BOEKBESPREKING
PIEKERANS BIJ EEN VOORPLAAT
PIEKERANS bij een VOORPLAAT
Opstellen van Du Perron
"Menentukan Sikap"
De belangstelling in Indonesië voor
Nederlandse schrijvers schijnt wel met
de dag toe te nemen. Maar kennisname
van hetgeen in het Nederlands over
Indië en Indonesië werd geschreven is
uiteraard voorbehouden aan een elite
die op jeugdige leeftijd Nederlands
heeft geleerd en het intussen niet heeft
verleerd. De tweede taal in Indonesië
is nu eenmaal niet het Nederlands,
maar het Engels, ofschoon cursussen
in het Nederlands wel belangstelling
vinden.
Daarom is een ontwikkeling die zich
hoe langer hoe duidelijker aftekent van
belang: het toenemend aantal Neder
landse boeken dat in het Indonesisch
wordt vertaald. Men weet dat de ver
taling van de Max Havelaar een groot
succes is geworden en dit zal, als de
Havelaar-film van Rademakers slaagt
zeker nog toenemen. Misschien zal de
belangstelling voor Multatuli ook die
voor zijn latere geestverwant E. du
Perron stimuleren. Sitor Situmorang
heeft namelijk al jaren geleden een
aantal essay's van Eddie vertaald en
deze zijn, met een biografische inlei
ding van Fred. Batten bij Van Hoeve
verschenen onder de titel "Menentukan
Sikap" (Op zoek naar een houding).
De stukken zijn uit allerlei bundels op
stellen van Du Perron vergaard en zij
geven een beeld van deze merkwaardi
ge persoonlijkheid.
Bij de uitgave bleek de belangstelling
niet groot, waarbij ongetwijfeld ook de
voor Indonesische begrippen hoge prijs
van de bundel een rol zal hebben ge-
Nu ik mij weer eens verdiept heb in
dit boekje dat toch al geruime tijd ge
leden zijn weg vond naar mijn boeken
kast en die van stellig de meeste Tong
Tonglezers vraag ik mij af waardoor
het komt, dat ik nog zo vaak naar deze
piekerans teruggrijp. Zijn het de kleine
wijsheden, de verwarmende menselijk
heid het begrijpend aanvoelen van
's mensen feilbaarheid en kwetsbaar
heid, de soms toch ook wel felle reac
ties tegen wat hem onrechtmatig en
verwerpelijk voorkomt, die de band tus
sen hem en ons ook over de dood
heen geen ogenblik doen verslappen?
Mij verdiepend in de teksten en bij
het telkens weer bezien van de voor
platen kom ik tot het toch wel bescha
mende besef hoe oppervlakkig de
meesten van ons deze beelden waar
schijnlijk wel bekeken moeten hebben.
speeld. Nu de belangstelling in Indo
nesië voor de Nederlandse literatuur
zo toeneemt willen wij op deze uitgave
toch nog eens de aandacht vestigen.
In onze boekhandel zijn nog enige ex
emplaren van deze bundel verkrijgbaar.
De priis is f 9,90 plus 2,25 porto.
JHR.
Verloren Paradijs
"!N EN UIT HET PARADIJS GETILD''
A. Alberts, gewezen bestuursambtenaar
in Indië debuteerde na zijn repatriëring
in 1946 met een "Indische" bundel;
"De Eilanden". Hij vervolgde met een
bundel "Narnen Noemen", die zich tot
zijn eerste boek verhoudt als een do
cumentaire tot een gedicht - beide
overigens boeiend geschreven, daar
niet van.
De bundel "Namen Noemen" doet zijn
titel inderdaad eer aan: men vindt er
de geschiedenis in van een jong be
stuursambtenaar die in 1939 naar Indië
vertrekt - de oorlog is dan al uitge
broken maar heeft Nederland en Indië
nog niet meegesleept - en daar als
aspirant-controleur in Soemenep zijn
carrière begint. Zijn diensttijd, te snel
gevolgd door zijn internering na de
Japanse inval, zijn verblijf in het Baros
kamp in Tjimahi, zijn werkzaamheid na
de Japanse capitulatie en tenslotte zijn
vertrek uit Indië worden beschreven in
een merkwaardig lakonieke stijl, of
schoon wel duidelijk is dat Indië hem
sterk in haar greep hield. Van dit boek
je is nu een nieuwe uitgave verschenen
bij de uitgeverij G. A. van Oorschot te
Amsterdam en wel onder de veel spre
kender titel "In en uit het paradijs ge
tild"'. Een ondergekoeld verhaal van
een innerlijk zeer bewogen mens.
Warm aanbevolen!
JHR.
"In en uit het paradijs getild" is ver
krijgbaar in de boekhandel Tong Tong.
Prijs 15,90 plus f 2,25 porto.
Als gevolg dan mogelijk van het ontel
baar aantal beelden dat dag aan dag
uit tijdschriften, dagbladen en via de
beeldbuis op ons afstroomt. Beelden
van oorlogsgruwel, van honger krepe-
rende mensen en hun kinderen, van
hele en halve en helemaal geen groot
heden die elkaar beminnelijk glim
lachend de hand drukken,,van demon
straties en terrorisme, lustmoorden en
kinderverkrachtingen, van bioscoop
annonces, druipend van sex in onze
honourable dagbladpers, van achter
de spiegelruiten van onze wijdverbreide
sexboutiques.
We kunnen er onze ogen moeilijk voor
sluiten. Keren wij liever terug naar
onze eigen voorplaten. Al hebben we
dan ook waarschijnlijk bij het bezien
ervan nooit veel meer gedacht dan:
mooie opname, aardige foto, ach ja,
Voorlopige prijs f 18,90
porto 3,25
die verrukkelijke ouwe badplaats, dat
heerlijk koele huis van Toen, leuk, die
oude aloon-aloonHoe weinigen
van ons hebben zo'n voorplaat mogen
bezien, begrepen, in zich opgenomen
zoals Tjalie dat kon. Er gedachten aan
vastgeknoopt zoals hij dat deed. Mij
vervult dit met enige beschaming. Het
is hier niet de plaats om mooie woor
den te schrijven over dit boekje, in
mijn ogen de grootste hulde misschien
die we aan de nagedachtenis van één
die ons dierbaar was konden brengen.
Het is zoals Ritman het in zijn voor
woord uitdrukte: een laatste getuigenis
van onze bewondering voor een strijd
bare, boeiende en talentrijke figuur, die
in de eerste plaats Mens was. En géén
had het ontroerender kunnen zeggen
dan zijn vrouw Lilian met de woorden:
Tjalie's piekerans zijn geweest als de
offerbloemen die het verkoopstertje
voor haar oude klant inpakt. Geurige
melati's en rozeblaadjes voor goed, en
tegen het kwaad pittig-wrang en heil
zaam als het sirihblad
Het boekje ligt voor me met de fleuri
ge en kleurige omslagfoto van Rogier,
een beeld dat doet denken aan Gau
guin en toch zijn eigen charme heeft.
Tot slot: Laat dit niet het laaste bun
deltje Piekerans bij een Voorplaat zijn.
Ik ben er zeker van dat dit de hartelijke
wens is van zeer velen.
HEIN BUITENWEG
mdessÖn
Georgina Masson, geïllustreerde
geschiedenis van Rome, de re
publiek. Voor liefhebbers van
historie een belangrijke aanwinst.
In 180 pagina's wordt de
ontwikkeling van Rome op een
onderhoudende wijze beschre
ven - hoe een nederzetting op de
Palatijnse heuvel uitgroeide tot
een wereldmacht die het groot
ste deel van de toenmaals be
kende wereld beheerste.
De talrijke zeer fraaie illustraties
doen de historische beschrijving
nog meer spreken.
35,F 3,25 porto.
5
