&oMkoek (V)
1001
avonturen
met de
soetil
huh
DJEMBER
i.iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiihiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiriiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii'iiiiiiiiiiiiiiniii
In deze aflevering komt de stad Djem-
ber aan de beurt, maar eerst beschrijf
ik de rit er naar toe vanuit Bondowoso.
Welnu vanuit Bondowoso bereikte men
via de Djemberse weg (uiteraard) eerst
Tamanan, waar naar ik meende o.a. de
familie Vilet woonde, ongetwijfeld aan
alle ex-Bondowosonezen bekend. Ver
volgens bereikte men de tabaksonder
neming Boender (vóór de oorlog was
daar administrateur de heer Parker en
na de oorlog de heer Hoogeveen.)
Vanuit Boender kon men via een zij
weg het zwembad Tasnan bereiken,
aan het merendeel der Oosthoekers
zeer bekend, vanwege de gezelligheid
die er heerste en ook vanwege het
feit, dat het zwembad gelegen was in
een prachtig djatibos.
Na de oorlog had dit djatibos niet
zo'n beste naam, omdat de Kempei-
tai dat bos gebruikte als executie
plaats. Sindsdien schijnt er daar een
sfeer te hangen, bezwangerd door een
dreigende mystiek.
Dit jaagt degenen, die er ontvankelijk
voor zijn, een onverklaarbare angst
aan.
Na Boender volgde Maesan, waar de
weg eerst steil omlaag en daarna even
steil omhoog ging. Daarna kwamen
Djelboek (tabaksonderneming) en Ar-
djasa. Na Ardjasa kwam er een zijweg,
welke leidde naar de modelboerderij
Rembangan. Dat was, komende van
de richting Bondowoso rechtsaf. Op
de modelboerderij Rembangan werd
o.m. eerste klas melk- en slachtvee
gefokt, waarbij men gebruik maakte
van Fries Stamboekvee. Het behoeft
geen nadere uitleg, dat veel van de
consumptiemelk voor Djember en om
streken afkomstig was van Remban
gan. Na de zijweg naar Rembangan
gepasseerd te zijn, kwam na een kilo
meter of acht de stad Djember. Van
deze stad herinner ik me niet zoveel
als van Bondowoso, maar toch zal ik
proberen om, ten pleziere van diege
nen, die Djember goed kennen of er
gewoond hebben, me zoveel mogelijk
voor de geest halen. Bij het binnen
komen van Djember kwam in de eerste
plaats de grote soos, waar de hele
school van Bondowoso in 1938 op een
zondagmorgen ging kijken naar de
Disney-film "Sneeuwwitje en de zeven
dwergen" en dat uiteraard onder toe
zicht van het voltallig onderwijzend
personeel.
(Vervolg: Ds. Thenu)
borgen gehouden, en na de oorlog
binnen de Protestantse kerk geplaatst,
waar het tot op de huidige dag nog
steeds aanwezig is.
Terecht kan men op het grafmonument
van deze Soldaten-dominee op Peu-
tjoet de woorden lezen:
"Zie, gij hebt velen onderwezen
En gij hebt slappe handen gesterkt."
Abbon kedelee
2 kopjes soya-brokjes
1 ons rundergehakt
3 theelepeltjes ketoembar
2 theelepeltjs djienten (poedervorm)
2 theelepeltjes laos
1 theelepeltje gezuiverde asem
1 bouillontablet
suiker-zout naar smaak
een paar blaadjes salam
1 volle eetlepel zeer fijn gehakte ui.
1 volle theelepel idem knoflook.
Maak van de kruiden met een beetje
water een papje en meng 't door de
droge soja-korrels en 't gehakt. Over
giet 't met zoveel kokend water dat 't
net onder staat. Laten staan tot 't
vocht helemaal geabsorbeerd is. Laat
Diamant-vet of Resi, of misschien
bent u gewend aan sla- of andere olie
soorten, heet worden in een wadjan.
Bak daarin 't mengsel onder voort
durend om en om scheppen (matig
vuur) tot een rulle, bruine massa ver
kregen is. Overdoen in een met keu
kenpapier belegd vergiet, straks op 't
schaaltje bestrooien met goudbruin
gebakken uitjes. De blaadjes salam
heeft u natuurlijk mee gebakken. Deze
verwijderen bij 't opdienen.
Sambal-semoet
2 kopjes soja-korrels (brokjes)
1 ons rundergehakt
1 volle eetlepel zeer fijn gehakte ui
1 volle theelepel zeer fijn gehakte
knoflook
1 volle theelepel laos-poeder (of twee-
Voordat men de Djemberse aloon-
aloon bereikte, kon men aan de linker
kant van de weg de zaken Radio van
Wingen, Boekhandel van Ingen en A-
potheek Probatum zien.
Rechts afslaande via de aloon-aloon
bereikte men het stadscentrum, met
o.a. de winkels toko Mendel en toko
Centrum.
Als men langs de aloon-aloon door
reed, bereikte men het garagebedrijf
Ford sales service, welke gedreven
werd door de heer Goudzwaard. Deze
man werd later in het begin van de
Japanse bezetting door de Japanners
gearresteerd op grond van het feit,
dat hij tot de vernielingsploeg had be
hoord en door hen op een beestachti
ge manier mishandeld, zoals het lot
was van zovelen in die tijd. Eveneens
dichtbij de aloon-aloon lag het pension
Makari.
Als wij naar Djember gingen, dan had
dat meestal tweeërlei aanleiding; óf
mijn vaders Ford had een onderhouds
beurt of een of andere reparatie van
node óf we gingen op bezoek bij de
familie van Gorkum. Vaak werd een
en ander ook gecombineerd. Het echt
paar van Gorkum exploiteerde de
drie schijfjes)
1 afgestreken theelepel gezuiverde
asem
evt. een stukje trassi
1 bouillontablet
sambal, zout, suiker naar smaak
1 volle eetlepel fijn gesnipperde rode
en groene lomboks verhoogt de
smaak
een beetje koffie-melk of santen
Een beetje vet warmen in een wadjan
ep daarin de kruiden bakken tot ui,
knoflook en gesnipperde pepers ge
flenst zijn. Dan 't mengsel soja-korrels
en gehakt er bij doen, dat u even on
der (heet) water heeft gezet. Afmaken
op zout en zoet.
Om en om scheppen, niet te groot
vuur. Op 't laatst een paar eetlepels
koffie-room er door roeren en bakken
tot een rulle droge sambal-goreng.
Asem-Asem
Bonen, paprika of groene pepers,
tomaten, liefst half-rijpe, een grote of
twee kleine.
1 volle eetlepel fijn gesnipperde ui
1 theelepel fijn gesnipperde knoflook
twee a drie schijfjes laos
volle theelepel asem
1 kopje gewelde soja-korrels
3 eetlepels droog)
stukje trassi,
1 bouillontablet
suiker, zout naar smaak, en natuurlijk
sambal naar verkiezing.
Bonen breken in korte stukjes. Toma
ten in grove stukken snijden. Paprika
of pepers snipperen in schuine repen.
Alle ingrediënten samen opbakken in
vet of margarine, ook de geweekte
soja-korrels. Als de groenten geflenst
zijn opgieten met een kopje water en
even laten sudderen, tot gaar. De
groenten mogen niet te zacht worden,
't sausje smeuiig.
PLANTERSVROUW
Djemberse Auto-transport Onderne
ming (DATO). Van hun personeel her
inner ik me de heer Alfons, een der
chauffeurs en de heer Manasse, de
administrateur.
Ik weet nog heel goed, dat de familie
van Gorkum in hun achtertuin een hele
verzameling volières had, bevolkt met
allerlei soorten vogels. Nu heb ik al
tijd ietè gehad tegen dieren in ge
vangenschap. Zo geviel het eens, dat
ik aan dat gevoel toegaf en een der
volières opende, waarna driekwart van
de gevederde bevolking de vrijheid
verkoos. Dat deze daad achteraf voor
mij de nodige repercussies inhield,
behoeft geen nader betoog! Niet mooi
meer!
De heer en mevrouw van Gorkum zijn
later in Batoe bij Malang gaan wonen,
waar zij een bungalow hadden laten
bouwen, welke de zeer uitnodigende
naam "Benvenuto" (Weest welkom)
droeg.
Dit, geachte lezers, is zo ongeveer al
les wat ik me herinner van Djember,
maar ik hoop toch, dat ik hiermee veel
mensen een plezier heb gedaan.
A. POUTSMA
LS
22
