Twee simpele maar zuivere stemmen
(Vervolg Mahameru"
"the spirit of victory" maakten dat zelfs
de afschuwelijk-steile en glibberige A-
jek-Ajek overwonnen werd, en om 12
uur waren we terug in het gastvrije
huis van de lurah van Rano Pani.
Weer werd krijgsraad gehouden, en
we besloten om daar die nacht te
blijven en de volgende morgen terug
te lopen naar Gubug Klakah, ook om
de regen te vermijden. Maar wel gin
gen we na de lunch even kijken naar
het meertje van Rano Pani, het terrein
van de voormalige Smeroehoeve, on
geveer een half uurtje van het huis
van de lurah. Van de Smeroehoeve is
niets meer over, maar ineens wandel
den er, temidden van een kudde kar
bouwen, twee grote Friese koeien
voorbijde laatsten van een kudde
die in de dagen van Gisius ruim vier
honderd stuks geteld moet hebben.
En terwijl wij van Rano Pani nog naar
het tweeling-meertje Rano Tregulo
wandelden, kregen we ineens de he
vigste stortbui van de hele tocht, zodat
wij, die notabene de regen hadden
willen vermijden, natter dan nat werden.
Maar een gastvrije tani riep ons bin
nen om te schuilen in zijn kleine huisje
dat ons achten maar nauwelijks kon
bevatten, maar waar ook alweer een
groot vuur brandde, zodat we, natuur
lijk weer met warme koffie, ons heer
lijk konden drogen en verwarmen,
lichamelijk aan het vuur, geestelijk aan
deze spontane hartelijke gastvrijheid
van deze simpele orang gunung.
Bij de lurah knutselden de jongens
nog een speciaal afscheidseten in el
kaar, waarbij zij op één komfoor ge
bakken dendeng, gebakken kip en sa-
joer produceerden, die allemaal wérm
geserveerd werden samen met de
heerlijke rijst van Mrs. Lurah. En toen
de laatste nacht in de dekenzak, die
ondanks alles heerlijk dróóg was ge
bleven.
Ik heb zeker een even grote afschuw
van plastic als Lilian, maar ik moet
bekennen dat een tocht als deze zon
der plastic ondenkbaar zou zijn. Hoe
deden we dat dan vroeger? O ja, we
hadden natuurlijk de beroemde petro-
leumblikken, maar toch geloof ik dat
plastic doeltreffender is, en in elk ge
val lichter.
Toen kwam de laatste dag: afdaling
van Rano Pani naar Gubug Klakah, en
terugkeer naar de bewoonde wereld.
Een afdaling van 2100 naar 100 meter,
langs een breed pad, op een stralende
zonnige morgen door het prachtige
berglandschap van de Tengger, een
waardig slot van deze tocht.
Maar voor de zoveelste keer werd be
wezen dat constant dalen éigenlijk
meer vermoeiend is dan constant klim
men, zodat ik blij was dat we eindelijk
de lange "hoofdstraat" van Gubug
Klakah bereikten.
Toen moesten we wachten op trans-
Vele lezers zullen bij het kennismaken met bijgaand heel eenvoudig gedichtje
en heel eenvoudig liedje de wenkbrauwen fronsen. Tong Tong IS al zo klein,
moet er nog plaats af voor zulke simpele gedachten?
JA. Het is altijd onze kracht geweest dat wij oog en oor hadden voor het simpele,
omdat hier vaak de natuurlijkheid het zuiverst was. Het was vroeger ook mijn
plan om dit aspect vast te leggen in het Indische culturele blad "Oriëntatie"
en dat lukte niet. Het werd een soort "Gids" of "Podium" en helaas DUS "voort
gezet koloniaal" en overleed spoedig.
Als wij echter voortdurend zoeken
naar vernieuwing, zelfs in waarden die
zó oud genoemd worden dat ze zowat
zijn afgeschreven, dan kunnen wij de
waarden HERontdekken, die een nieu
we toekomst zouden kunnen scheppen.
In feite ligt in menig opzicht het "be
proefde en gekroonde verleden" als
een gepleisterd monument over ons
heen. Een monument dat op vele plaat
sen scheurtjes en breuken begint te
vertonen.
En door die barsten komen sprietjes
tevoorschijn van "jong onkruid", jon
ger dan het monument, waardeloos als
onkruid maar zijn kan, MAAR LEVEND
EN VOL BELOFTE!
Wie kan het zien en proeven?
Ikzelf blijf "Saja Sadja" bijzonder dank
baar voor haar gedicht "als kinderpop
petjes op Chinese tjap-korèk". Nét zo
mooi en zeldzaam is dat gedicht voor
mij.
(lees verder volgende pag. 3e kolom)
In muziek ben ik niet goed thuis. Dus
ging ik met De Viso's song naar een
Hollandse piano-lerares, die het liedje
echt leuk en verrassend goed harmo
nisch vond. Later werd het mij voorge
speeld. Ik vond het stukken beter dan
b.v. "Ugge-ugge-ugge; het stikt hier
van de mugge" en zeker even wellui
dend als menige top-pop-hit. Wat mij
dus betreft: terima kasih banjak!
Het lied van De Viso moet je je echt
kunnen voorstellen. Daarvoor moet je
een halve tot driekwart eeuw terug
naar de tijd toen de Stamboel en het
Krontjong-concours schenen te mogen
ontwaken.
Ja, ho! maar, ik hou al op. Dat
schaamtevol" verleden hebben we al
lemaal netjes begraven. Mochten er on
der de lezers mensen zijn die wat wij
der geörienteerd zijn, dan vraag ik ze te
denken aan de simpele zuiverheid van
"The Beggars Opera" of de "koeie-
jongens-eerlijkheid van "Country Wes
tern om een idee te hebben van wat
in menige "Njo" en "Tjih" omging op
de "Bühne" van de kajoe-kapok en
atap toneeltjes in Deca Park en Luna
Park, Sudi Mampir en Kwitang, waar
men gewoon echt zichzelf mocht zijn
als artist en niet langer Slag bij Nieuw-
poort-Nederlander hoefde te zijn.
En zingen vanuit de bodem van je
hart. En dat was vaak een erg oud
hart, weetje. Kijk maar naar de naam
van De Viso. En besef dat de De Viso's
en de Siso's en de Da Cunha's al in
de Armada's van de Conquistadores
over alle Zeven Zeeën zwermden voor
bij elk Einde van de Wereld. Ze vallen
wel mee, die lui, ze vallen tóch wel
mee. En als zo'n jongen een liedje-van
verlangen maakt, ongeacht waarop,
dan is het zuiver en echt. Dus mooi.
Na deze tjerita pandjang: hier de bij
dragen:
14
OPGEDRAGEN AAN TJALIE
De beste medicijn
Tegen lichaamsstoornis, hartepijn
Is herinneringen te herleven,
Alsof weer echt te beleven
Dat mooie land en jeugd,
Zonneschijn en vreugd.
Maatje-lief in sarong en kabaja,
Mangga's, doerian, papaja.
De baby, goerita's en pdppöhs,
Sapoe lidi, kóldng, mömmöhs
Hansop en blote voetjes
Bruine en blanke snoetjes.
Licht en schaduw buiten,
Waar vogels fluiten.
Zon, zonder hoedje of pajong;
Mandi met een gajong.
Regens en de pantjoeran,
Spelen op de èmpèran.
Een kurk en öngös,
Die verliest krijgt een bringös,
Zo was Zwarte-Pieten met kaarten.
De Chinezen hadden staarten.
Castorolie, bij voorbaat gillen;
Boeloe-boeloe, pak op je billen.
Paarden, rijtuigen en bendys
Voor de goedang het rek met gendi's.
Lajangans, kolors pedot,
Gevallen fruit di makan tjodot.
De plajangan weer thuis van de stad,
Brengt voor ieder wat
Tangkoeweh, het "leitje" terug van tante Jet.
Zij komt logeren, wat een pret.
Picnics naar Zuidèrzee-strand,
De Indische Oceaan, 't warme zand.
De tentwagen, getrokken door vierspan;
Lempers, ketoepat, minoeman.
Er waren toen geen auto's,
Wel gendohs in gebloemde oto's
Overal gonzende passars van bedrijvigheid;
Baba-gemoh, zijn lijvigheid;
Zoete broodbollen,
Olijke grollen!
Es-poeter, taart niet te vergeten,
Lekker dikgegeten;
Vroeg op, vroeg naar bed,
Was de Wet.
Knusse goeling en de klamboe,
Slamat tidoer zegt lieve baboe.
Saja Sad ja, 189 5
