"INGET MATI" „AD PATRES"
Fa. Johs. Ouwejan Zn.
bezien is de Java-expeditie (die waar
schijnlijk dus niet Kertanegara per
soonlijk heeft gegolden) op zichzelf
een succes geweest, want zijn leger
heeft Kediri veroverd en meer dan
100 voorname krijgsgevangenen plus
andere oorlogsbuit naar China mee
genomen. De later door de keizer be
strafte beleidsfouten, die tot verliezen
geleid hadden, bepalen uiteraard het
eindresultaat niet. Want dan zou men
wegens de grote verliezen van de
Russen hun overwinning in 1945 in
twijfel moeten trekken. Het Javaanse
verhaal over de verdrijving van de
Tatars (dat niet in de Nagarakrtagama
voorkomt, want Prapanca vermeldt
slechts de hulp van de Tatars en Jaya-
katwangs dood) is uiteraard cum gra-
no salis te nemen. Het verhaal over
de bevrijding van de prinses ten kos
te van de Tatars is, zoals gezegd, een
eis van het geïmiteerde Ramayana-
verhaal. 10). Maar wat wil je? Vader
landse geschiedenis is bepaald niet
altijd objectief en de huidige Indone
siërs hebben uiteraard ter compensa
tie van het Nederlandse tijdvak be
hoefte aan het construeren van een
glorierijk vóór-Nederlands verleden",
aldus Berg.
Rest mij nog te vermelden, dat het
onduidelijk blijft, waarom Suparto,
(Vrij vertaald naar Rudyard Kipling)
Abdurachman en de gemeenteraad van
Surabaya de aftocht van de Mongolen
én de stichting van Surabaya hebben
gesteld op 31 mei 1293. Weliswaar is
de omrekening van de 24e van de
vierde (maan-)maand tot 31 mei 1293
waarschijnlijk wel juist (aldus zei de
Leidse sinoloog Prof. Zürcher mij des
gevraagd telefonisch), maar gezien a)
de oorkonde van Kelagen, waaruit
blijkt dat Surabaya/Hujung Galuh al
1000 jaar moet bestaan hebben; b)
gezien het feit dat de Tataarse gene
raals het in Hujung Galuh niet met
elkaar eens konden worden over de
voortzetting van de strijd; c) gezien
het feit dat de Surabayase gemeente
raad "de mogelijkheid van een nader
historisch onderzoek en het bestaan
van meer overtuigende historische fei
ten" niet uitsloot, behoren deze drie
aspecten de arek arek Suroboyo tot
voorzichtigheid te stemmen. De Mon
golen moeten in 1293 op Oost-Java in
een moeilijk parket hebben gezeten:
Veel te heet klimaat. En nog een an
dere factor waaraan ze niet gewoon
waren is dat het (in de termen van
Prof. Zürcher) een "paardenvolk" was,
dat gewoon was te vechten niet als
infanterie (zoals op Oost-Java), maar
als cavalerie. Niettemin wettigt dat nog
niet de veronderstelling dat ze "ver
dreven" (diusir) zijn, zoals de Engel
sen in de ogen van de arek Suroboyo
klop kregen op 10 november 1945,
(toen de Britse commandant Mallaby
sneuvelde). Want dat is het meest be
vreemdende feit in dit verband: Abdu
rachman vindt het aan het slot van
zijn artikel heel juist dat men "de dag
van de verjaging (van de Tataren)
heeft laten samenvallen met de dag
waarop die gemeente (sic!) Surabaya
werd gesticht", wat hij direct daarop
"motiveert" met: "dat ook bekend is
als de Heldenstad (de gebeurtenis van
10 november 1945)", waarmee hij als
gezegd doelt op het sneuvelen van de
Britse commandant Mallaby op die
dag in Surabaya. Een dergelijke ana
chronistische manier van redeneren
ken ik zelfs niet uit de babads.
Noten
9) "Gebral" lijkt misschien een te kras
se term, maar te bedenken valt dat
sesumbar (gesnoef, gebral) een vaste
trek is bij diverse wayang-helden.
,0) Op 29 dec. jl. zei Berg mij dat ook
het Nagarakrtagama van Prapanca
(lees: Prapantja) trekken vertoont van
een Indiaas model. Ook heeft Purba-
tjaraka indertijd opgemerkt dat er iets
aan de hand is met de plaatsnamen
van de (op Lombok in Tjakranegara's
puri buitgemaakte) Nagarakrtagama.
In T.T. nr. 13 drukten wij het bekende
gedicht "IF" van Kipling af.
Van de Heer Davis ontvingen wij
deze, buitengewoon goede, vrije
vertaling die hij op de HBS in Bata
via in 1926 maakte. Wij maken hem
hiervoor ons compliment en geven
het graag een plaats in ons blad.
WERKELOOSHEID?
DIE WORDT NIET VAN HOGERHAND
OPGELOST, MAAR MET DE EIGEN
HANDJES
GAAT U NAAR INDONESIË?
Voor Rp. 5000,per dag kunt
U een geheel gemeubileerd pa
viljoen huren. Geschikt voor 2 -
4 personen, gelegen aan de jl.
Lombok, Bandung.
Voor nadere inlichtingen:
tel. 020- 99 79 59 (na 19. u.)
Begrafenis-
en Crematie-Onderneming
Opgericht 1924
ROUWKAMERS
en ONTVANGKAMERS
AIRCONDITIONED
Kantoren: Fred. Hendriklaan 7
Den Haag, Tel. 070-556427 (3 lijnen)
Indien ge met bezonnen hoofd de wereldbranding kunt aanschouwen,
Paniek en dreiging om U heen met kalme blik kunt gadeslaan;
Indien waar and'ren aan U twijf'len, gij Uzelve kunt vertrouwen,
Maar toch die twijfel aan Uw trouw ook kunt vergeven en verstaan;
Indien ge wachten kunt, het juiste tijdstip met geduld verbeiden,
En, als een lastertong U treft, gij leugen slechts met waarheid keert;
Indien vervolgd door haat, ge tot geen wrokgevoel U laat verleiden,
En daarbij nimmer met Uw deugdzaamheid of wijsheid paradeert;
Indien ge dromen kunt - nochtans U niet door dromen laat regeren;
Indien ge denken kunt, maar niet Uw heil zoekt in gepeins alléén;
Indien ge alle wisselingen van het noodlot kunt trotseren,
En rustig koers houdt, langs de klippen van triomf of rampspoed heen;
Indien ge kunt verduren, dat een schelm het woord, door U gesproken,
Verdraait, vervalst, en dan voor goede munt verkwanselt aan een zot;
Indien als 't werk van héél Uw leven voor Uw ogen wordt gebroken,
Ge 't weder opbouwt, met gereedschap deels versleten, deels kapot;
Indien ge met de fondsen, door Uw vlijt en spaarzaamheid verkregen,
Een bod naar rijkdom hebt gedaan, 'n sprong gewaagd naar méér gewin,
En 't is mislukten al Uw leed hebt ge voor iedereen verzwegen:
Uw hand grijpt weer de ploeg, en ge begint opnieuw bij het begin;
Indien ge, als het moet, Uw zinnen en Uw zenuwen kunt dwingen
Uw doel te dienen, ook al ging hun energie reeds lang teloor,
Opdat ge nog één laatste ruk aan hun vermogens kunt ontwringen,
Waaruit ge onverwachte wilskracht put voor het bevel: Zet dóór!
Indien ge met de menigte, maar óók met Groten kunt verkeren,
Moreel en geestelijk de kern van beiden in Uw hart omvat;
Indien wèlmenend vriend, noch fèl, verbitterd vijand, U kan deren;
Indien een ieder voor U meetelt, maar ge niemand overschat;
Indien ge nóóit een kostbare minuut onnuttig laat verlopen,
Maar elke vliedende seconde dient en arbeidt, naar Gods plan,
Dan ligt de weg naar Vrede, Voorspoed en Voldoening voor U open.
En - wat oneindig meer betekent - aan, m'n zoon, zijt ge een MAN
Ingezonden door F. J. H. DAVIS
13
