?«sr i\
<^L)e GWt/aoek I
"INGET MATI" „AD PATRES"
Fa. Johs. Ouwejan Zn.
x,.
Aan het strand van Pasir Putih brachten we vele zondagen door
PASIR PUTIH
Met grote vreugde starten wij in dit
nummer met een "Oosthoek serie",
die wij danken aan het initiatief van
de Heer Poutsma.
We hopen nog vele afleveringen te
kunnen brengen, ook door inzendin
gen van andere lezers.
In het eerste Januari-nummer van
Tong-Tong las ik met zeer veel ge
noegen het artikeltje omtrent Panaru-
kan. Alleen al deze plaatsnaam bracht
bij mij een stroom van herinneringen
teweeg, daar ik in de Oosthoek (Be-
suki) geboren en getogen ben.
Nu moet mij van het hart, dat ik, sinds
ik geabonneerd ben op Tong-Tong
weinig of niets daarin ben tegenge
komen over de Oosthoek.
Nadat ik dus het stukje over Panaru-
kan had gelezen, besloot ik zelf het
initiatief te nemen een serie artikelen
t.b.v. Tong-Tong te schrijven, over de
Oosthoek en over de residenties Ma-
lang en Surabaja, in de hoop, dat de
redactie van Tong-Tong mijn beperkte
journalistieke gaven goed genoeg
acht, om voornoemde serie van mijn
hand een plaats in ons blad waardig
te keuren. Deze serie schrijf ik na
tuurlijk ook ten plezier van de men
sen, die er ook geboren zijn, of er
langdurig hebben gewoond en even
eens dierbare herinneringen hebben
aan dit stukje Java.
Welnu, in dat stukje over Panarukan
kwam ook de naam Pasir Putih voor.
Daar gingen mijn ouders, mijn zusje
en ik bijna iedere zondag zwemmen.
Een van de dingen, die'mij van Pasir
Putih zijn bijgebleven, is .het grote
bord, dat tussen het restaurant (dat
o.m. een voortreffelijke nassi-goreng
serveerde) en de badhokjes stond.
Daarop was te lezen: "Weest bij het
baden voorzichtig. Past op de karang!"
Voorwaar geen loze waarschuwing,
vooral als men bedenkt, dat wonden,
welke door karang worden veroor
zaakt in veel gevallen moeilijk ge
nezen.
Bekend was in Pasir Putih het hotelle
tje, dat werd gedreven door de oude
heer Blommestein. Eveneens bekend
in Pasir Putih waren de namen Maron-
nier en Clignett. Als ik me goed her
inner is de heer Clignett de eigenaar
geweest van" een ander logement in
Pasir Putih, waarvan de inrit werd ge
markeerd door twee bakstenen zuilen
met rode bollen erop, welke door mij
altijd werden vereenzelvigd met de
Edammer kazen in Toko Kalisat te
Bondowoso.
Volgens het artikeltje over Panarukan
zou Pasir Putih een uitgaansoord, voor
Surabaja en omstreken zijn gewor
den. Het is te hopen, dat men er geen
Zandvoort of Noordwijk van heeft ge
maakt. Dat zou het idyllische karakter
van Pasir Putih in ernstige mate aan
tasten, en dat zou zeer jammer zijn.
Overigens verwondert het mij enigs
zins, dat de mensen van Surabaja en
omstreken juist daar hun vertier zoe
ken, gezien het feit, dat Pasir Putih
ca. 2 uur rijden met de auto van Sura
baja verwijderd ligt.
Ik weet nog goed, dat, als de vissers
prauwen zwaar beladen met hun rijke
vangsten binnenliepen, mijn Moeder
altijd verse Tengiri en Kakap kocht.
Ik zie ze nog voor het strand liggen
die prauwen; hun driehoekige zeilen
flapperend in de zilte zeewind van
Straat Madura.
Eén saillant detail van mijn herinnerin
gen zal mij mijn leven lang bijblijven
en dat zijn de magistrale zonsonder
gangen te Pasir Putih, waarbij de
lucht bezwangerd werd door de geur
van de houtskoolvuurtjes, waarop de
vriendelijke vissersbevolking hun a-
vondmaal bereidde.
Af en toe kon men in de avond in het
woud aan de overkant van de weg
Panarukan-Surabaja het zware ge-
mauw van de tijger horen, of de
schrihklinkende snauw van de matjan-
toetoel.
Ook waren er (hopelijk zijn er) de
apen, hondsbrutale grijze diertjes. Als
men niet uitkeek, gristen ze alles dat
eetbaar was onder je handen weg.
Dikwijls kon men vanuit Pasir Putih
K.P.M.-stomers, vaartuigen van de
Gouvernements-Marine en oorlogs
schepen zien passeren. Ik herinner me,
dat eenmaal Harer Majesteit's kruiser
"Java" voor Pasir Putih voor anker
lag, terwijl een deel van de bemanning
zich amuseerde in de badplaats. Wei
nig kon men toen vermoeden, dat de
zelfde kruiser ten onder zou gaan in
de hopeloze strijd tegen de toen op
permachtige Japanse Keizerlijke Ma
rine.
Ook waren er de bekende geurtjes in
Pasir Putih, zoals die van de eeuwige
Nivea-creme tegen zonnebrand. Deze
Nivea-creme was bepaald geen over
bodige luxe, gelet op het feit, dat veel
zwemmers, die het niet nodig vonden
hun voorzorgen te nemen tegen zon
nebrand, dikwijls pijnlijke blaren op
liepen, om van verdere ongemakken
maar te zwijgen.
Dan waren er ook de geurtjes van
Anker- en Koentji-bier en de vruch
tenlimonades van de overbekende fa
briek van Landré Frères èn de geur
tjes van gebakken vis, nassi-goreng,
sambalans, lemper, enz. enz.
De Noordkust van Besuki werd ook
getypeerd door de uitgebreide aanwe
zigheid van steltwortelbossen (vloed
bossen). Als men zich daar te water
begaf, stelde men zich bloot aan het
niet te onderschatten gevaar van aan
gevallen te worden door giftige rep
tielen, die zich veelal ophielden tus
sen de steltwortels. POUTSMA
Begrafenis-
en Crematie-Onderneming
Opgericht 1924
ROUWKAMERS
en ONTVANGKAMERS
AIRCONDITIONED
Kantoren: Fred. Hendriklaan 7
Den Haag, Tel. 070-556427 (3 lijnen)
11
