DOKTER IN RUTENG
KIMM Indische spekkoek
Belevenissen van een artsenfamilie op Flores
Het artsenechtpaar Van Groenedael
vertrok in 1950 naar Endeh. Dokter
van Groenedael was namelijk be
noemd tot gouvernementsarts op
Flores. De beide artsen vielen met
hun neus in de boter, als wij deze
familaire vergelijking mogen gebrui
ken voor de toestand die zij daar
aantroffen. Er breekt een pokken
epidemie uit en de dokter heeft het
"vernietigend druk". Zijn voorgan
ger had zulk een epidemie gewenst,
want dat zou de enige mogelijkheid
zijn om een algemene vaccinatie te
kunnen bewerkstelligen. Gelukkig
voor hem was hij juist op tijd ver
trokken
De dokter en zijn vrouw worden bij
het bezoek van president Soekarno
aan Flores in particuliere audiëntie
ontvangen. Zij hebben inmiddels
vernomen dat hun bestemming zal
zijn Ruteng, 268 km van Endeh in
de bergen van West Flores, 1200 m
hoog.
Geruime tijd horen verwanten en
vrienden weinig van hen. Blijkbaar
eisen verhuizing en inrichting in
Ruteng veel tijd. Maar op 30 maart
1951 schrijft de dokter weer, en
deze brief drukken wij (met uitzon
dering van enige passages in de
zeer persoonlijke sfeer) hiernevens
af. Een vriendelijke hand bezorgde
ons namelijk een stapel correspon
dentie van het echtpaar uit de tijd,
dat zij in Ruteng woonden en werk
ten. Uit die briefwisseling zullen wij
een keuze doen. Zij geeft een in
druk van de welhaast onvoorstel
bare moeilijkheden, waarmee het
doktersgezin op zo'n buitenpost te
kampen heeft.
Ruterig, 30 Maart 1951
We hebben eens in de week een ver
binding en die is vermoedelijk zondag,
als de postauto er door kan. Dat
hangt een beetje af van weg en re
gen, maar lukt toch bijna altijd. Dat
wil nog niet zeggen, dat alle brieven,
die worden geschreven ook meteen
meegaan. Van hier valt het nogal mee,
maar er zijn meer tussenstations. Je
hebt je ongerust gemaakt over onze
veiligheid, zoals uit je brief blijkt.
Daar mankeert het echter niet aan.
Ik ben elke maand in de diepste gu-
nungressorten en voel me er even vei
lig als vóór de oorlog. Ook is het ver
schil tussen de hoofdplaats Endeh en
hier momenteel niet groot meer. Dit
heeft niets met de veiligheid te maken.
Het electrisch licht is daar nu ook
definitief uitgevallen. Wat ze verder
nog op ons voor hebben is niet van
veel belang. De bevolking is hier pret
tiger en moet nog met de zweep naar
de politiek worden gedreven. Ze zijn
wel heel wat achter op de mensen van
Java, maar als je zo de kranten leest,
weet ik nog niet, of dat wel zulk een
nadeel is. Gezien het feit dat het klei
ne aantal delicten (dat elke^ bevolking
rijk is, door wat de vooruitgang er
heeft gebracht) op Java in staat is alles
te terroriseren en elke vorm van orde
en gezag te saboteren. Wij hebben
weinig wegen en dat zijn nog voor
een groot gedeelte paardepaadjes. Wij
hebben weinig auto's en kunnen er
ook niet veel mee beginnen. Onze
mensen wassen zich niet en stinken
als bunzingen en hun kleding bestaat
boven de zes jaar uit vieze vodden,
die nooit water zagen of zien zullen
en beneden die leeftijd uit niets. De
woningen herinneren aan negerkralen
en zijn donker en vuil. De varkens er
onder dienen voor gemeentereiniging,
daar 't tonnensysteem nog niet tot ons
is doorgedrongen en de vloer overi
gens voldoende reten heeft en het ge
mak de mens dient. Bovendien staan
de huizen op palen, hetgeen een en
ander ook nog vergemakkelijkt. Wel
heeft de Manggarai een voorschrift-
kakus (Kakhuis) (officieel woord),
maar als een bewoner heeft voldaan
aan het voorschrift er een te maken
volgens de tekening, dan is hij' daar
mee klaar en is het gebouwtje be
stemd als sieraad en niet voor gebruik.
Overigens maken ze zich over dat
voorschrift weinig kopzorg en betalen
gaarne de boete van Rp. 2,50 die als
maximum op overtreding staat. God
dank zijn er zeer veel varkens. Ze
zijn niet eens opvallend vuil, maar dat
komt misschien, omdat ik geen ver
gelijkingsobjecten heb. Nee, van onze
mensen gaat niet veel goed uit, maar
ook niet veel kwaad. Laat het wat mij
betreft, nog maar even zo blijven.
Voor een ruil met de Java-toestanden
hier, ook met een bioscoop, voel ik
niet veel. Het land is moeilijk bereis
baar als men het binnenland in moet,
maar het is zeer mooi. Ons huis is
van dien aard, dat men er overal el
ders van verschoond zou blijven. Ze
ker als alleen-bewoner. Adri heeft
rozen staan in haar tuin, die stellig
met de beste in Nederland kunnen
concurreren. Ik mat er gisteren een
met een doorsnee van ruim 12 cm.
Verder is er alle ruimte om allerlei
bloemen te planten en het zal niet
lang duren of alles staat in bloei.
Nee, we hebben nog geen koe en
het zou ook veel te lastig en te kost
baar zijn, om er een aan te schaffen.
Melk levert eventueel de missie wel
en anders komt die uit de blikken
koe. Wel hebben we kippen, die ook
eieren leggen en als onhebbelijkheid
de tuin en de bedden omkrabben.
Voorts een paard en er zullen er
wel twee komen, aangezien Adri
nog graag rijdt en we hier heel
aardig buiten kunnen rijden als we
eenmaal de weg weten. Voor mij is
dat lastig, omdat ik geen richtings-
gevoel heb, maar voor de echtgenote
(lees verder pagina 22, 3e kolom onderaan)
Stort 15,op giro 158225 en
U ontvangt een spekkoek van
ca. 500 gram, in speciale ver
pakking. franco thuis
Bestel tijdig voor de Feestdagen
"KIMM", Joh. Verhulststraat 98,
Amsterdam-Z. Tel. 020- 72 84 61
Bovenstaand een foto van de in 1925 geopende Floresweg.
