SOERABAJANENIN EN UIT DE BOCHT
Het elftal van Surabaia: v.l.n.r.: Bakhuys, Esser, Th. Jahn, Tetalepta, Nooyen, Chin Hwat,
De Wilde, Baumgarten, Hong Djien, L. Jahn en Sie Liong. Uit d'Oriënt, 11 februari 1933.
Hartelijk dank voor het eindelijk uit de
verf- en roesthalen van ons Indisch
voetballeven in het verre verleden (TT.
no. 3).
Het moge waar zijn, dat bovengenoemd
artikel weinig of niets bijdraagt aan
het door Uw blad gestelde doel: "nut
tige ervaringen" in de Gordel van Sma
ragd, nieuwe interessen in Nederland
te wekken voor de tropengordel", im
mers de nuttige ervaring kan alleen ten
dienste worden gesteld aan hen, die
"oud Indië" niet hebben gekend, en er
iets van willen weten, doch vele "old
timers", die de door U bedoelde hap
penings beleefd hebben, - en voor zo
ver ze nog leven - zullen met veel ge
noegen, vermengd met "heimwee" dat
artikel hebben gelezen. De glorie
van de huidige top-voetballers, zoals
Cruyff, Neeskens, enz. enz. verbleekt
tegen de glorie die, in onze herinnering,
van "onze" topspelers afstraalde.
U noemde enkele namen: Mantiel Bo
degraven, Djodjie Galstaun, Tjoh Da-
vies, Gerrit de Raadt (moet dit niet ten
rechte zijn Miel de Raadt? Gerrit was
meer de beroemde motorduivel, naar ik
meen) Hennie van Alphen, en "vele
anderen."
Ik zou nooit een Rehatta, Denkelaar
kunnen vergeten, evenmin de Soeraba-
ja-spelers Armand Fruneau (voor zover
ik mij herinner de enige voetballer des
tijds, die de kunst verstond met een
soort sliding de bal van zijn tegenstan
der af te pikken, zonder hem de enkel
te breken, de sneltrein van Soerabaja,
George Cortenbach, Johan Swart,
(Tèngèng) van Dam, met Galstaun
jarenlang "de voorhoede spelers" van
Quick, Petrus Uktolsea van Mena Moe-
ria", de onvolprezen back van "Tiong
Hwa" Hong Djien (naar ik meen, altijd
op het veld verschijnende met een om
zijn rechterpols gewikkelde zakdoek.
Naast de door U genoemde goalie
(keeper in de oude tijd) van Alphen,
zou ik nog de Soerabaiaanse keepers
Nico Appel (van H.B.S.) en Hermanus
van Quick. 2) willen noemen.
Dit was dan het voetbal-gebeuren.
Maar er waren nog andere sportevene
menten, o.a. de motorraces Soerabaia-
Batavia, waarbij het meestal ging tus
sen Gerrit de Raadt, naar ik meen altijd
op z'n Harley en een andere Soerabai-
aan, wiens naam mij momenteel ont
schoten is, op z'n Norton en door nog
een bekende Semaranger. Mogelijk is
er nog een "oudgediende", die er wat
van kan vertellen. 3)
Op het gebied van athletiek stelden
wij niet veel voor, maar op het gebied
van ringwerken heb ik nooit betere
gezien (ook in Nederland niet) dan Bas
Carter en Bastiaans van Soerabaja,
althans nooit heb ik hier de "Christus
stand" en de "Petrusstand" op twee
vingers zien uitvoeren, zoals genoem
de twee het deden.
Is het U bekend, dat de K.E.S. (Koning
in Emma School) van Soerabaja (tegen
hanger van de alombekende K.WS.
van Djakarta in feite de eerste leerlin
gen schoolstaking op touw heeft gezet
(ik meen in 1916)? De reden was, dat
de MULO ergens een vrije dag voor
kreeg en de K.E.S. niet. Het gebeurde
onder directeurschap van Jut de Bourg-
kelle; oproerkraaier was, naar ik meen
Dee Kesler en e.e.a. geschiedde onder
"geheime" bijval van de Wiskundele
raar Westendorp. De twee toegans-
wegen naar de school (toen nog achter
toko Prötel) werden bewaakt door po
tige 4e klassers en de jongeren, die
probeerden toch naar school te gaan,
werden afgeranseld.
Indien ik over een welversneden pen
beschikte, dan zou ik leuke herinne
ringen aan die schooltijd kunnen schrij
ven, maar ik beschik nu eenmaal niet
over schrijverstalenten.
Probeert U een beroep te doen op
Oud-KESSERS, die het wel kunnen.
Behalve het type van diverse leraren,
zoals de leraar in werktuigkunde, Ir. Gu-
froy, een krachtpatser, waartegen wij
niets te beweren hadden, de wiskunde
leraren Westendorp en Holtzappel, te
kenleraar Jutte, zwaargespierde leraar
bankwerker van Denderen, die je tot
de orde kon roepen door met duim en
wijsvinger in de nek te knijpen, enz.,
enz., zouden ze mogelijk een beschrij
ving kunnen geven van de organisatie
door de leerlingen zelf van het grote
jaarlijkse "promotiefeest". Dit feest
werd altijd gevierd in de oude schouw
burg. De resident, assistent resident,
en alle hoge autoriteiten waren altijd
aanwezig. 4
Het ontvangstcomité werd gevormd
door de leerlingen zelf; president, vice-
president, opperceremoniemeesters,
een hele staf ceremoniemeesters. De
potigste van deze laatsten werden ge
bruikt als wacht bij de ingang, om dron
ken matrozen en militairen of anderen
eruit te keilen, wanneer ze probeerden
zich toegang te verschaffen, en als
wacht in het gebouw en daaromliggend
terrein om heethoofden af te koelen en
ook als wacht bij de diverse W.C.'s
e.d., om "onregelmatigheden" te voor
komen. Er waren altijd twee muziek
korpsen, t.w. muziekkorps van het 13e
bataljon en het strijkorkest van de
Soerabajaan bekende Pasqua, die om
beurten speelden. 5)
Zou er misschien ook nog iemand te
vinden zijn, die het "eeuwfeest" in
Soerabaia heeft meegemaakt en kan
beschrijven?
En heeft er niemand Moeder van der
Steen en haar toneelclub gekend? En
haar opvoeringen van "Indische stuk
ken", waaronder Totok en Indo? De
Heer Kunst, opzichter-machinist bij de
S.S. was wel een van haar beste hulp
krachten. 6)
Ik vraag mij af, waarom zwijgt de Soe-
rabaiaan in alle talen? Indien ik maar
voor 1% de schrijfkwaliteiten zou be
zitten van wijlen onze Tjalie, dan zou
ik proberen de zo vergeelde herinne
ring aan Soerabaia op te fleuren, opdat
die herinneringen niet verloren gaan.
Oud-Batavia zal fris voor ons blijven,
dank zij de door Tjalie geschreven
boeken.
H. C. G. Boekholt
Noot:
Neen. Het was Gerrit de Raadt. Hij
was niet alleen een uitmuntend motor
renner, maar ook een goed voetballer.
Ook zijn neef Emiel voetbalde. Gerrit
verdedigde de Soerabajakleuren vaak
naast een andere vermaarde sports
man: Willem Voll.
2) Vergeet u Boeloes Kloesmeyer van
H.B.S niet, heer Boekholt. Ik heb in
derdaad maar een paar namen ge
noemd. Er zijn er veel meer: Trouwer-
bach-Olive, van Polanen Petel, de ge-
8
