De aardbeving in het Sukabumische
Over de aardbeving in het Sukabu
mische schreef de Heer A. G. Hart
man, arts, wonende in Kebon Randu,
Cibadak (Sukabumi) op 10 februari
jl. aan zijn broer, de Heer C. J. Hart
man te Ommen het volgende verslag:
ik schrijf even een extra brief om
je te melden dat alles hier in goede
orde is na de aardbevingsramp in deze
streek, waarover waarschijnlijk wel een
berichtje in de nederlandse kranten zal
hebben gestaan.
Er waren de laatste weken al telkens
door A. lichte trillingen gevoeld, die ik
niet voelde. Omstreeks 1 febr. was er
op de weg naar Bandung, niet ver van
Padalarang een enorme aardverschui
ving, 50 ha. terrein ging schuiven en
vernielde over 300 meter de grote weg
van Ciandjur naar Bandung, waardoor
het hele verkeer daarheen via suka
bumi en via de Puncakpas kwam stil
te liggen. De eerste berichten zeiden
iets van een grote aardbeving als oor
zaak. Alle verkeer van Djakarta naar
Bandung gaat nu via Purwakarta, wat
wel 10 km minder is, maar wat in het
eerste deel een heel kronkelige weg is.
Zondag 9/2 hadden wij het plan met de
hele familie te gaan picniccen bij
Cisolok. Maar toen het weer er wat
dreigend uitzag en A. zich niet zo erg
lekker voelde, besloten we maar niet
te gaan.
Om 10.50 zat ik even uit te blazen van
wat werk in de tuin toen ik opeens
een behoorlijke trilling voelde; maar
verder gebeurde er niets. Om 11.50
had ik juist de radio afgesteld om het
nieuws van 12 uur te beluisteren, toen
er een enorme aardbeving kwam. Het
hele huis stond te schudden en ik in
mijn stoel.
Het duurde natuurlijk maar kort, mis
schien 4 a 5 seconden, toen volgde
een tweede schok. Het was bepaald
beangstigend. Het hele gezin stond al
buiten op het erf naast het huis. Toen
ik daar bij hen kwam, volgde de derde
schok. Alles zwaaide en onze water
toren maakte zwiepende bewegingen.
Toen werd het even rustig en kregen
we de tijd om op te nemen of er scha
de was.
Het viel erg mee; alleen de muren van
de keuken vertoonden een paar scheu
ren. Op het dak waren een paar banen
pannen naar beneden geschoven tot
aan de dakgoot en dat was alles. Bin
nen een half uur hadden we een iongen
op het dak om alles weer recht te leg
gen en de ene gebroken pan te ver
vangen. Er was in ons buurtje grote
consternatie. Bijna alle huisjes hadden
schade, meest afgevallen pannen. Een
van de huisjes van het PLN personeel
is zwaar beschadigd. In de asfaltweg
liep een smal lang scheurtje en ook in
de tuin naast ons terras was een
scheur. Niemand was gewond. Ik merk
te al dadelijk dat er geen electr. stroom
was, maar hoorde meteen dat de cen
trale Ubrug direct alle stroom had af
gesloten.
Langzamerhand kwamen de berichten
binnen over Cibadak. Daar veel schade
en vier licht gewonden; en natuurlijk
werden alle verhalen nog eens flink o-
verdreven. Maar nu we een dag verder
zijn en kunnen zien wat het resultaat
is, kunnen we toch wel spreken van
een ramp. De oorzaak is de Salak ge
weest. Deze slapende vulkaan, die al
"De Indische natuur is voor mij altijd meer geweest dan mooi of lelijk het is iets dat
ondergronds werkzaam is en soms naar boven komtschreef Rob Nieuwenhuys in het
Kerstnummer van TT. bij dit zelfde plaatje van de vredig sluimerende Salak. Nu is "het"
naar boven gekomen, Sukabumi en omliggende dessa's werden zwaar getroffen door de
werkende Salak. Natuurlijk is er hulp nodig. Een hulpcomité in Jakarta doet wat het kan.
Maar als in Peru of Bangla dash een natuurramp plaatsheeft voelt U misschien ook de
behoefte te helpen. Nu wij net zulke goede herinneringen aan ons oude Sukabumi opge
haald hebben, kunnen wij onberoerd blijven bij de nood van duizenden daklozen?
Wilt U helpen? Kleding en goederen worden graag geaccepteerd door "Samudera Indo
nesia" (een partnermaatschappij van de Hapag) p/a Maritiem House, de Lairessestr. 107,
Amsterdam, vertegenwoordiger de heer Hadiono. De goederen worden kosteloos door de
scheepvaartmij. meegenomen en bereiken via het comité hun bestemming. Als U kunt
helpen, doet U het. Ook geld is welkom. Via onze Bruine Bus zullen wij binnenkort wat
overmaken. Mocht U nog wat extra's willen geven, U weet de weg: Tong-Tong, giro 6685.
Bruine Bus. Zet U erbij: Salak. In onze volgende Tong-Tong meer over deze actie.
zovele jaren of eeuwen niet meer is
uitgebarsten, en alleen teken van leven
gat door de solfataren in het oude kra
terveld aan de zuidkant, is openge
barsten en spuit rook en damp uit. We
horen geen berichten over lava of as.
De vulkanologische dienst zal binnen
kort wel een rapportje geven.
De ergst getroffen plaatsen zijn Para-
kansaiak, Klappanunggal en Palasari,
dorpjes even ten zuiden van de Per-
bakti. Dan volgt Cicurug aan de hoofd
weg, dat zwaar beschadigd is en waar
één dode is. De man was juist bezig
een heel diepe waterput te graven. Dan
volgt Cibadak: telefoonkantoor ver
nield en dus is ons telefoonverkeer
helemaal gestremd. Postkantoor be
schadigd. Geschat wordt dat 85% van
de huizen schade hebben, maar dat is
veelal schade van afgevallen dakpan
nen, of een rotte gevelplank, die met
de goot naar beneden kwam. Enkele
huizen zijn echt beschadigd door zware
scheuren of instorting. De waarnemend
militaire commandant, die toevallig aan
de oostkant van Uibadak op de berg
was, zag vandaar zijn huis invallen. Ik
ging vanmorgen even naar het dorp,
waar het leven weer gewoon zijn gai.y
gaat. Vannacht heeft het aan één stuk
zachtjes geregend.
De electrische centrale (ons erf grenst
aan het terrein van de stuwdam in de
rivier, die, het water levert voor de
hydroelectrische centrale) staat stop.
Er blijkt schade te zijn in de centrale
zelf, maar daar zal wel hard aan wor
den gewerkt. De tweede filterbak in de
waterleiding naar de centrale is ge
barsten en daar spuit het water uit.
Momenteel draait er op de centrale
een hulpagregaat die stroom geeft voor
dienstgebruik, maar verder zitten we
in het donker en doen het weer met
petroleumlampen. Wat is een mens
toch gauw verwend met electriciteit!
H. en de kinderen zijn er echt van
streek van. Talloze mensen durfden de
afgelopen nacht niet meer in hun hui
zen en kampeerden, ondanks de regen
in de open lucht.
Vóór wij naar bed gingen hadden we
in totaal negen aardschokken gehad,
terwijl constant een trilling in de grond
aanwezig was. Vanochtend om half
zes, toen de wekker ging en we elkaar
wilden vertellen dat het nu eindelijk uit
was, kwam de tiende stevige schok.
Het huis is sterk en solide gebouwd
en kan een stootje hebben. Nergens
tonen de funderingen ook maar het
kleinste barstje en nergens is er een
vloertegel gescheurd. We verbazen ons
er dus over waarom juist in de keuken
de muur schade heeft.
Intussen zijn er ook vandaag voort
durend trillingen
5
