U dus, dat de directie sinds het ingaan van deze
18de jaargang niet langer berust bij Tjalie Robinson, die om
gezondheidsredenen is moeten aftreden, maar bij Lilian
Ducelle. De administratie wordt gevoerd door Th. A. Scheul-
derman, terwijl de Redactie van ons tijdschrift zal worden
gevoerd door Tjalie Robinson, Lilian Ducelle, Ch. J. A. Man-
ders, J. H. Ritman en G. H. Bartman.
Dit betekent een zeer zware taakvermeerdering van Lilian,
die deze verantwoordelijkheid kalm aanvaard heeft, omdat
er doodgewoon niets anders op zat! Want ook op deze
Algemene Vergadering kwamen geen andere candidaten,
voorstellen of suggesties uit de zaal, omdat (zoals jaar in
jaar uit) de belangstelling van de zijde der aandeelhouders
beneden elke maat bleef.
Dit is tussen twee haakjes een algemeen verschijnsel in
onze Haagse samenleving dat ook elke buitenstaander
opvalt: niet alleen in het sociale en politieke leven, ook in
het bedrijfsleven ontbreekt de Indischman of ex-Indischman
als actief aandeelhouder of commissaris in elke andere vorm
van georganiseerd leven buiten zijn eigen werkkring. En
zelfs in die werkkring zit hij niet in b.v. personeelsverenigin
gen of raden. En zie je hem b.v. nooit bij betogingen. Oorza
ken? Niemand kent ze.
In elk geval wenst het tijdschrift Lilian Ducelle kracht en
moed toe om haar allene en moeilijke werk met de volhar
dendheid en onbevreesdheid voort te zetten die haar altijd
gekenmerkt heeft.
Redactie
3
