Hef wapen der Militaire Luchtvaart
KNIL
Een Roemrucht Wapen (III)
Een nabeschouwing van de successen van het luchtcircus Van Helsdingen
door O. G. Ward
Het op feitelijke gegevens berustend verhaal (zie TT van 1 mrt) is niet geromanti
seerd maar het geeft wel een duidelijk beeld van de historie van de VLG V weer.
Natuurlijk is er nog veel te vertellen over deze en andere groepen. Hierover meer
in de komende afleveringen van TT. Ook andere wapenfeiten van de ML/KNIL
(1942-1945) zullen we trachten de revue te laten passeren. Maar het is nu dat
ik de speciale aandacht vraag voor het quartet van Helsdingen - Deibei - Schef-
fer - Bruggink. En het is ook daarom dat ik dit artikel pas afgerond kan vinden
als ik van alle vier militairen een korte beschrijving en de vermeldingen, be
horende bij hun Koninklijke Onderscheidingen weergeef.
Van Helsdingen: Zie TT nr. 10 dd.
1-12-1969 en nr. 19 dd 15-4-1974.
Deibei, August Gerard. Geboren te
Fort de Koek (Sumatra) op 11-9-1915
Van 27-9-1933 tot 2-8-1936 cadet KMA
te Breda. Als 2e Lt. Infanterie naar
Nederlands Indië tot 1939 bij IV Bat.
Inf. Daarna naar de ML. Ridder der
4e klasse in de Militaire Willems-Orde
(KB 14-7-1948 nr. 5) wegens
"Het zich in de strijd onderschei
den hebben door uitstekende da
den van moed beleid en trouw. In
de luchtstrijd tegen de Japanners
boven Singapore en de Riouw-ar-
chipel in Januari 1942 onderscheid
de Luitenant Deibei zich door da
den van moed, initiatief en vol
harding, waarvoor hij het Vliegers-
kruis werd toegekend.
Op 18 februari 1942 met een afde
ling van acht jagers, welke op
dracht had een Japanse luchtaan
val op Buitenzorg af te slaan, zette
Luitenant Deibei in het daarop vol
gende luchtgevecht met een over
machtig aantal vijandelijke vliegtui
gen zijn vliegtuig recht er tegen
Kapt. A. G. Deibei
in, waarbij het meerdere malen ge
troffen en hijzelf gewond werd.
In de middag van 7 maart 1942,
ingedeeld zijnde bij een patrouille
van de laatste vier overgebleven
gevechtsklare jachtvliegtuigen van
de Nederlands-Indische Militaire
Luchtvaart, welke, ter verhoging
van het moreel der eigen grond
strijdkrachten, tussen Tjiater en
Bandoeng vliegersteun moest ver
lenen, volgde Luitenant Deibei zijn
Commandant onverschrokken, niet
tegenstaande ook hij de overtuiging
moest hebben, dat door de zeer
sterke luchtovermacht van de vij
and in het desbetreffende gebied,
slechts uiterst geringe kans be
stond om er het leven af te bren
gen en hij mede wist, dat de ca
pitulatie van het KNIL zeer aan
staande was. Door zijn optreden
heeft Luitenant Deibei er belang
rijk toe bijgedragen dat de opdracht
werd volbracht."
Na de capitulatie in Japanse krijgsge
vangenschap - in augustus 1945 te
Batavia bevrijd. Diverse functies bij
het ML/KNIL o.a. Commandant 122
Squadron te Medan. Na opheffing KNIL
is hij overgegaan naar de Kon. Lucht
macht in Nederland, waar hij bij een
vliegongeval met een Gloster Meteor
straaljager te Uithuizen op 12 juni
1951 om het leven kwam.
Het Luchtmachtkamp te Den Helder is
naar hem genoemd. August Deibei
was ook draqer van de Verzetsster
Oost-Azië 1942-1945.
Scheffer, Jan Frederik. Geboren 21 ja
nuari 1915 te Batavia. Op 17-1-1940
op de vliegschool te Kalidjati ge
plaatst. Eerst bij de VLG I geplaatst,
daarna vlak voor de oorlog bij VLG V.
Ridder der 4e klasse in de Militaire
Willems-Orde (posthuum) (KB 14-7-
1948 nr. 5) wegens:
"Het zich in de strijd onderschei
den hebben door uitstekende da
den van moed beleid en trouw o.m.
op 18 februari 1942 met een afde
ling van acht jagers, welke op
dracht had een Japanse aanval op
Buitenzorg af te slaan, tijdens het
daarop volgende luchtgevecht met
Vaandrig J. G. Scheffer
een overmachtig aantal vijandelijke
vliegtuigen één er van neer te
schieten, waarna zijn eigen vlieg
tuig werd getroffen en hij zich met
behulp van een val-scherm moest
redden.
Voorts in de middag van 7 maart
1942, ingedeeld zijnde bij een pa
trouille van de laatste vier over
gebleven gevechtsklare jachtvlieg
tuigen van de Nederlands-Indische
Militaire Luchtvaart, welke ter ver
hoging van het moreel der eigen
grondstrijdkrachten tussen Tjiater
en Bandoeng vliegersteun moest
verlenen, zijn commandant onver
schrokken te volgen, niettegen
staande ook hij de overtuiging
moest hebben, dat door de zeer
sterke luchtovermacht van de vij
and in het desbetreffende gebied
slechts uiterst geringe kans be
stond om er het leven af te bren
gen en hij mede wist, dat de ca
pitulatie van het KNIL zeer aan
staande was.
Door zijn optreden er belangrijk toe
bijgedragen te hebben dat de op
dracht werd volbracht"
Na de capitulatie in Japanse krijgsge
vangenschap weggevoerd en aan ge
leden ontberingen op 2-5-1944 te Ke-
tiau (Palembang) overleden.
Het toenmalige Luchtmachtkamp te
De Lier (ZH) is naar de Vdg. Scheffer
genoemd.
(lees verder volgende pagina)
