&oótl\oek (VII)
Malang en Batoe
De vacantie-perioden en week-ends, welke wij te Malang en Batoe doorbrach
ten, worden in het arsenaal van mijn jeugdherinneringen aan ons aller geliefd
Indonesië opgetekend onder het hoofdje "Golden era."
Bij voornoemde gelegenheden logeerden wij te Malang vaak in Hotel Riche,
welke toen beheerd werd door mijnheer van der Zee. Hotel Riche lag aan
Malang's drukste hoofdstraat, t.w. Kajoetangan, tegenover de sociëteit Con
cordia, vlakbij de aloon-aloon. De sociëteit Concordia werd wekelijks op vaste
dagen opengesteld voor de Malangse jeugd, opdat deze jongens en meisjes
er hun rolschaatsdriften konden botvieren. Ook was er eens in de maand
kinder-bios.
Als ik aan Hotel Riche terugdenk, zijn
er heel wat personen en dingen die
bij mij de revue passeren. Zo was
daar het jonge (en knappe) hoofd van
de keuken, die ik alleen ken onder de
naam Netty en de dame van de huis
houding Juffrouw Leen. Niet in de
laatste plaats waren er de heer en
mevrouw van der Zee met hun zoon
en dochter Frans en Ketty en dan de
vaste bezoekers van de hotel-lobby,
zoals de heer Melchior (plaatselijke
Ford-vertegenwoordiger), de zaken
man mijnheer Polak,etc. Een van de
zakenmensen, die geregeld in Hotel
Riche een borrel kwamen drinken (zijn
naam ken ik niet), bezat een donker
groene Chevrolet 1935 two-seater.
Naast een toegewijd luchtvaart-lief
hebber, was ik toen ook al idolaat van
auto's, vooral van Amerikaanse auto's.
Bovengenoemde Chevrolet two-seater
was voor mij je van het! Een gaaf
product van wat de Amerikanen op
het gebied van de automobielbouw
presteerden en nog immer presteren!
Maar op een kwade avond zag ik de
eigenaar van deze slee achter het
stuur schuiven. Zelfs voor mijn, als
jongetje van zeven jaar beperkt waar
nemingsvermogen, was het al duide
lijk dat deze man een stuk of wat
borrels teveel op had. Dat bleek dan
ook al heel vlot. Motor starten en in
de versnelling zetten ging nog zoals
een geroutineerd automobilist dat be
hoort te doen. Toen liet hij de wagen
fel optrekken, maar de drank had
blijkbaar zijn waarnemingsvermogen
dusdanig beneveld, dat hij de boom
niet zag die op zijn pad stond. Tot
mijn ontzetting klapte hij met een on
heilspellend gedreun en gekraak tegen
deze boom op, waarna de auto dei
nend op zijn veren en fors beschadigd
bleef staan. De bestuurder kwam er
groggy en voorzien van een fikse buil
op zijn voorhoofd weer uit. De Che
vrolet was, zoals ik al zei door de
klap van de botsing aan de neus nog
al erg beschadigd, een toonbeeld van
de ellende die een wagen kan onder
gaan, als gevolg van mishandeling
door en onverantwoordelijkheid van
zijn eigenaar.
Thans richt ik mijn blikken op de stad
Malang, met zijn demmo's, welke zo
onverbrekelijk met het stadsbeeld wa
ren verbonden. Deze demmo's waren
voorzien van allerlei namen, zoals Avra,
Major, Ariel, enz. Soerabaja, waar ik
in een andere aflevering nog over zal
vertellen, had ook zulke mini-taxi's,
welke Amco's werden genoemd. Hoe
dikwijls hebben we niet gewandeld
op Kajoetangan en stilgestaan voor
de etalages van warenhuis Weisberg,
het Indisch Verzendhuis, boekhandel
Kolff en een speelgoedzaak waarvan
me de naam is ontschoten. Dan waren
er de zaken Toko Mim (drogiserij),
gezien, welke toen als super-productie
gold, n.l. "Dodge City," met Errol
Flynn en Olivia de Havilland. Dat soort
producties valt nu in het niet, verge
leken bij de films die er tegenwoordig
vertoond worden, zoals Poseidon ad-
venture, The Battle of Britain, Earth
quake, Towering Inferno, enz.
Mijn Vader's verlof viel altijd vlak na
St. Nicolaas, dus maakten we Malang
dikwijls mee in de perioden vóór, tij
dens en na Kerstmis, alsmede oud en
nieuw. Feëeriek waren dan de etala
ges aan de Kajoetangan versierd met
electrische kaarsjes, kerstbomen (al
dan niet artificieel) bedekt met kunst
sneeuw, Santa Claus-figuren met slee
ën, welke waren bespannen met ren
dieren, etc.
In later jaren kregen we tijdens mijn
Vader's verloven de beschikking over
de bungalow te Batoe van de heer
Stinis, employé van de A.N.I.E.M. te
Soerabaja. Het stadje Batoe lag aan
de weg Malang-Kediri. Op weg naar
Batoe vanuit Malang passeerde men
o.m. de dessa Karoeman en het zwem
bad Sengkaleng. Even voor Batoe zag
men aan de linkerkant een Chinese
De aloon aloon van Malang.
Toko Piet (langganan), Oey Brothers
(Auto-onderdelen en accessoires), Tik
Ho Siang (kleermaker), Tan (juwelier),
het Chinese restaurant Hankou, de
fotograaf Lemmen, de wapenhandel
Terlinde, Hotel annex bakkerij Mabes,
de dameskapper Marlea enz. enz.
Reed men vanuit Hotel Riche langs de
aloon-aloon rechtdoor en sloeg men
dan voor het Palace-Hotel linksaf, dan
zag men aan het kruispunt aan de
andere kant van de aloon-aloon de
zaak van de langganan Piet Foo, met
zijn aan en uit springende lichtrecla
me. Rechtdoor rijdende kon men
aan de rechterkant drie bioscopen
zien, waarvan ik me twee namen kan
herinneren, n.l. Globe en Atrium. Sloeg
men voor Piet Foo rechtsaf, dan be
reikte men o.a. de Flora-bioscoop. In
deze bioscoop heb ik in 1939 een film
begraafplaats, met haar typisch ge
vormde grafheuvels, het Batoese Kin
dersanatorium, een kleine villa met de
naam "Klein aber mein" en aan de
rechterzijde zag men tenslotte in de
verte de grote villa van Dr. Bar.
In het centrum van Batoe draaide men
vervolgens linksaf in de richting Kedi-
ri, langs de bakkerij Ender en Haug,
het huis van Dr. Trisoeloe, het huis
van de kleermaker Roes, de Mimosa
bioscoop (waar we eens de film
"Flash Gordon's trip to Mars" gingen
zien) en de langganan Toko King. E-
ven buiten het centrum kon men aan
de rechterkant de villa van de heer
Bouwman zien (eigenaar van autohan
del P. Bouwman te Soerabaja, plaat
selijke dealer van Studebaker, Morris
en Auto Union D.K.W.) Tegenover de
villa van de heer Bouwman lag de
16
