cHit een 0ud iSckoo leakier
Mijn tante Cornelia Raket is te Semarang geboren op 3 april 1868, waar haar
vader op dat moment president was van de wees- en boedelkamer. Zij had als
klein meisje enkele zeer gelukkige jaren, waar zij later nog steeds aan bleef
denken, maar ook viel er een schaduw over haar jeugd. Haar vader werd plots
zo ernstig ziek, dat men hem om genezing te bekomen naar een beroemd spe
cialist in Rotterdam verwees. Het hele gezin Raket ging daarom aan boord van
de "Patria" in het jaar 1879. Cornelia was toen nog geen 11 jaar oud.
De lange reis geschiedde rond Kaap
de Goede Hoop; bij Sint Helena kre
gen ze te kampen met windstilte, en
daardoor arriveerden ze zo laat in
Nederland, dat de beroemde dokter
daar juist zelf was overleden! Vader
werd nu ook snel zieker en overleed
op 10 juli 1879. Moeder bleef nu al
leen over met de 6 kinderen, die in
leeftijd varieerden van 6 tot 14 jaar.
Zij gingen, samen met de baboe Sa
rina, die uit Indonesië was meegeko-
men, in Delft wonen. Maar de vele
zorgen en al het werk, alsmede de
klimaats verandering hadden Moeder's
gezondheid sterk aangetast. Zij werd
ook zwaar ziek en stierf 7 maanden
na haar echtgenoot aan pleuris.
Zo werden Cornelia en haar broers
en zusjes wezen. De kinderen werden
nu ondergebracht bij verre familiele
den. De meisjes kwamen bij de fami
lie Fabritius te Wageningen en de
jongens bij de familie Spijker in
Maarssen.
Gelukkig waren alle kinderen erg op
passend en goed gemanierd en ze
studeerden zeer ijverig, mede door de
goede zorgen van hun voogden zijn
ze allen goed terecht gekomen. Cor-
nalia en haar twee zusters zijn allen
onderwijzeressen geworden. Zowel
deze drie, als haar broers gingen op
den duur terug naar Indië, waar ze
carrière maakten. Cornelia had een
grote voorliefde voor vreemde talen,
waarvoor zij ook hoogbegaafd was.
Frans, Duits en Engels kende zij tot
in de perfectie.
Na haar studie aan de normaalschool
was zij geruime tijd in Engeland om
zich vooral in de taal te bekwamen.
Daar vatte zij een grote bewondering
voor dat land op, een liefde die haar
hele leven blijft bestaan. Nog een
andere liefde koestert zij, haar Engel
se dominee wordt haar idool; zij blijft
echter smachtend en aanbiddend met
haar hopeloze liefde zitten want zij wil
de predikant niet door een huwelijk
van zijn roeping als man Gods doen
afwijken. Ze vereert hem in alle stilte.
Tijd om te trouwen heeft Cornelia ook
niet, want, eenmaal in Indië, is het
onafgebroken hard werken, net als
haar zusters, die ook nimmer in het
huwelijk zijn getreden. Zij zijn alle drie
onafgebroken bezig, werkend in een
leven van nimmer eindigende opoffe
ring
Bijzonder is, dat Cornelia ons dit alles
zelf vertelt. Als meisje van 10 jaar
begint ze aan boord van de "Patria"
te schrijven in een oud schoolcahier.
Ze vertelt op gevoelige wijze alles
wat ze beleeft en ze blijft dat volhou
den tot ze er niet meer toe in staat is,
bijna 60 jaar lang. Men kan haar vol
gen in de kleine en grote vreugden,
in het vele verdriet, dat haar leven
kenmerkte. De slagen van het verlies
harer ouders, en van de vele naaste
verwanten. Wat bleef bestaan waren
haar ongelooflijke geestkracht en
doorzettingsvermogen.
Cornelia Raket
Ze krijgt reeds op 20 jarige leeftijd
last van haar ogen. Ze bezoekt dok
toren en specialisten, en ook charla
tansDoch alles is te vergeefs, de
kwaal verergert langzaam maar zeker.
Het memorandum spreekt van de on
gelooflijke moeilijkheden, die ze moet
overwinnen om te kunnen lezen en
studeren. Tijdens haar studie tekent
ze landkaarten met een dergelijke
fijnheid en precisie, dat het lijkt alsof
ze gedrukt zijn, ze krijgt er een tien
voor! Zo zet zij door, slaagt, gaat naar
Indië en wordt een buitengewoon be
kwame lerares. Ze wordt overge
plaatst, werkt op verschillende scho
len, op het laatst is ze lerares aan de
"stijve" Carpentier Alting Stichting te
Batavia. Honderden leerlingen profi
teren van haar kennis en inzicht.
»wMh- i.fV"»""""*"
'M,,.
Het tragische overlijden van haar jon
ge neef John Raket, die op 27 jarige
leeftijd in een fabriek in Hengelo ge
wond wordt en daarna anderhalf jaar
in het ziekenhuis moet lijden, alvorens
de dood hem genadig wegneemt,
snijdt de liefhebbende tante door de
ziel. Ze heeft van alles geprobeerd
om de jongen te redden, ze wil de
beste professoren inschakelen, maar
de mens verliest. Cornelia wankelt en
gaat twijfelen aan de rechtvaardigheid
in de wereld. Verliest ze daarbij ook
haar geloof? Dat weten we niet.
Haar geliefde neef wordt in Zutphen
begraven, waar Cornelia meerdere
malen heengaat om zijn graf met bloe
men te sieren. Intussen begint voor
haar een andere periode. Zij cijfert
zichzelf helemaal weg, bekommert zich
nog slechts om het geluk en welzijn
van haar broers en zusters en hun
kinderen en, ook in hoge mate voor
haar leerlingen, voor wie zij een soort
tweede moeder wordt. Velen kennen
haar nog.
In de oorlog is zij in Nederland, zij
ondergaat de diepe armoede en de
honger en woont op een klein zijka
mertje in Den Haag. Ze is totaal al
leen. Door het geven van lessen
tracht ze nog wat bij te verdienen om
in leven te kunnen blijven. Haar ge
zichtsvermogen is sterk afgenomen.
Haar familie is sterk uitgedund, de
weinigen die nog over zijn, zitten
onder de Japanners in kampen op Ja
va. Ondanks haar nagenoeg blind zijn,
blijft ze trouw in haar cahier schrij
ven. Met behulp van een lineaaltje
tracht ze recht te schrijven, maar
het wordt tenslotte een onontwarbaar
gekriebelhet memorandum was
steeds bijgehouden, maar het komt
langzaam tot een eind in een onlees
baar gekraswie zal ooit het ge
duld hebben om die laatste bladzijden
te ontwarren?
Wanneer ik, na de bersiap periode
naar Nederland wordt geëvacueerd,
vind ik tante Cornelia in Den Haag.
Ze zit daar, lichamelijk totaal ver
zwakt, doch geestelijk nog sterk. Ze
toont zich overgelukkig dat er een
neef uit Indië is gekomen en haar
komt opzoeken, ze neemt hem in ver
trouwen en zegt zachtjes: "Met mij is
het gedaan
Arme lieve tante, zij regelt haar na
latenschap, een aantal oude aandelen,
die al tientallen jaren van geen enkele
waarde meer zijn. Gelukkig beseft zij
dat niet meer, ze denkt nog een ka-
(lees verder volgende pagina onderaan)
10
