Sukabumi
Het stadje Sukabumi werd in Nederland genoemd door de recente aardbeving.
Tong Tong en mijn vrouw gaan proberen hulpactie te voeren. Hieronder schrijf ik
iets over dat stadje en de omgeving
Ik kwam voor het eerst in Sukabumi
toen ik 6 jaar was en op de E.L.S. ging.
Mijn ouders woonden een 20 km ver.
Ik bleef tot mijn 9e jaar. Toen ik later
op Batavia op school ging aan de HBS
KW3, kwam ik nog weieens.
Nu woon ik in Jakarta doch bleef vaak
dagen lang in Sukabumi. Want mijn
vrouw werd in dat stadje geboren en
wij hebben in de "beroemde" bergwijk
van Sukabumi- ons huisje, de wijk ge
naamd Salabintana, die vaak in indone-
sische liedjes bezongen wordt.
Hoe is Sukabumi nu? Van de goed ge-
exploiteerde plantages zijn slechts 10%
over gebleven. Sinds 1940 werden zij
verwaarloosd. Het is nu te kostbaar om
op te bouwen, wijl ook de internationa
le markt voor thee en rubber onzeker
is. De coca cola verdringt de thee en
voor 40% verbruikt de wereld nu syn
thetisch rubber. Het bedrijfsleven is nu
meer "gepopulariseerd" naar de volks
economie. In de plantages worden nu
veel volksgewassen verbouwd, zoals
casave, mais, jarak, citronella, die ge
deeltelijk ook ge-exporteerd worden.
Zoetwatervisserij in het binnenland,
zeeviseerij aan de zuidkust (wijnkoops
baai) en hoenderparken floreren. De
kué-Sukabumi (taartjes en andere lek
kernijen), vissen, eieren en kippen
worden dagelijks door snelle busjes,
made in Japan, over 100 km naar Ja
karta vervoerd en overstromen de pa
sars in de hoofdstad. Zo ook pisang,
ananas en de bovengenoemde export
producten (men kan zich indenken hoe
de volkseconomie stagneert als de
wegen door de aardbeving onbegaan
baar zijn!).
Naast de landbouw en visserij zijn er
vele kleine en middelgrote exploitaties
van mineralen uit de grond, voor grond
stoffen voor bouwmaterialen, zoals
steenbakkerijen, marmer, glas enz.
Trouwens in Cicurug, 25 km ten westen
van Sukabumi is een grote fabriek voor
de productie van modern licht bouwma
teriaal met hulp van de Belgische rege
ring opgericht. Materiaal voor volks-
huizenbouw. Er wordt momenteel geëx
perimenteerd om een soort cement
te fabriceren met grondstof uit die
streek. De machinefabriek Braat, is nu
uitgebreid en gemoderniseerd onder
de naam van "Barata", terwijl iets bui
ten Sukabumi een Australiër een paar
denfokkerij heeft ten dienste van de
races in Jakarta.
Er zijn in Sukabumi ook pikante din
gen
Daar is nog altijd de politie school.
Zeer veel politie mensen, die nu hun
functies uitoefenen in geheel Indone
sië hebben naast zich echtgenoten uit
Sukabumi met wie zij verloofd raken
tijdens hun studie, omdat Sukabumi
bekend staat om de mooie meisjes
In de weekends wordt Sukabumi nu
ook druk bezocht zoals destijds, doch
nu door gasten uit Jakarta met hun
Mercedes Benz, Volvo, BMW enz.
Twee jaar geleden gebeurde er iets,
dat bijna diplomatieke verwikkelingen
baarde. Eén van de dochters van wijlen
President Soekarno ging stilletjes in
Sukabumi trouwen met een buitenlands
diplomaat, omdat de familie er tegen
was. Het huwelijk werd geannuleerd en
de ambtenaar van de burgerlijke stand
in Sukabumi kreeg een reprimande
Zoals ik al zei zit ik soms da
gen in Sukabumi. Dat kan ik doen
omdat ik een vrij beroep heb als eco
nomisch consultant. Ik neem dan mijn
werk mee en telefoneer bpaalde dingen
naar mijn medewerkers in Jakarta.
De temperatuur in Sukabumi is zeer
aangenaam. In de nacht soms 10 gra
den Celcius. In de middag op zijn
heetst 25 graden. Men zegt dat Suka
bumi met Malang het beste klimaat
heeft op Java.
Soms dwaal ik met mijn jeep rond
langs de kleine wegen door de oude
ondernemingen en desa's tot aan de
zuidkust of tot aan de helling van de
berg Gede. Dat is een straal van 60
kilometer. Je komt een warong binnen,
drinkt thee of koffie of klapperwater of
coca cola. Er zijn langs de weg ook
keur/ige eethuisjes. De gerechten van
vlees, vis, kip, garnalen met groenten
en vele soorten sambals staan gereed
op lange tafels netjes overdekt met
plastiklakens. Alleen datgene wordt af
gerekend wat je eet. Zo'n maaltijd kost
je dan hoogstens 200 rupiahs inclusief
koffie en pisang na 1,25). Je eet
net zo lekker in zo'n warong als aan
een deftig dinner met diplomaten of
buitenlandse zakenrelaties in Ramaya-
na Room in Hotel Indonesia dat je
100 gulden per persoon kost. Trouwens
in Sukabumi kun je ook europees di
neren in hotel Salabintana. Dat hotel
in Sukabumi heeft alle comfort. Twee
zwembaden, tennis en golfcourts en
paardrijden. Een kamer, luxueus inge-
richt-kost voor 2 personen 4000 rupiah,
dat is 25,Iets buiten Sukabumi
heb je een half openlucht restaurant,
midden op de sawah met sundanese
gerechten, zoals gestoofde of gebak
ken vis en kip, veel groenten en sam
bals. Je kunt op stoelen zitten of op
bale bale (divan) eten. Na het eten kun
je een dutje doen op speciaal inge
richte ruststoelen wijl luisterend naar
zacht volksmuziek. Je hebt veel piku-
lans met heel lekkere sate-kambing
per 10 stokjes voor 150 rupiah of bijna
1 gulden.
Het prettigste is toch om met de een
voudige mensen te praten. Hun gevoe
lens en hun denken te onderkennen.
Over hun vreugdes en hun verdriet.
Daar het mijn beroep is, geef ik vaak
adviezen. Maak ik voor hen berekenin
gen voor hun zaakjes. Bezorg hen re
laties. Stap af en toe persoonlijk regel
recht naar de autoriteiten om hun zaak
jes te bepleiten. Natuurlijk alles pro-
deo. Want verdienen doe ik wel van de
rijke zakenmensen, die mijn adviezen
ook weieens nodig hebben.
Ik heb veel gereisd en reis nu ook nog
veel. Ik ken New York, Tokyo, Mekka
en Moskou. Ik heb 10 jaar in Europa
gewoond. Ik ben graag in Nederland.
Europa is geordend (vaak ook niet
meer en comfortabel.
Doch echt wonen wil ik toch liever in
Indonesia en dan graag in de Preanger
en liever nog in Sukabumi
Suchjer Tedjasukmana
MR. ALI SASTROAMIDJOJO
Hij was een wat introverte en terug
getrokken figuur, een "echte" Javaan:
Mr. Ali Satroamidjodjo, die op 72-jarige
leeftijd de ogen voor altijd heeft ge
sloten. Hij heeft in de meest tumultu
euze jaren van de jonge Republiek een
grote rol gespeeld in allerlei functies,
maar in het bijzonder als premier in
twee kabinetten in de vijftiger jaren.
Reeds voor hij in 1927 zijn meesters
titel behaalde aan de Leidse Universi
teit, was hij al een op de voorgrond
tredende figuur. Hij was één van de
gangmakers van de indonesische stu
denten, die in de Perhimpunan Indo
nesia de strijd tegen de koloniale over
heersing openden.
De meeste waarde hechtte deze Mid
den-Javaan aan hetgeen hij als premier
presteerde door de voorbereiding en
de organisatie van de Bandoengse con
ferentie (1955), die een der grootste
triomfen van de indonesische buiten
landse politiek werd. Onder de deel
nemers bevonden zich staatslieden van
grote faam, zols Chou En Lai en Nehru.
Èen gesprek daarover kon hem uit zijn
gebruikelijke gereserveerde houding
lokken.
Na de proclamatie van de geleide de
mocratie heeft hij nauwelijks meer een
rol gespeeld, ofschoon zijn partij, de
PNl, eerst geleidelijk aan invloed ver
loor. Soekarno en Ali dreven steeds
verder uiteen. Na de omwenteling van
1965 bleef hij op de achtergrond, het
geen gezien het wantrouwen van de
nieuwe machthebber, Soeharto, jegens
de oude politieke partijen en figuren
nauwelijks verwondering kan baren.
Een trouw en bekwaam dienaar van de
Republiek heeft nu voorgoed afscheid
genomen.
JHR
14
