18e 1
iftk PASAR MALAM
DEN HAAG - HOUTRUST
BESAR
INLICHTINGEN DELISTRAAT 32, DEN HAAG, TELEFOON (070) 46 66 24
IPsp*^18 tm 27 juni
tijds paste. Men ging zelfs nog ver
der: de Praeses bestrafte Trijntje
"ernstlickover dat onbehoorlick
versoeck en vermaande haar tot af
stand van haar onboetvaardig leven".
Dit is het laatste, wat de Kerkeraads-
resolutiën over Trijntjes leven te ont
hullen hebben.
Wij horen nog iets over haar in 1639,
toen haar erfgenaam, Dirck Pieterse
uit Maarsen ter sprake kwam. Voor
deze bestemde zij haar tuin, tot dus
verre geen bezit, doch slechts een
leen der Compagnie, die echter toen
tot eigendom werd verklaard. Blijkbaar
was men haar ten Kastele beter ge
zind dan in de gestrenge Consistorie
kamer.
Is zij omstreeks deze tijd overleden?
Zij komt nl. naderhand in de stukken
niet meer voor.
Als wij de huwelijksperikelen van
Trijntje Florisdochter in zijn geheel nog
eens overzien, dan merken we toch
iets tragisch op: "More sinned against
than sinner", zouden de Britten zeg
gen. Zij was in Utrecht zo dom ge
weest met een waardeloze echtgenoot
te trouwen, een fout, waarvoor zij
zwaar zou boeten. Scheiden was des
tijds evenmin eenvoudig als nu, vooral
voor smalle beurzen. Zij is toen een
voudig naar Indië weggelopen, een
moedig besluit, en heeft zich onder
de weesmeisjes geschaard, waarmede
Coen het zedelijk peil der Batavianen
poogde te verhogen en hun aantal te
vergroten. Zonder zich veel over de
verlaten echtgenoot te bekommeren,
trad zij opnieuw in het huwelijk
met de oud-schepen-vrijburger Floris
Hendriksz. Daartoe moest zij eerst
de grote Jan Pieterszoon Coen en
daarna de Eeerwaarde Kerkeraad
een rad voor de ogen draaien. De
brave ds. Dubbeltrijck sloeg dus wel
een droevig figuur, toen hij dit onwet
tig huwelijk inzegende. Dit is zeker
niet de beste manier, om zich de sym
pathie der Kerkeraadsleden te ver
werven, aan wie tot 1632 het oordeel
over huwelijksbeletselen toekwam.
Toen dan ook in 1625.de kwestie van
de nog levende eerste echtgenoot ter
sprake kwam, eerst bij geruchte, daar
na aangetoond door stelliger bewijs
stukken, had men de poppen aan het
dansen. De Kerkeraad kon moeilijk
anders doen dan aannemen, dat Trijn
tje zo lang haar mandemaker nog
leefde, gehuwd was en dus moeilijk
hertrouwen kon. Haar tweede echtge
noot, Floris Hendriksz. onttrok zich
aan het probleem door tijdig te over
lijden. Doch de Kerkeraad weigerde
aan Trijntje zijn medewerking om tot
een derde huwelijk te komen met het
lid van de Raad van Indië, Pieter
Dirksz. Trouwens, ook de Hoge Rege
ring zag na de uitspraak en uiteenzet
ting der Eerwaarde Heren evenmin
een andere oplossing. En zo bleef
voor de ongelukkige vrouw geen an
dere uitweg open dan "samenhok
ken", waartoe zij mogelijk is overge
gaan.
Thans nu de verbindingen zo veel
sneller en gemakkelijker zijn en er
een ander huwelijksrecht geldt dan
het oud-Hollandse, zou wellicht een
andere oplossing mogelijk zijn. Men
had er dan in 1631 op kunnen wijzen,
dat man en vrouw toen al tien jaar
van elkaar gescheiden hadden ge
leefd, en dat hij in elk geval niets
meer van zich had laten horen
waarschijnlijk zou thans zulk een hu
welijk als ontbonden zijn beschouwd
en op die grond had Trijntje wettig
kunnen hertrouwen, om voor de derde
maal haar geluk te beproeven. Nu was
dit uitgesloten en had zij veel kansen
gemist, zelfs een huwelijk met een
Edeleer!
Als zij door deze gemiste kansen ver
bitterd werd, zou dit zeer begrijpelijk
wezen. Vandaar de botsingen met
Kerkeraad en Overheid, waardoor:
geldboete en excommunicatie. Toch
bleef deze flinke vrouw van eenvoudi
ge afkomst tot het einde toe vrienden
houden.
PERMANENT TJAP SEMOT (PETJOH)
Toen ik in de militie mijn "slaapje" hij
wil so hraah krullen in sijn chaar. Sijn
soldij, toen setalèn per dah, abis foor
kopen dure obat fan de kapper maar
gelp niet. Iedere morhen hij kijk in de
spiehei maar hij blijf maar door krulle-
bol stijl chaar. Toen wij haan hrapje
met chem uitgalen. Ik seh tehen chem
omdat hij mijn slaapje, ik wil chem
fertellen heheimnja fan mijn Tjang.
Direk sijn hesih met opklaringen en
lah hlimmend. Hij seh: "Tis, als
betoel mijn chaar ken krullen, je krijh
mijn sus." Maar omdat ik weet hij is
so hul omdat sijn sus lelijknja loear
biasa, ik seh: "Goef niet maar Pong,
als foor slaapje goef niet met belo
ning." Toen ik seh chem wat hij moet
doen. "Je koop madoe en dan je tjam-
poer met telèh ajam nja al een week
oud. Safens als je haat slapen je
smeert dat in jouw chaar. Als je doet
een paar dahen, je moet sien, krullen-
nja djadi."
Toen al safens tien ier allemaal al
slapen, ik siet si Pong hij smeert alles
in sijn chaar en hij kruip onder de
klamboe. In de nah ik choor iemand
hij seh erh feel lelijke woorden achter
elkaar. Ik deng eerst iemand droom
fan sijn schoonmoeder, maar toen ik
siet si Pong hij sprin uit sijn bed en
hij blijf lelijke woorden seghen. Dan
ik seh: "Loh Pong, waarom jij seh
sofeel lelijke woorden midden in de
nah?" Stemnja fan Pong kling als hij
wil chuilen toen hij seh: "Tis, ik wil
sien als jouw kop die roeboeng se-
moet jij seh niet lelijke woorden!"
TEEHAHA
13