VAMU NEDERLAND
Vertellingen
bij de
Lampoe
Tèmplèk
J.CH.
"Let op hem. Hij is de gevaarlijkste
schoft van allemaal. De minste bewe
ging - en jullie legt hem neer. Be
grepen!"
Later: Vrouwenmoordenaar, hel en de
opgehitste eenvoudige Hollandse sol
daten werden zijn kwade echo.
Ik mocht de bloeddorst - romantiek
van de horde vol meemaken: "Jij hebt
Hollandse vrouwen geslacht, jij hond!
"Hier Jen, die hondsvot heeft een
kamp bewaakt. Waar zijn de vermoor
de vrouwen en kinderen, he?
Daar ik in de gevangenis zelf niet zo
snel voort kon als zij, werd een Am-
bonneese soldaat naast mij opgedra
gen mij neer te schieten als ik een
zijpas deed of neerviel.
Toen ik reeds in blok 2 van de gevan
genis was, met de vier uit de jeep,
kreeg ik de vage indruk dat één hunner,
naast de chaufferende aanvoerder,
Dr. Jansen was; het was te donker
voor mij om behoorlijk te kunnen
onderscheiden. In elk geval heeft
deze persoon zich van al die ruw
heid onthouden en zelfs meen ik,
dat hij de jeepheid maande zich te
matigen, toen ik, niet bij machte de
hoge stap te nemen om in de jeep te
klimmen, door de beschaafde persoon
geholpen werd, maar toch hijgend van
de inspanning de mij aangewezen
plaats achterin innam. De man aan het
stuur beet me toe: "Je hoeft niet zo
te hijgen, verdomme!" Ik zei rustig:
"Dat doet de leeftijd, man". Daarop
weer volgde de nodeloze last om te
vuren, als ik een verdachte beweging
maakte. Men bedenke, dat ik links een
gebrilde persoon met een dreigend ge
heven revolver naast me had, rechts
een soldaat met. een karabijn. Ik werd
wat kregelig en zei: "Gut man, schiet,
als je schieten wilt. Ik heb lang ge
noeg geleefd." De grote muil zweeg.
In de gevangenis zelf werd het blok
opengemaakt, een daarin slapende
groezelige gevangene er ruw gewekt
en verjaagd. De laatste kwaadaardig
heden werden er door de aanvoerder
gelanceerd, waarop ik eindelijk rea
geerde: "Wat is dat voor geleuter,
omtrent vrouwenmoord? Ik was al die
tijd van de Jappen en daarna tot nog
1946 in het buitenland. Waarop de
schreeuwer: "En waar was je dan?
"Geinterneerd in Zuid-Amerika".
"Hadden ze je daar maar kapot ge
schoten" was de repliek. Ik zweeg
maar. Mijn hart deed me ook veel te
zeer.
Het blok, waar ik vijf dagen en nachten
(22-27-Dec., '48) werd opgesloten, was
vermoedelijk voor een man of dertig
bestemd. Ik kreeg nog geen mat. Na
drie dagen brachten Indonesische ar
restanten mij clandestien een paar
matten. Ik moest vóór de deur urineren.
Het vocht siepelde dan vanzelf weg.
De volgende middag kreeg ik een kist
om daarin de defaeceren.
In de vijf dagen ben ik nog geen uur
"gelucht" geworden. Eerst op de na
middag van de vierde dag mocht ik
mij bij een waterleidingspijp reinigen.
(wordt vervolgd)
PUT1H LÈDAN OF DE OORSPRONG
DER KROKODILLEN
Het is reeds lang geleden, dat Poetih
Lèdan leefde. Ofschoon ze getrouwd
was, bezat ze geen kinderen; daar
over was ze zeer bedroefd.
Om zich de tijd te korten vervaardigde
zij een stuk speelgoed uit leem, dat
de vorm had van een levend wezen.
De ruggegraat maakte ze uit de nerf
van een klapperblad, terwijl ze voor
de ogen een paar torong paré nam.
Toen het gereed was, kon ze de ver
zuchting niet weerhouden: „Ach, had
ik maar een kind als dit stuk speel
goed, dan zou ik reeds tevreden zijn."
's Nachts raakte het speelgoed zoek
en al spoedig bleek, dat Poetih Lèdan
zwanger was. Toen de tijd gekomen
was, beviel zij van een kind, dat inge
volge haar wens de gedaante had van
het stuk speelgoed vroeger door haar
vervaardigd.
Zij legde het in de wieg, maar dadelijk
begon het te huilen en riep: "Moeder,
leg me niet in de wieg, maar zet me
in een langgoea met wat water."
De moeder deed aldus en gaf het kind
toen te eten. Het groeide voorspoedig
en weldra was het schutblad te klein
om het te bevatten. Toen riep het kind
weer: „Moeder, leg me in het water
van de sawah," en de moeder gaf ook
hieraan gevolg. Elke dag bracht zij
haar kind te eten en het werd steeds
groter. Toen ook de waterplas in de
sawah geen voldoende ruimte meer
bood, bracht de moeder het op
zijn verzoek naar de rivier. Dagelijks
legde zij voedsel aan de oever neer
en riep haar kind, om het weg te halen,
toen op een goede dag het kind haar
in het been beet.
Juist kwam er een pisangstam de ri
vier afdrijven en de vertoornde moe
der riep hem toe: „Pisangstam, mijn
kind heeft me gebeten; welke straf
verdient het?" Doch de pisangstam
koesterde een wrok tegen de mensen,
omdat ze hem omgekapt en zijn vruch
ten gegeten hadden, en daarom riep
hij boos: "Kind, eet je moeder maar
op!"
Een grote boomstam, door de stroom
medegevoerd, dreef toen langs de
oever en weer riep de moeder: "Boom
stam, mijn kind heeft me gebeten, wel
ke straf verdient het?" Maar ook de
boomstam was op de mensen ver
stoord, omdat ze hem gekapt en in
de rivier geworpen hadden; ook hij
had dus geen medelijden met de
vrouw en riep; "Kind, eet je moeder
maar op!"
Toen kwam er een pelanduk uit
het bos, om aan de rivier te drinken,
en de moeder riep weer: "Pelanduk,
mijn kind heeft mij gebeten, welke straf
verdient het?"
De wijze pelanduk riep toen: "Kind,
kom hier vlak bij de oever, opdat ik je
kan zien." Het „kind' gaf hieraan ge
volg en legde zich aan de waterkant
neer. Doch zodra de pelanduk zag, wat
voor wezen hij voor zich had, riep hij
de moeder toe: "Vlucht gauw, dit is
geen kind van je, dit is een dier.
En de moeder verwenste haar kind
zeggende: "Ik vervloek je; de mensen
zullen je voortaan krokodil noemen; je
zult in het water leven en je op het land
nooit op je gemak gevoelen."
Aldus zijn de krokodillen ontstaan,
want het kind van Putih Lèdan groeide
op en kreeg vele nakomelingen, die
alle wateren bevolkten.
De vruchten van een Solanum-soort..
Het schutblad van de pinangpalm.
Daar de pelanduk op Simalur niet
voorkomt, blijkt daaruit, dat men hier
te doen heeft met een van de talrijke
pelanduk-verhalen van Maleise oor
sprong. Pelanduk dwerghertje.
Wateringen Telefoon 01742-32 80 Gele Meerbloem 13
Ketjap Benteng f 3,40 per 500 cc.
Ketjap Medja 2,90 per 500 cc.
Verkrijgbaar bij: Mevr. Droste te Amersfoort - Waroeng Djawa, Breda
Toko Boemboe, Roosendaal - Toko Murah, Den Helder
Toko Mampir, Vlissingen - Toko Djempol, Zeist
Kluft, Zaandam - Toko Sarina, Den Haag - Buis,
Den Haag - Toko Toet, Den Haag - Toko Persoon,
Den Haag - Toko Asli, Den Haag - Waroeng Djawa,
Den Helder - Toko Ramee, Delft
Wij willen het ook bij Uw winkelier afleveren, als U erom vraagt.
VAMU Kroepoek Oedang, Ikan, Kedelé, Tomaat, Curry Beras Mixed zijn met eert vertoogd
naar f 1 95 per zak van 150 Gr.: f 0,10 voor de winkelier en f 0 10 voor ons. Onze kosten en
de kosten van de winkeliers blijven stijgen. Wij kunnen hier helaas niets aan doen.
