a
L
De Filosofie van "Ngupojo'
"Those were the days my friends.
Kunt U zich voorstellen dat mensen het
zó arm hebben, zó langdurig door hon
ger gekweld zijn, dat ze achter het
kleinste hapje aan zitten, ook al was
het maar één rijstkorrel?
Het bestaat. Het kan. NU zijn er mil
joenen mensen in Azië en Afrika die er
zo slecht aan toe zijn. Maar het blijft
een beetje absurd klinken voor ons,
weldoorvoede westerlingen. Tóch be
staat het al zó lang dat men op Java
(dat verschrikkelijke oorlogen, natuur
rampen en hongersnoden gekend
heeft) er een woord voor heeft:
ngupojo, een woord dat afgeleid is van
upo of rijstkorrel. Zij die het woord en
het begrip kennen, spreken er gelaten
over. Alsof ze zeggen willen: "Ik zég
het wel, maar je gelooft het tóch
niet
Alleen krijgsgevangenen bij Emperor
Hirohito weten uit ervaring dat het
begrip LETTERLIJK bestaat, uit een er
varing die men soms heeft uit gewoon
weg lachwekkende omstandigheden.
Als je het een ander hoort vertellen
Maar op doorreis door het 10de Bat.
liep ik eens achter mij onbekende ka
zernegebouwen langs, toen ik gehurkt
bij een afvoergootje een Hollander zag
die mij vaag bekend voorkwam. Hij zat
met zijn rug naar me toe en ik was
gewoon nieuwsgierig wat die man daar
bij zo'n slootje kon zitten doen. Dus
sprak ik hem aan: "Hé!" zei ik, "wat
doe je daar eigenlijk?" De man draaide
zich geschrokken om en toen pas zag
ik dat het inderdaad een bekende Ba-
taviase figuur was, nogal grof en luid
ruchtig, zo'n "niks-mee-te-mèke" type,
gewend om over anderen te domineren.
Voorheen erg dik; daarom herkende ik
hem nu, vermagerd, haast niet. Hij
deed erg "betrapt" en legde bedrem
meld uit: "Ja, ik heb ontdekt dat hier
achter de keuken is en op vaste tijden
zijn ze bezig met rijst wassen en dan
spoelt er altijd een beetje af. Zo eens
in de twee, drie dagen sleep ik er wel
een extra happie uitMon Dieu!
Ik kende hem haast uitsluitend van rijke
gastmaaltijden en recepties met bij
voorkeur europees eten - wat stak dat
blikken dekseltje met wat rijstkorrels
daar afschuwelijk bij af!
"Natuurlijk, man! Alle extra hapjes zijn
meegenomen!" feliciteerde ik hem en
wandelde verder, omdat ik duidelijk
merkte dat hij zich gekleineerd, mis
schien wel vernederd, voelde. En toch
was er alleen maar sprake van een
heel oud verschijnsel in de geschiede
nis der mensheid: "Ngupojo!"
En onthoud dit, waarde lezer, vroèger
of later overkomt het ieder volk, iedere
beschaving, ieder mens. Het is even
onvermijdelijk als het golven van de
zee, waar na elke golftop een golfdal
komen móet. Vele mensen zeggen dat
zo'n golfdal in de welvaart nu ook op
komst is voor de rijke mensheid. Ook
al js dat niet waar, kijk niet neer op
mensen die achting hebben voor maar
één rijstkorrel. Zij hebben een hogere
en wijdere levensfilosofie dan zij die
het goed hebben
T.R.
7k de begin 30-er jaren waren z.g. "eind-fui-
ven" van de middelbare scholen in Indië eve
nementen, waar geen enkele andere gebeurtenis
in de stad tegen opgewassen was. Althans
onder de jeunesse dorêe van de stad. En alles
wat van flirten en dansen hield was op de
dansvloeren te vinden van elke middelbare
school, ongeacht of je er nou zelf op ging of
niet.
Het speelde zelfs geen rol of je rijk was of
arm, knap of dom, lelijk of mooi: aanbidders
en aangebedenen waren op elke school en in
elke klas. En allemaal waren jong en mooi.
Elke fuif was één dolle uitgelatenheid en toch
was nergens grofheid of bandeloosheid. Elk
meisje was er zeker van keurig afgehaald en
thuisgebracht te worden.
Hier een vrolijke bende op een CAS-fuif te
Batavia. We weten zeker dat menige lezer nog
wel een handvol bekenden ontdekken zal. Met
het opzoeken ervan en al Uw vrolijke herinne
ringen eraan: veel plezier!
4
