Als het je tijd niet is
REIZEN NAAR INDONESIË
met het lijntoestel van de Singapore Airlines
Amsterdam-Singapore-Jakarta f 100c n n
Amsterdam-Singapore-Medan f 1895'~ retour PP'
Inlichtingen en boekingen
21
Zoals bekend moest 'n ieder zich in het begin van de Jappenperiode laten re
gisteren. Dat hebben we dan ook gedaan, m'n ouders, jongste broer en ik. Het
mooiste was, dat mijn moeder en ik werden gekwalificeerd als Indonesische
(zeker door onze donkere ogen). Later moesten we weer komen, maar nu moest
er betaald worden. Aangezien we geen geld meer hadden en de barang nog niet
veel opbracht, vonden ze op het Wedonokantöor het goed, dat er alleen voor
mijn vader en jongste broer betaald werd. Enfin die draaiden later het kamp
Kesilir (Oost- Java) in.
Intussen was mijn tante bij ons inge
trokken. Ze had haar pendaftaran wel
betaald in Midden-Java. Daar was ze
onderwijzeres. Ze was de mening toe
gedaan, dat je beter elkander kunt hel
pen door bij elkaar te zijn (aldus is zij
uit Midden-Java vertrokken om bij ons
in te wonen). Nu, wij vonden het heer
lijk dat ze bij ons was en we hadden
't fijn samen (voor zover je over fijn in
de Jappentijd kan spreken). Wel maak
ten wij een afspraak om nu geen regi
stratie meer bij te wonen en dat heb
ben we tot het laatst toe volgehouden!
We moesten het heel link spelen te
genover kennissen en vrienden en zeer
zwijgzaam zijn. Dat het ons gelukt is,
is al een verhaal op zichzelf.
Niemand wist dus iets af van ons spel.
Intussen waren we het huis uitgezet,
hadden daarna bij anderen ingewoond
om tenslotte aan de Dj. Polaman in
Lawang te belanden. Een kast van een
oud cavalje. Wij huisden op de boven-
étage, waar geen kraan was. We woon
den met 4 andere families samen en
ook nog met de nodige honden, katten,
konijnen en 2 koeien en een paard.
Een badkamer W.C. en 1 kraan om
af te wassen en groenten schoon te
maken. Bij de put wassen en ik had
mezelf gepromoveerd tot "djaga-kamar
-mandi" om te voorkomen, dat er ver
vuiling zou ontstaan. Het ging allemaal
best onder elkaar tot we heel vaag het
gevoel kregen dat één van allen een
verradersrol zou gaan spelen.
Hoe die persoon er achter kwam dat
mijn moeder en ik onze pendaftaran
niet betaald hadden en dat we geen
enkele registratie-samenkomst meer
bijgewoond hadden, dat weet ik niet.
Onze vermoedens kwamen uit in de
vorm van een oproep van de Kempee-
tai uit Malang. We moesten komen om
ons te verantwoorden.
Wij wisten meteen uit welke hoek de
wind waaide en dat hier ook voor de
bewuste persoon een geldbeloning zou
komen, want uitleveren aan de Jap was
toch wel de moeite waard! Het huis
was in mineur-stemming en van onze
vrienden hadden we afscheid geno
men. Bij de Kempee-tai komen bete
kende niet meer terugkomen! We za
gen er erg tegenop. Op de bewuste
dag heel vroeg in de morgen stonden
we op en maakten ons gereed om te
vertrekken. De dogkar was geroepen
en we stapten in; de medebewoners,
zwaar onder de indruk, deden ons uit
geleide. We moesten rijden naar'Sin-
gosari en daar werd dan van dogkar
verwisseld zodat het paard niet al te
moe zou worden. Ik zat naast de koet
sier, mijn moeder en tante achterin.
Wij waren vrij zwijgzaam in het begin,
maar ik genoot toch wel van de tocht.
Al in geen tijden hadden we een toch
tje gemaakt immers. Ik had de route
Lawang-Malang en omgekeerd ook
vaak gefietst dus ik gaf m'n ogen goed
de kost. Tante en ik begonnen wat op
te leven. Mijn moeder zat nog als een
zielig "pakketje" te kijken.
In Singosari stapten we over. Maar wat
gebeurde er? Ineens sloeg het paard
op hol. Gelukkig was er niet veel ver
keer op de weg want we rammelden
in een flinke vaart Malang-waarts! Wat
de koetsier ook deed, het paard was
niet tot bedaren te krijgen. En het
mooiste was, dat de dogkar beslagen
was met blik (vanwege de ouderdom)
en dat was een lawaai van „gedebreng-
gedebreng-gedebreng! Onze opgekrop
te zenuwen ontaarden nu in een jool-
stemming. Tante en ik gilden van het
lachen. Mijn moeder zei telkens: "Hoe
kunnen jullie zo lachen." Wij: "Ach,
het is onze laatste dag, soedah lah
Leonie, laat ons maar lachen". "Hoe
kunnen jullie I
Het paard kwam pas wat rustiger te
lopen toen we in het centrum van
Malang waren. De Kempee-tai was ge
huisvest in het gemeente-kantoor en
daar stapten we uit.
De trappen die ik was opgegaan als
bruid aan de arm van mijn a.s man,
zou ik nu weer opgaan om straks
gemarteld te worden.
Er waren Jappen die ons de weg wezen
naar de kamer waar we ons naar toe
moesten begeven. Omdat ze ons ver
teld hadden, dat je daar, bij binnen
komst meteen een inktpot naar je
hoofd gegooid kreeg, kwamen wij al
bukkend binnen in de hoop dat de
Jap zou missen. Pas voor zijn bureau
ministre kwamen we overeind en wat
zagen we??dat z'n schrijftafel
hélemaal leeg was. In het Maleis vroeg
hij wat we kwamen doen. Tante liet de
oproep zien. Hij keek ons aan, razend
en met flinke stem en rechterarm naar
de deur wijzend schreeuwde hij: "Pigi!
pigi! pigi!"
Dat lieten we ons geen twee keer
zeggen en we vlogen de deur uit, de
trappen van het stadhuis af en riepen
een dogkar aan. Op naar Lawang! Toen
we weer in de Dj. Polaman aankwamen
stond iedereen stomverbaasd. Als het
je "tijd" nog niet is!We besloten
daarna maar de pendaftaran te betalen
en dat was mijn geluk; dat vertel ik
later nog wel.
Sylvia Fels-Engelkamp.
4 dagen stopover in Singapore in eerste klas hotel met ontbijt
f 135,— p.p.
6 dagen tour Medan-Brastagi-Tobameer in eerste klas hotels met
ontbijt f 468,
via de Voorzitter van de Stichting "De Nieuwe Brug" - E. M. H. Holwerda,'
Irisstraat 205, 's-Gravenhage na 18 uur. Telefoon 070-60 67 28.
"De Galapagos-eilanden zien er uit,
als de aarde na een wereldbrand. Het
is de vraag of ergens anders op de
wereld een plaats zich in troosteloos
heid met deze eilanden kan vergelij
ken." Herman Melville.
"DE GALAPAGOS-EILANDEN"
Hans D. Dossenbach.
Een schitterend platenboek en een
tekst, die over deze biologisch zo
interessante eilanden sinds Darwins
ontdekkingen in 1835, alles onthult.
j Prijs f 79,50
Porto f 4,25
In 3 termijnen mogelijk.
