<J)oncfèncjcin van <^cijci <^adja 1895
16
HAARSCHERP
Mocht men wel eens een gissing ge
maakt hebben omtrent de gemiddelde
leeftijd van de lezers van ons blad,
vaker nog probeert men achter de
ouderdom van onze gewaardeerde
lezers en lezeressen te komen. Dit is,
wanneer in het artikel geen jaartal
wordt genoemd, praktisch onmoge
lijk. Want mocht "vergeetachtigheid"
een ouderdomskwaal zijn, de verhalen
in Tong-Tong getuigen van een haar
scherp herinneringsvermogen, heel
wonderlijk vaak.
In dit nummer van Tong-Tong zult U
twee bijdragen vinden van dames die
de 80 gepasseerd zijn, maar die zelfs
de kleinste gebeurtenissen van 60-70
jaar geleden als de dag van gisteren
beschrijven.
Noem het een geluk dat al het goede
- ja juist de simpelste dingen - be
waard mochten blijven in onze herin
nering. Noem het een rijkdom die
Mens noch Tijd ons kon afnemen.
Noem het een Zegen, dat op deze
hoge leeftijd een eigen DOOR NIETS
OF NIEMAND AF TE NF.MEN DO
MEIN mag bezitten, of U nu in een
bejaardenflat zit of in een mooie villa.
Het is een bezit dat jongeren zich nog
moeten veroveren.
En de vraag of deze maatschappij en
deze tijd hun dat toestaat.
L.D.
KLEINE NONNIES SPELEN
POERA-POERA I
Een pajong, een bakol en een slendang.
Een kleine sarong en kabaja, wat oe-
wang, ketips, gobangs, centen en bri-
bil. Poera-poera oewang, grote en
kleine krikil! Main blandja-pasar, en
djoewalau, voorzichtig tawar, het is
habis boelan!
De bakols vol bloempjes en blaadjes,
grashalmen, vruchtjes en zaadjes; weer
terug van de pasar, alles op 'n tampa,
net als Kokki, eerst narekenen, berapa!
Uit een grote krandjang klein keuken
gerei, onschuldig kindergelach, zo
mooi en blij!
Dingklik, kipas, anglo's en areng;
welke sajoer vandaag, welke sam
bal goreng? Eerst water voor rijst
opzetten in de dandang. Dan beginnen
rappe handjes te radjang! De beras,
gewassen, is in de koekoesan. Nu de
beurt voor tjobèk en oelekan! Geen
rawit, anders sakit peröet. Ajo, wadjan,
soetil, kaloh, paroet.
De lucht is vol geginnegap, vol lieve
taal over krètjèhs, dendeng-ragi, lekker
allemaal! Even proeven, koerang dit of
dat, dan pientjoh's maken van groen
pisangblad!
"Naar binnen", roept Maatje. "Speel
goed in de krandjang."
Daar gaan ze, kleine Nonnies op kaki
tlandjang!
ALS WE VROEGER ZIEK WAREN
Buikpijn, schoolziek-zijn, lijkt heel slim:
naar bed, en op dieet van nassi tim,
met zo'n kippepoot of vleugel, dat is
al, geen pedissigheid, geen sambal!
Volgende dag castorolie, een lepel vol,
kokhalzen, stinkboertjes, je wordt dol!
Maatje zegt: "Inhouden de eerste keer,
anders krijg je dadelijk weer!" Kem-
boong, kajoepoetih, druppels peper
munt, en dan maar gasjes laten, als je
kunt!
Bronchitis, keelpijn, een waterverband,
geregeld vernieuwd door Maatjes lieve
hand!
Kou gevat, heel slappe thee met n
sirihblad en veel Chinese klontjes,
lekker is dat!
Flinke koorts, eindelijk in een zweet
bad. Maatje legt je op 'n koele sarong,
die schat!
Kani hoofdpijn, schijf djeroek nipis,
kapoer sirih, geplakt tegen elke slaap,
kanan en klri!
Een harige rups op je arm of zo, niks
leuk; met lang hoofdhaar wrijven, weg
is de jeuk!
Gevallen, gekneusd, verzwikt, bezeerd;
de plek wordt met beras kentjoor in
gesmeerd.
tens per maand naar een dame in de
stad voor een glas gele djamoe, tja-
tjing obat!
Eén van ons goed ziek: "Koesir, pa-
sang kereta!"
Maatje met allen naar de pondok in
de kotta!
Onze lieve dokter, een militair, heette
Granada; als hij kwam riep hij altijd:
"Sepada".
UITBARSTING VAN DE KLOET
OMSTREEKS 1900
Ik was jong, nog niet naar school, nog
thuis, toen de asregen begon, zonder
geruis! 't Was al dag, werd donker,
grijs als de nacht; de as viel gestadig,
dicht, zo zacht!
Geen dierengeluid,
Geen vogelgefluit!
Aan de takken hingen de manjarnesten
slap, mensen fluisterden, je hoorde
geen klap! De oudsten op school;
Maatje werd zo bang. Ook bijna geen
petroleum in de goedang! Zij reed naar
de stad, meer dan zestien paal. Weer
thuis hoorden we 't angstige verhaal!
De Kloet was uitgebarsten, met ver
woesting, lava; die machtige, werken
de vulkaan in Oost-Java.
Overal begonnen de tong-tongs te
slaan; er huilde een hond, er kraaide
een haan! Alle deuren en vensters
waren nu potdicht. We aten in de
binnengalerij met licht! Tegen de a-
vond, aan de Oostpoort van ons erf,
zagen we aan de hemel de gloed van
verderf!
Kani droeg me in haar slendang, lief
als zij was; 't deksel van een bèsèh
beschermde me tegen de as!
Saja Sadja. 1895
SPANJE.
Wegens omst. v. part. te koop chalet,
nieuw, 700 m2 grote woonk. m. open
schouw, gr. si. kamer, garder. kamer,
mod. keuken m. gasforn. en grote
koelk. m. diepvr. vak. Comp. ing.
badk. Frans sanitair. Ligging 16 km.
van Alicante, zeer mooi klimaat. O-
verd. terras, twee open terr. Auto
noodz.
Inl. dag. na 18 uur tel. 073- 14 49 83.
Een Tempo Doeloe-foto uit 1905 van kinderen bij hun spel op de suikeronderneming
Gondang Winangoen.
GROOT MEDISCH HANDBOEK
Vertaald en bewerkt door A. van het
Groenewoud en A. A. E. Starreveld-
Zimmerman. Geeft inzicht in voorko
men en genezen van ziekten, medicij
nen en hun werking enz., met vele
afbeeldingen, 39,50 f 4,25 porto.
EXOTISCHE FLORA
door Uberto Tosco.
Een prachtig boek over orchideëen
en woudreuzen, vleesetende planten
en reuzencacteeën en nog veel meer
vindt U erin. Geïllustreerd met schit
terende kleurenfoto's.
f 29,75 f 4,25 porto.
