INDONESIË - het woord houdt een magische klank I
Lees over 'Tempo Doeloe'
Johan Fabricius
HET GORDIJN MET DE IBISSEN (geb. f 22,50)
ACHTER IN DE MOLUKKEN
(Gordel van smaragd) pb. 17,90
Margaretha Ferguson
HOLLANDS-INDISCHE VERHALEN pb16,50
en over het Indonesië van nu:
Johan Fabricius
EEN REIS DOOR HET NIEUWE INDONESIË
pb. 14,90
Margaretha Ferguson
NU WONEN DAAR ANDERE MENSEN
(Terug op Java) f 19,90
(Vervolg: "Militaire Luchtvaart KNIL")
de buurt van Boelongan vermoord.
Bouwens weet Malinau te bereiken
maar wordt daar uiteindelijk door de
Jap gevangengenomen. Deze tocht is
een verhaal op zichzelve en misschien
dat we dit later in een artikel laten
verschijnen.
Op 12-1-42 valt de patrouille van 1e Lt.
Butner de vloot voor Tarakan aan. Hij
boekt succes door een voltreffer te
plaatsen op een kruiser maar wordt
aangevallen door jagers. Een benzine
leiding wordt geraakt en de benzine-
keuskraan werkt niet meer - de moto
ren slaan af en ze vallen als een bak
steen van 3000 meter naar beneden.
Sgt. monteur Karsen weet tijdens de
val met een pennemes de kraan te
repareren - de motoren krijgen weer
brandstof en slaan aan en Butner weet
zijn "kist" in veiligheid te brengen.
Volgvliegers van Butner waren Sgt.
Van den Broek en de Bont.
Op dezelfde dag arriveert de 7e af
deling met 9 Glenn-Martins olv. Kapt.
Asjes (van de Panderjager) op Sama-
rinda II ter ondersteuning van 1 VLG I.
Het zijn de Glenns van de vliegschool
op KD - "eerste vliegers" zijn allen
instructeurs - Van der Schroeff, Luk-
kien, van Weerden, Moorrees, Troost,
Fimmen, Tinkelenberg, Langenberg en
Baten. De "tweede vliegers" allen
nog leerlingen: Schalk, van Bremen,
van Wijk, Vermey, Boltjes, Wijbenga,
Hiele, Onink en Algra. Namen van de
andere vliegtuigbemanningen zijn be
kend maar om wille van de lengte van
dit artikel niet genoemd. Ook zij heb
ben dezelfde gevaren doorstaan. Ja,
toch wil ik één naam nog noemen:
de ondercommandant tevens afdelings
waarnemer 1e Lt. Wnr. Raden Soeriadi
Soeriadarma (later commandant van
de AURI).
Patrouille van der Schroeff met volg
vliegers Moorrees en Fimmen vliegen
dezelfde middag al als eerste van de
afdeling hun missie naar Tarakan. Ze
boeken succes maar Fimmen wordt
door afweervuur getroffen - hij pro
beert een nachtnoodlanding te maken
in de delta van de Koetai en wordt
nooit meer teruggevonden.
13-1-42 is de fatale dag voor de ML.
Zes patrouilles worden samengesteld
uit de aanwezige afdelingen en na el
kaar uitgezonden - met tussenpozen
van een halfuur na elkaar en niet met
elkaar! Deze tactiek heeft tot ernstige
verliezen geleid. Patrouille Beekman
met Akkerman als waarnemer zijn de
eerste die koers zetten naar Tarakan,
daarna kwam de patrouille van 1e Lt.
Lukkien met de 1e Lt. Raden Soeriadi
Soeriadarma als waarnemer en vervol
gens de patr. van 1e Lt. van Boekei
(volgvliegers 1e Lt. Diepering en 2e
Lt. Volkert. Van deze laatste patr. is
niemand teruggekeerd - Lukkien ver
loor zijn beide, volgvliegers AOO
Troost en SM Tinkelenberg. Tinkelen
berg zelf is de enige overlevende van
de 5 neergeschoten Glenn-Martins.
Zwaar gewond kwam hij per parachu
te in zee terecht, maar het lot is hem
gunstig - hij spoelt aan land aan waar
hij door vissers wordt aangetroffen,
die hem naar hun kampong brachten
- ernstig ziek en gewond per prauw
naar Boelongan - militair hospitaaltje -
meer dood dan levend per Marine
vltg naar Balikpapan - na een lange
lijdensweg hersteld en de verdere oor
log in een krijgsgevangenkamp doorge
bracht. Ook dit is een verhaal apart.
Lukkien komt zwaar getroffen op één
motor vliegend een noodlanding ma^
ken op Manggar (Balikpapan). Hijzelf
is verwond met een scherf in zijn dij
en een schampschot in zijn nek. De
noodlanding wordt gemaakt door Sgt
11. vlieger Vermey vanuit de 2e be
stuurdersplaats. Lukkien verdwijnt in
het hospitaal en wordt later naar Java
vervoerd.
Dan gaan patr. Van Weerden erop uit
met Vdg. Haye en Vdg. Cattenburg
als 2e en 3e in de formatie. En ver
volgens de patr. van der Schroeff.
Ze worden radiografisch teruggeroe
pen - er zijn teveel vijandelijke jagers -
van Weerden geeft gevolg aan dit
bevel - van der Schroeff hoort dit
bericht niet en gaat door. Hij weet -
gebruik makend van de zware bewol
king - Tarakan ongemerkt te naderen
en smakt al zijn bommen op het vlieg
veld waar Japanse jagers bezig zijn te
tanken. Grote vreugde en succes voor
deze patrouille maar de terugtocht
wordt gemaakt bij nacht en het wordt
een benauwde onderneming. Het is
stikdonker - de vliegvelden zijn ver
duisterd - en beneden wacht het oer
woud van Borneo - maar gelukkig de
koers is goed en boven S II aangeko
men zien ze plotseling de lichten aan
gaan en ze landen veilig. De opluch
ting van allen was niet te beschrijven!
De volgende dag - 14-1-42 staan weer
patrouilles klaar en Asjes zou dit keer
meegaan. De motoren draaien reeds
maar plotseling komt een telegram uit
Bandoeng: operaties tegen Tarakan
wegens te grote verliezen stopzetten
- nadere instructies volgen. En inder
daad, op 15-1-42 komt het bericht om
de resten van 1 VLG I, de 7e Afd van
Asjes en enkele vlgtn van 1 VLG II
bij elkaar te voegen onder bevel van
Kapt. Van Randwijk (1 VLG I). Asjes
krijgt opdracht met 5 niet meer voor
oorlogsoperaties geschikte Glenns
naar KD terug te vliegen om aldaar de
functie van Cdt. Vliegschool van de
Maj. Van Haselen over te nemen.
En zo eindigt de strijd boven Tarakan.
(wordt vervolgd)
8
