femsf fori*!
in het bezit van een foto, waarop een
Balinese schone, geflankeerd door
twee stenen beelden, zich gracieus
vooroverboog, naar een bloem in de
vijver. Het portret was van Pollok en
de foto verscheen in de allereerste
uitgave van het boek "Tanah Aer
Kita", omstreeks 1938. Deze foto
maakte haar - zo zij het nog niet was -
beroemd en geliefd tot ver buiten
Bali. Hangt deze foto niet bij velen
ingelijst boven de schouw? Zo po
seerde zij voor haar man, de schilder,
zo poseerde zij ook voor de camera's
van ontelbare gasten, die naar Sanur
kwamen om daar met gastheer en
gastvrouw de lunch of het diner te
gebruiken. Poseren deed zij ook hon
derden keren voor toeristen, en foto
grafen van Amerikaanse tijdschriften
vonden haar een voorbeeldig foto
model, zó geduldig, lief en mooi.
Mijn ouders kwamen hier graag en
vaak. Dan brachten ook zij gasten
mee om te genieten van de rust en
de kalmte. Vanuit de tuin keken zij uit
naar de zee. LeMayeur bleef schilde-
deren en Pollok onderhield zich met
de gasten.
Het was weer bij de kleine vijver dat
zij in 1948 poseerde voor mijn vader,
reikend naar de bladeren van de wit-
ONAFH. IND. TIJDSCHR. - 21e JAARG. No. 8
Opgericht en geleid door
TJALIE ROBINSON (1911 - 1974)
Pr. Mauritsl. 36, Den Haag - Telegramadres: Tong
Tong Den Haag - Tel. 070 - 54 55 00/54 55 01 - Post
giro 6685 of A.B.N. Den Haag Rek. No. 51.56.15.730.
Uitgave: Publ. en Handel Mij Tong Tong B.V.
Directie: L. Ducelle
Administratie: Th. M. A. Scheulderman
Redactie: J. H. Ritman, L. Ducelle.
Eindredactie en opmaak:
Ch. J. A. Manders, L. M. Boon.
Vaste medewerkers: Dr. H. J. de Graaf, Rogier,
Poirrié, Mevr. Marsman, G. H. Bartman.
Verschijnt de 1ste en de 15e van iedere maand
Prijs per nummer f 2,35. Abt. Nederl. (en E.E.G.-
landen behalve Engeland) kwart, f 11,50, halfj.
f 23,jaar f 46,Abt. Europa: Jaar f 46,
Buiten Europa: jaar f 54,
LUCHTPOST:
Abt. (per jaar en per luchtpost): Australië en
Nw. Zeeland 94,Indonesië f 78.Z.-Afrika
en Z.-Amerika f 78.Canada en Ver. Staten
f 66,Maleisië, Singapore en India f 78.
Suriname en Antillen f 66.
ZOEKT OP BASIS VAN DE NUTTIGE ERVARIN
GEN IN DE GORDEL VAN SMARAGD NIEUWE
INTERESSEN IN NEDERLAND TE WEKKEN VOOR
DE TROPENGORDEL.
ALLE ABONNEMENTSGELDEN ZIJN BIJ
VOORUITBETALING VERSCHULDIGD
ADVERTENTIES KUNNEN ZONDER OPGAAF VAN
REDENEN GEWEIGERD WORDEN
Directie en redactie behouden zich het recht voor
om grondige redenen aanvragen voor abonnemen
ten te weigeren, of deze te beeindigen. Hierover
zal de betrokkene altijd van te voren in kennis
worden gesteld.
De redactie behoudt zich het recht voor copy te
weigeren dan wel te bekorten of te wijzigen met
toestemming van de inzender. Over genomen be
slissingen zal niet in details worden gecorrespon
deerd.
Het correspondentie- en betalingsadres voor Ame
rika is Mrs. R. Cohen-Top, 13740 Avion Drive, La
Mirada, California 90638.
te waterlelies en weer in gezelschap
van de kleine stenen wachters. Hoe
gelukkig moesten zij zijn, die, rondom
de vijver geschaard, haar dagelijks
konden zien. Zouden zij echt van
steen zijn? Hoe graag keek ik al die
jaren naar deze foto's en hoe ver
langde ik ernaar, haar ook eens te
zien. In 1975 was het eindelijk zo ver.
Samen met mijn moeder - zij had hier
toch gewoond en was er een betere
gids? - zochten wij het strand af naar
het bekende huis, dat wij al spoedig
vonden. Vroeger kon men de tuin en
het huis direkt vanaf het strand be
treden - nu kwam men binnen via een
kleine ruimte, Polloks Art Shop, erbij
gebouwd in de 70-er jaren. Vanuit
deze artshop kwam men in de tuin en
het oude gedeelte van vroeger.
De tuin, overschaduwd door kambo-
djabomen, ademde een fascinerende,
onwerkelijke sfeer. Het grillig spel van
licht en schaduw vormde een volmaak
te omgeving voor een schilder.
Wij liepen langs de met rood en goud
uitgewerkte vensters van kostbaar
houtsnijwerk; verder nog langs de
beide raksasa's, de tempelwachters
aan de hoofdingang van het huis, bei
de getooid met de feestelijk-rode hi
biscus, de bloem van Bali.
Pollok, een vrouw van 60, het nog
steeds zwarte haar in een wrong, ba
lancerend aan één kant, heeft zij ver
sierd met bloemen, vlammend-rode
kembang sepatu en oranje soka.
Alles in harmonie met de kleuren van
sarong en kebaja.
Zo begroette zij ons, hartelijk verrast,
niet wetend dat wij zouden komen.
Even teruggaan in de tijd, wie wij wa
ren. Er kwamen ook zoveel mensen
en nóg.
Na enige namen en voorvallen kwam
de herinnering terug. Wij gingen naar
binnen en dronken Balinese rijstwijn,
Brem, aan de achtkantige tafels, van
massief bewerkt djati hout, met daar
op een groene Chinese vaas met
bougainville, purper en oranje.
Wij spraken af, met mijn moeder sprak
zij Maleis, met haar familie Balinees,
met haar Belgische gasten Frans en
met mij Engels, dat wij vlug terug
zouden komen voor wat zij noemde
"small lunch", maar wat later een
komplete rijsttafel bleek te zijn, waar
op menig Indisch restaurant in Ne
derland jaloers zou zijn.
"Als ik volgende week kom, zal ik
foto's van je nemen, Pollok. Herinner
je je nog deze foto, die mijn vader
maakte in 1948?"
Zo ontmoette ik Pollok, niet de prille
schoonheid van het Legong-danseres-
je, ook niet de jeugdige charme van
het schilderij-model, maar de voorna
me schoonheid -van een gracieuze
vrouw, mooi en betoverend als de
bloem van Bali.
En wéér, zoals talloze keren voordien,
poseerde zij bij de door soka over
groeide vijver en reikte zij naar de
lila-oplichtende bloemen van de bou
gainville, die gevallen op de bladeren
lllllll!lllll!]!l]lllllll'lllllllllllllllll!lllllllllllj![llllil!!lll!lllllll!l!lll!l!l!l]llllljlll!llllll!!lllllllllllll
mm.in» I i||i|iu
---
Driemaal Pollok in de pose die haar als
foto- en schildersmodel wereldberoemd
maakte. Boven als 18 jarig meisje aan de
vijver bij haar huis. In 1948 fotografeerde
de heer de Bont haar en in 1975 deed zoon
Paul dat weer, op precies dezelfde plaats.
41 jaar verschil tussen de bovenste en
onderste foto
3
