VIJFTIEN JAAR
BOVEN-DIGOEL
GOUDEN
KLOOSTERJUBSLEUM
Zr. ALBERTE
Dit is de titel van een boek, dat I.F.M.
Salim - broeder van de in veel wijder
kring bekende Hadji Agus Salim - het
licht heeft doen zien. Hij was van de
begin-periode van de vestiging van
het befaamde verbanningsoord in Bo
ven Digoel geinterneerd als vurig na
tionalist; hij zal wel de enige Indo
nesiër van de 1300 geïnterneerden
zijn, die kort na de vestiging van het
verbanningsoord derwaarts vertrok
ken, die nog in leven is. Hij was er
van 1928 tot 1943.
Deze ex-banneling, gedurende de
vruchtbaarste jaren van zijn leven op
geborgen in een vrijwel ontoegankelijk
stuk rimboe, afgesloten van de buiten
wereld, van familie en vrienden, leeft
en woont nu al jaren inNederland.
Hij is getrouwd met een nederlandse
vrouw. Hij maakt deel uit van de staf
van de indonesische ambassade. Een
heel merkwaardig man dus. Wie hem
als zodanig herkent zal verstaan, dat
zijn boek óók een merkwaardig ge
schrift moet zijn. Dat is het ook. Nog
veel merkwaardiger dan u - misschien
- denkt. Want wie meent, dat een man
die door de regering van Nederlands-
Indië vijftien jaar lang werd opgeslo
ten omdat hij streed voor zijn ideaal,
niet omdat hij een halsmisdaad op zijn
geweten had, nu vol haat het relaas
van zijn lijden aan het nederlandse
volk bekend wil maken heeft het zo
volledig mis, dat het bijna belachelijk
klinkt.
Dit is een mild boek van een haast
onvoorstelbare boven-partijdigheid.
De gouverneur-generaal De Graaff, de
man, uiteindelijk verantwoordelijk voor
zijn internering, wordt beschreven
als een man met "een open oog
voor de behoeften en verdere ontwik
keling van ons volk". Ook anderen,
die ongetwijfeld thuisbehoren in de
categorie der "koloniale" tegenstan
ders van Salim en de zijnen komen
ter sprake met een zeldzame objec
tiviteit. Alleen een geest, die de be
trekkelijkheid aller dingen heeft be
grepen, kan met zulk een onbevangen
heid en eerlijkheid oordelen
Misschien zullen een paar citaten de
geest van dit boek - dat veel meer
geeft dan een memorandum van de
belevenissen in Digoel - het best ka
rakteriseren.
Wanneer Salim in 1943 uit Digoel naar
Australië wordt overgebracht - er zijn
dan nog tegen de 400 geïnterneerden
- en na een driejarig verblijf daar voor
de keus staat naar huis of naar Neder
land te gaan kiest hij om gezondheids
redenen het laatste. Wanneer hij dan
met de "Volendam" in de indische
wateren vaart op weg naar Colombo
en vergeefs poogt een glimp op te
vangen van zijn vaderland valt het hem
op "dat óók een aantal Nederlanders,
over de verschansing geleund stil en
verlangend in dezelfde richting staar-
deIk begreep, dat degenen die
kennelijk óók heimwee naar Indië had
den, vrijwel uitsluitend de in mijn land
geboren Indische Nederlanders waren.
Voor hen allen betekende immers
het afscheid aan onze archipel even
eens het verlies vaneen vader
land! En voor het eerst van mijn leven
kreeg ik met deze groep blanke
en getinte Nederlanders een diep me
delijdenImmers, deze indische
Nederlanders hadden zich in dit voor
malig nederlands imperium ten volle
kunnen ontplooien. Zij hadden er rond
gezworven, gewerkt engebouwd!"
En hoe, argumenteert Salim enige
bladzijden verder in zijn Nabeschou
wing: "Het is volgens mij volkomen
onjuist het voormalig Nederlands-Oost
-Indië uitsluitend als een wingewest
van de Hollanders - wel eens smalend
"oliekoningen", Suikerlords" of "thee
jonkers", dan wel "kruideniers" en
"krentenwegers" genoemd - voor te
stellen. Integendeel, de Nederlanders
hebben in het enorme eilandenrijk -
tot heil van beide volken en in volle
dige harmonische samenwerking met
ons, Indonesiërs - zoals hun eerste
gouverneur-generaal, Jan Pieterszoon
Coen eens voorspelde - "iets groots
verricht".
U zult het wel met mij eens zijn: een
merkwaardig boek, van een merkwaar
dig man.
Salim's boek is verkrijgbaar bij onze
boekhandel. De prijs is f 42,50
2,50 porto 45,
J.H.R.
Van Zr. Alberte de Vries die op 11
november j.l. haar gouden Klooster
jubileum herdacht (zie het artikel in
T.T. no 7, pag 12) ontvingen wij het
onderstaande schrijven waarin zij de
zeer velen die haar gelukwensten langs
deze weg wil danken.
"Het is niet doenlijk, hoe graag ik ook
zou willen, ieder apart te bedanken
voor het meeleven op deze voor mij
zo betekenisvolle dag van mijn Gou
den Kloosterjubilé. Mag ik U allen
dan langs deze weg heel hartelijk
danken voor de vele brieven, tele
grammen en andere fijne attenties, 't
Was werkelijk hartverwarmend zoveel
blijken van belangstelling en meeleven
te mogen ervaren, zowel uit binnen-
als buitenland. Het is voor mij een on
vergetelijke dag geweest. Nu het nieu
we jaar net is begonnen, wil ik graag
van deze gelegenheid gebruik maken
om U allen veel goeds toe te wensen
voor 1974. Met hartelijke groeten en
nogmaals vee! dank!
Zuster Alberte de Vries
Logeeradressen in Indonesië
JAKARTA
A. Djoenaedi, gepens. Jaksa
Tinggi, j. M.P.R. III/3, Cilandak
Kebayoran Baru, Jakarta.
BANDUNG
Nj. Arnolts-Onong Djayanegara,
jl. Riauw 79, Bandung.
Mevr. C. Sijnjal, jl. Cipto 17,
Bandung.
fam. Nataningrat-Supil, jl. Damar
5 (weg naar Lembang) mooi uit
zicht. Auto aanwezig, kan als
gids behulpzaam zijn.
fam. Pallenkaoe. jl. Cisitu 45B.
tel. 82420, Bandung 300,— per
maand, voll. verzorging echtpaar
YOGYAKARTA
Dr. Martohoesodo, jl. Sangadji
43, Yogyakarta.
MALANG
Ir. Tahir, jl. Tenaga 1, Blimbing
(Malang).
Drs. J. Mayor Polak, gep. ass.
res. 1e kl., jl. Banten 3, Malang
organiseert desgewenst ook rei
zen en assisteert bij immigratie
formaliteiten, teneinde oud-ln-
dischgasten en anderen tegen
geringe kosten bij te staan.
Correspondentie aan boven
staande adressen desgewenst in
het Nederlands. Schrijft U ge
ruime tijd van te voren om zeker
te zijn van plaats.
Meer adressen zijn welkom! Wie
wat te weten komt (en zeker is
van de juistheid) over een lo
geeradres, geve het ons door.
Voor hen die een paar maanden
in Bandung willen blijven:
te huur: huis met 3 slaapkamers,
2 badk., WC, grote woonruimte,
eetkmr., keuken, compl. gem.
plus bedienden, 750,per
maand, evt 2 echtparen. Mevr.
I. Sastrowardjojo wil uw gast
vrouw zijn, maar U kunt ook
alles zelf regelen, blandja, koken
etc. etc. Net als vroeger. Huis
ligt in rustige buurt, vroeger
"Dennnelust", tussen Lembang
en Tjiumbuleuit. Schrijft U aan
Mevr. I. Sastrowardjojo, jl. Kap
ten Tendean 37, Hegarmanah,
Bandung.
"Voor een INDONESISCHE JONGEN
van 8 jaar, die al geruime tijd in een
kindertehuis is en graag naar een
gezin wil, zoeken wij een pleeggezin
met jonge kinderen.
Reakties graag naar: "Kinderzorg-
Utrecht", Arnhemseweg 67, Amers
foort. t.a.v. Mej. T. de Jong."
