Goede abonnee's van Tong Tong!
FEIKE DE BOER f
Nederland en Indonesië
De viering van de 31e Indonesische
Onafhankelijkheidsdag had plaats op
18 augustus, althans wat betreft de
jaarlijkse ontvangst van de ambassa
deur van de Republiek, de heer Su-
topo Yuwono. Met zijn echtgenote ont
ving de vertegenwoordiger van Jakar
ta die dag in de Carrouselzaal van het
Haagse Congresgebouw een onafge
broken stroom van wellwishers van
allerlei landaard - maar voornamelijk
Nederlanders.
Naar ruwe schatting waren er zeker
enige honderden bezoekers die in de
onderaardse receptieruimte de hand
kwamen schudden van de ambassa
deur en zijn echtgenote. Tevoren was
de verjaardag van de Republiek in klei
ne kring gevierd door de Indonesische
gemeenschap hier te lande. Niettemin
waren ook op de receptie tal van In
donesische dames en heren aanwezig,
al bestond dan verreweg het grootste
deel van de bezoekers uit Nederlan
ders.
Een week vroeger had in zeer kleine
kring een andere ontmoeting tussen
Indonesiërs en Nederlanders plaats.
Mr. Mohamed Roem, eertijds minister
en na de souvereiniteitsoverdracht de
eerste Hoge Commissaris van Indone
sië in Nederland, vertoefde tijdelijk
met vrouw en dochter in de voorma
lige residentie. Hij maakte van de ge
legenheid gebruik enige oude vrien
den in Tropic Paradise een lunch aan
te bieden, die klonk als een klok. Ere
gast was - met zijn echtgenote - Dr.
van Royen, gewezen Nederlands di
plomaat, die met mr. Roem in 1949 de
uiteindelijke solutie van het Indone
sisch conflict voorbereidde.
Tussen beide mannen werd niet al
leen een accoord op politiek gebied
bereikt, maar er ontwikkelde zich een
voortreffelijke persoonlijke verhou
ding. In zekere zin is die verstand
houding een symbool van de huidige
betrekkingen tussen beide landen, die
men met vriendschappelijk en vervuld
van wederzijdse waardering kan ken
schetsen. De stemming aan tafel was
hoogst geanimeerd. De beide voorma
lige tegenstanders wier besprekingen
destijds leidden tot een accoord maar
ook tot wederzijdse vriendschap wis
selden, nu beiden ambteloos burger,
tal van herinneringen en - wie weet? -
ook hun inzichten in de huidige situatie
uit. Het was een bijzonder plezierige
bijeenkomst.
De heer en mevrouw Roem vertrok
ken de 11e naar Cairo en vandaar
naar Djeddah om vandaaruit naar
Mekka te vertrekken.
JHR.
Een voortreffelijk Nederlander is met
hem heengegaan
De dood houdt huis onder de laatsten
der Mohikanen. Kort na het overlijden
van Jan Jonkman melden de adverten
tiekolommen van de Nederlandse bla
den het' verscheiden van Feike de
Boer, geboren in Friesland op 17 jan.
1892.
De Nederlandse kranten herdenken
de overledene voornamelijk als de
eerste - tijdelijke - burgemeester van
Amsterdam na de bevrijding van het
Duitse juk. De Boer had als directeur
van de Stoomvaart Mij. Nederland
bewezen over grote bekwaamheden
en een onweerstaanbare doorzetters
mentaliteit te beschikken. Hij had in
het verzet zijn rol gespeeld en was
dan ook enige tijd door de Duitsers
opgesloten. Hij was burgemeester tot
dat er weer een gemeenteraad kon
worden gekozen; hij was een a-poli
tiek man en had geen ambities een
politieke rol te spelen. De Boer keer
de. terug naar het bedrijfsleven, liet
zich intussen in 1946 verleiden deel
uit te maken van de Commissie-Ge
neraal die onder leiding van prof.
Schermerhorn zou pogen het Indone
sisch conflict op te lossen, maar bleek
zich ook in dit politiek steekspel niet
thuis te voelen en nam kort na de
ondertekening van het Linggadjati-ac-
coord zijn ontslag.
Maar de ouderen onder ons zullen
zich De Boer in de eerste plaats her
inneren als de vertegenwoordiger van
"de Nederland" te Batavia in de twin
tiger en het begin van de dertiger
jaren.
Hij had in die functie het vrijwel on
beperkt prestige van een voortreffe
lijk manager. Hij was zeeofficier ge
weest en in 1919 van de Marine over
gestapt naar de particuliere scheep
vaart. Als vertegenwoordiger van een
van de twee grote scheepvaartmaat
schappijen die op Indië voeren ont
popte hij zich als een persoonlijkheid
wiens bekwaamheid en karakter hem
in het bedrijfsleven een dominerende
positie verschaften. Het is duidelijk,
dat een rechtlijnige figuur als De Boer
zich moeilijk bewoog in een zuiver
politieke atmosfeer als die van het
werk van de Commissie-Generaal,
waarin hij duidelijk de man van het
Nederlands bedrijfsleven in lndië was.
De Commissie, maneuvrerend be
tween the (Nederlandse) devil en de
(Indonesische) deep sea moet voor
hem het equivalent van een geestelij
ke gevangenis zijn geweest. Zijn af
treden (nadat de Tweede Kamer Ling-
gadjati had "aangekleed") hoezeer
door zijn omgeving betreurd, was voor
de buitenwereld het duidelijk teken,
dat het accoord was mislukt. Het is
hem door Schermerhorn en vele an
deren zeer kwalijk genomen. Wat De
Boer betreft, voor wie hem kenden
was het duidelijk, dat hij niet anders
kon.
Hij had de benoeming nooit moeten
aannemen. Maar dit is nakaarten.
Men moet geloven, dat hij zich heeft
laten leiden door zijn groot plichts
gevoel en het toen nog vrij algemene
optimisme, dat een solutie van de
moeilijkheden in Indië te vinden zou
zijn, waarbij de Nederlanders in Indië
een grote rol zouden spelen. Het zou
nog vier jaar duren voor een oplos
sing zou worden gevonden - en dan
één, die aan de Nederlandse invloed
blijkbaar een volledig einde maakte.
En eerst vele jaren daarna zou komen
vast te staan, dat de kreet "Indië ver
lorenramspoed geboren" op een
volledig onbegrip van de mogelijkhe
den van de ontwikkeling berustte. De
rampspoed bleef uit, en de verhou
ding tussen de voormalige kolonisator
en zijn vroegere onderdanen is op het
tijdstip dat De Boer dit aardse tranen
dal verliet beter dan ooit.
JHR.
Denkt U aan het abonnementsgeld voor 1976?
We zitten alweer in de tweede helft en er staan nog vele eerste half
jaar-abonnementen open. Elke herinnering kost extra portokosten.
Heipen ja
Administratie Tong-Tong
1e halfjaar 1976 nog 22,
2e halfjaar 1976 f 23,Totaal f 45,
Abonnement Juli 1976 t/m Juli 1977 kost f 46,
