j.
i
m
Onze gasten
f
f
f
Het ligt zelfs in de naam besloten:
gastarbeiders. Maar de nadruk valt
toch meer op arbeiders dan op gasten.
Deze gasten dan zijn bezig een pro
bleem te worden. Niet zo dringend als
de olie-boycot, maar misschien toch
nog lastiger op te lossen dan die cri
sis, die begon als een donderslag bij
niet-zo-heldere hemel en die misschien
even abrupt eindigt, al zijn we dan nog
niet van het algemeen energietekort af.
De gastarbeiders waren aanvankelijk
redders in de nood. Niet alleen kwa
men zij een tekort aan arbeidskrachten
opvullen, zij waren ook bereid karwei
tjes op te knappen die Nederlanders
niet langer als "passende arbeid" be
schouwden. Dit geschiedde niet in
Nederland alleen, maar in alle landen
van de EEG. Maar ook bijv. in Spanje,
waar nu de paradoxale toestand heerst
dat zóveel Spanjaarden in het buiten
land zijn te werk gesteld dat Spanje
zelf Algerijnse arbeiders moet aantrek
ken om het aantal arbeidskrachten op
peil te houden.
In totaal emigreerden naar de rijke in
dustriële staten van de EEG tot 1970
elf miljoen arbeidskrachten uit minder
ontwikkelde landen. Prognoses zeg
gen, dat dit aantal in 1980 zou kunnen
aangegroeid zijn tot 20 miljoen. Dob
bert hun aantal nu dus rond een totaal
cijfer dat maar een klein beetje lager
is dan de gehele bevolking van Neder
land, in 1980 zou deze "tiende natie
in de EEG", zoals Time de "vreemde"
arbeidskrachten in de industriële sta
ten noemt een aantal zielen tellen, ver
boven het totale inwonertal van ons
land.
Met de toename van het aantal gast
arbeiders verminderde de waardering
voor hun aanwezigheid. Er bleken aan
het verblijf van arbeiders, totaal
vreemd aan delnstellingen en de men
taliteit van de gastheer ook nogal be
zwaren te kleven. Die bezwaren sta
pelden zich op bij de gastheren. Maar
ook bij de gasten die weliswaar een
beter loon verdienden dan zij thuis
ooit zouden kunnen verkrijgen, maar
dan ook moesten leven onder mens
onterende omstandigheden. Met ande
re woorden: van beide zijden ontwik
kelde zich een sterk stijgend ressenti
ment. Geen land, dat een aantal immi
granten letterlijk en figuurlijk de kost
gaf en geeft, of het heeft met moeilijk
heden te kampen en hier en daar
schijnt de grens der verdraagzaamheid
bereikt. De moderne slaven, meestal
zonder gezin levende in mensenpak
huizen zijn niet langer de redders in
de nood, maar in veler ogen lastige,
onbetrouwbare en criminele elementen
in de samenleving die hen vreemd is.
Elementen die men zo spoedig moge
lijk moet verwijderen.
Of dit mogelijk zou zijn, is een tweede,
want nog altijd kampt de industriële
welvaartsstaat met een tekort aan ar
beidskrachten en voor vele bedrijven
zou hun vertrek een zware slag bete
kenen. Het pardoxale van de toestand
in vele landen, ook in Nederland is,
dat men er duizenden vreemdelingen
tewerk stelt terwijl de regering ach en
wee roept over de te verwachten uit
breiding van het aantal werklozen.
Misschien zou deze ontwikkeling van
het gastarbeiders-probleem kunnen
worden gestuit. In het geval dat de
gastheren zich de inspanning getroos
ten, de aangevochten aanwezigheid
van blijkbaar onmisbare vreemdelingen
eens van de menselijke kant te bezien.
Want in dat opzicht zijn wij schromelijk
tekort geschoten. Wat is er tot dusver
gebeurd om het onze gasten zo ge
makkelijk mogelijk te maken? Zij zijn
er nu eenmaal en onze economische
machinerie heeft ze in de tegenwoor
dige omstandigheden blijkbaar nog
nodig, al ware het ons liever wanneer
uit de falanx van Nederlandse werklo
zen een wat groter belangstelling
bleek voor het waarachtig wel aanwe
zige werk. Als kudden slachtvee het
land binnengekomen leven zij behalve
in overvulde "pensions" nu in een
steeds vijandiger atmosfeer. Men zal
daar iets aan moeten doen. Anders
loopt het vast en zeker mis
J.H.R.
NIEUWE ABONNEMENTS
TARIEVEN VOOR 1974
(Ingaande 1 Januari)
België/Lux.
Denemarken
Duitsland
Frankrijk
Italië
Nederland
per jaar 36,
halfjaar f 18,
kwartaal f 9,
ANDERE LANDEN IN EUROPA:
per jaar f 39,halfjaar f 19,50
kwartaal f 9,75
BUITEN EUROPA (zeepost):
f 44,—
per jaar
Australië/Nw. Zeeland
(luchtpost)
Indonesië (luchtpost)
Zd. Afrika/Zd. Amerika
(luchtpost)
Canada/Ver. Staten
(luchtpost)
Maleisië/Singapore/India
(luchtpost)
Suriname/Antillen
(luchtpost)
f 80,—
f 65,—
f 55,—
65,—
55,—
65,—
Losse nummers f 1,75 per stuk.
i
Hierbij zou ik je een mandje lkan pindang van Banjuwangi willen toesturen, die je dan bij wat
lekker warme kampongrijst en verse sambal-oelek zoudt kunnen opeten Was het maar zo, hè?
Mijn vrouw en ik genoten altijd van die heerlijke rijst met ikan en sambal, die we van Pa Doelah
voorgeschoteld kregen, als we bij hem in de pasanggrahan van Pasir Poetih logeerden. Die
pasanggrahan was van de Regent van Bondowoso en mochten wij altijd van hem daar logeren.
Zondagmorgen bracht ik mijn vrouw daar naar toe en ging dan 's avonds weer terug; mijn vrouw
bleef dan achter met Adeline en bleven zij er tot de volgende zondag. En met verse vis gingen
wij dan weer naar huis. (zie boven!)
Tjalie, ik wil je dan nog prettige Kerstdagen en Selamat Tahoen Baroe toewensen, ook namens
mijn vrouw!
Aldus een vrolijke kerstgroet van Theo du Marchie Servaes. Een originele kerstgroet als V zich
herinnert dat de Vis het symbool is voor het Christendom. Maar in elk geval persoonlijk zeer
mooie herinneringen hebbend aan Pasir Poetih en Banjuwangi laat Tjalie al zijn lezers gaarne
mee genieten van de aanblik van die fijne tongkolsweet je nog?