PIEKER ANS VAN EEN INDISCHE
HUISVROUW IN HOLLAND
Indische Planten
We schrijven alweer 1974. Hoe lang
bent U nu al "voorgoed" in Holland en
hoe is het U vergaan in die tijd, lieve
Indische mede-huisvrouwen? Hebt U
laatst op de t.v. ook de documentaire
gezien over een Amerikaans gezin, dat
verhuisde naar een 200 km verder ge
legen stad? En hoe de zeer energieke
Amerikaanse, die in het maatschappe
lijk leven van haar oorspronkelijke
woonplaats een betrekkelijk voorname
rol had gespeeld, zich toen zó ont
heemd voelde dat ze een speciale
sensitivity-trainings cursus moest vol
gen om zich te kunnen inleven in de
nieuwe gemeenschap?
Hoe stond het met ónze identiteitspro
blemen? Misschien was U wel een ech
te waardige Nyonya Besar met veel
sociale besognes, of een van de vele
Nyonya's Muda met toch ook haar
eigen specifieke plaats in onze toen
malige maatschappij. Hier werd je
plotseling één uit de grote massa
Wel nou, we hebben het toch niet zo
kwaad gedaan, vindt U ook niet?
Natuurlijk waren velen van ons al eens
of meer keren met verlof geweest,
maar voor de meesten was alles toch
helemaal nieuw. Om alleen een klein
probleem voor ons - vrouwen - te noe
men: je stond er eenvoudig voor om
in je eentje het werk te doen dat vroe
ger door twee - of meer - gedienstigen
voor je gedaan werd. Ach, dat was het
minste; als je maar gezond was speel
de je het wel klaar met een beetje or
ganiseren. Kreeg je huisvesting in een
grote stad had je vaak gauw steun en
aanspraak aan kennissen uit Indië, die
er ook woonden, en in Den Haag ben
je gewoon thuis. Indische mensen vind
je nu ook in de kleinste dorpen en die
zullen het soms heus wel moeilijk ge
had hebben.
In ons eigen "deftige dorp" konden we
makkelijk wennen. Neen hoor, we zijn
geen snobs - het "deftige dorp" was
zo'n 15 jaar geleden een heerlijk groot
bos met zandvlakten en hoge duinen,
een beetje verloren tussen een paar
grote steden en alleen bereikbaar via
een verharde zandweg. Nauwelijks
zichtbaar tussen de bomen stonden
hier en daar wat leuke bungalows en
grote landhuizen.
TONG TONG
POEKOEL TEROES
Toen werd het "ontdekt" en kom nu 'ns
kijkenNu staan er kapitale bun
galows, dure auto's racen over de ge
asfalteerde wegen. Vooral in het begin
werden er prachtige tuinen aangelegd
met vlakke gazons en brede bloembor-
ders; gelukkig is men nu wijzer en laat
zoveel mogelijk de bomen staan en de
duinen ongemoeid - hoewel de tijd
nooit meer terug zal komen dat in de
winter de fazanten broodkruimels kwa
men pikken bij de achterdeur en we in
de lente mopperden op de reeën en
hazen, die dan al het jonge groen op
vraten. "Enig!", zeggen we nu van iets
waar we ons toen over ergerden. Zoals
je altijd pas weet wat geluk is, als het
voorbij is.
Maar nu hebben we dus veel allerlief
ste buren, voor wie we wel altijd de
"Indonesiërs" zullen blijven. Eerst pro
beerden we wel hun de nuances tus
sen Indische en Indonesische mensen
bij te brengen, maar dat hebben we
maar opgegeven. Waarom ook? Kan
mijn harteklop verdeeld worden in Oos
terse en Westerse impulsen? In mijn
jeugd las ik gulzig alles waar ik de
hand op kon leggen: eerst Pietje Bel
en Dik Trom, toen Vondel en Voltaire,
Shakespeare en de Bijbel. Nu trekken
me onweerstaanbaar de boeken over
Oosterse geschiedenis, de werken van
de Perzische dichters, de klare surah's
uit de Qor'an, de wijze leringen van
Buddha en Lao-Tse. Ze zijn als die
pantjorans in de bergen, waaruit hel
der water in de holten van je handen
stroomt.
Ik vraag me af of onze kinderen, die
zich nauwelijks meer iets van hun land
van herkomst herinneren, en later mis
schien ook hun kinderen (met blosjes
op hun koelit langsep wangetjes nu
zo helemaal Westers opgroeiend)
straks ook die roep van het Oosten
voelen, de drang om te drinken uit die
andere bron van je bestaan?
"Hebt U wel eens heimwee?" vraagt
mijn dokter, die zelf met voldoening
vertelt dat ook zijn moeder haar meis
jesjaren in Indië heeft doorgebracht.
Over die vraag moet ik echt even na
denken. Héb ik heimwee? Of is het zo
verweven met mijn hele wezen dat het
niet meer bewust gevoeld wordt? Je
SOUVENIRS
Sleutelhanger-rolbandmeter f 3,50
Voor liefhebbers van
Bloeiende Melati, Mannentrouw
(vuile oortjes), Kamertomaat voor
op de vensterbank.
Speciaal adres voor familie graf-
werk.
Toko Kembang - Ursulaland 70
Den Haag - Tel. 070-83 47 85
probeert toch altijd zoveel mogelijk
bewust in het heden te leven, opdat
niet weer het geluk je onherkend door
de vingers glijdt. "Niet bewust", pro
beer ik hem aarzelend uit te leggen.
"We zouden dolgraag nog eens een
bezoek brengen aan dat land, waar we
met duizend banden aan vastzitten;
maar de maatschappij zoals we die
toen kenden is weg; voorbij is voorbij
- en zo is het goed."
En toch, en tochJe wrijft een paar
kamillenblaadjes fijn tussen je vingers
en de kruidige geur verplaatst je ogen- -
blikkelijk op het stuk holle weg tussen
Kaban-Djahé en het Tobameer, daar
ruikt het precies zo. De langstelige
aardorchideeën hebben hun wortels
stevig in de met gras begroeide steile
wanden en hoog boven buigen zich
boomvarens over de rand. Even voel
je weer de spanning van het weten dat
de weg dadelijk die angstwekkende
helling afslingert, met heel in de diepte
zichtbaar het dorpje Harangaul aan het
smalle strandje van de azuren water
vlakte: het Toba-meer. "Laat die ka-
millenplantjes maar staan", zeg ik
langs m'n neus weg. "Onkruid, me
vrouw!" zegt de tuinman met duidelijke
afkeuring in zijn stem. Maar ik houd
voet bij stuk, en nu zitten de trosjes
witte bloemen met hun grote gele ogen
dan ook overal: tussen de rozen, de
rode salvia's, de begonia's en op de
paden. Een beetje slordig, maar heel
lief.
Zo, dat was een praatje over wennen
en wonen in Holland. Maar eigenlijk
ben ik niet eens toe gekomen aan het
vertellen over onze woonplaats, de
mensen en dieren, de leuke of vreemde
ervaringen die we hier allemaal hebben
meegemaakt. Misschien een volgende
keer?
EMY H.-SIMON.
r mhlilllill—
Hllll/linUmi''
ABONNEES AMERIKA
ATTENTIE!
Uw abonnement
(luchtpost 22.-; zeepost 15,-)
kunt U per check voldoen aan:
(verhoogd i.v.m. de koersdaling!)
Roy Steevensz, c/o Kushi House,
7357 Franklin Ave., Hollywood,
California.
Indien U Uw Tong Tong niet hebt
ontvangen of Uw exemplaar be
schadigd is, en U een ander
wenst, kunt U zich ook wenden
tot Roy Steevensz.
Naar Den Haag schrijven duurt
lang!
14
