je-lah-je-rot
The American Tong-Tong zoekt:
ACTIEVE ADVERTENTIE-COLPORTEURS
Onze tweetalige kinderen
4
op commissie-basis. In alle delen van de States. Brieven aan The American
Tong-Tong, P.O. Box 137, Whittier, Cal.
"Ik zoek naar iemand of meerderen die
iets verstandigs kunnen zeggen over het on
derwerp: tweetaligheid en opgroeiende kin
deren. De meeste gezinnen hier onge
twijfeld ook elders "zitten" er mee. Door
onwetendheid van de ouders worden de
kinderenwellicht voor onnodige moeilijk
heden gesteld. Het is dan ook een onderwerp
dat zeker onze aandacht verdient."
HERMAN SIJTHOFF,
MASS.
Ik kan me dc tijd bijna niet meer herin
neren dat mijn kinderen geen woord Engels
spraken en verstonden. Ze waren 8 en 11
toen we hier voet aan wal zetten. Nu 8
maanden geleden. 8 Maanden is voor een
kind meer dan voldoende om een taal onder
de knie te krijgen. Dat is best. Helaas ook
voldoende om een taal die ze 8 jaar lang
gesproken hebben te verleren. Dat is niet
zo best.
Ik heb van het begin af aan erop gestaan:
"We blijven thuis normaal Nederlands
spreken. Er is geen reden een taal af te
leren, omdat je er een andere moet bijleren.
Er is gelegenheid genoeg om behoorlijk Hol
lands te horen e nte spreken, er blijft vol
doende gelegenheid om Amerikaans te sprek
en. Het is dus niet moeilijk om in beide
talen even goed te zijn."
Dit is een vrome wens gebleken. De
theorie klopte ook deze keer niet met de
praktijk. De kinderen praten nu, als ze van
school komen meteen door Amerikaans en
hoewel ik zelf (uit gewoonte) in het Neder
lands antwoord, reageren ze daarop niet.
Ik geloof niet dat het met opzet gebeurt.
In het begin wel, van mijn dochtertje
vooral was Engels (Amerikaans liever ge
zegd) spreken een everiment. Je kon uit
haar toon de voldoening merken van het
"meester worden" van de taal waar ze in
het begin zo bang voor was gefeest. Afge
lopen nu die tijd dat ze wegliepen als de
telefoon ging, bang dat ze een Amerikaan
aan de lijn zouden krijgen. Voorbij de vrees
van op school niet mee te kunnen, mijn
zoontje en dochtertje ZIJN BEZIG AME
RIKANEN TE WORDEN.
Af en toe zet ik ze aan tot het schrijven
van een Hollandse brief aan familieleden.
Vroeger las ik die brieven wel over op
eventuele foutjes. Nu liever niet meer, ik
zou ze elk woord letterlijk moeten voorspel
len en onderhand verteren van ergernis.
Niets is er over van een 8 voor Nederlands,
eindeloze dictees. Goed met een t en voetbal
met een f. Ik praat met ze, probeer hun
ervan te overtuigen dat het goed is twee
talen te blijven spreken. Te wennen aan
meer dan één taal, betekent later met meer
gemak een derde erbij leren.
Ze kijken me ongelovig en vol weerstand
aan. "Gee, what a fuss you make about
that!"
Ik probeer niet te reageren als ze me in
het Engels iets vragen. De jongste, kinderlijk
gehoorzaam, corrigeert zich meestal wel.
Mijn zoontje kijkt me verbaasd aan. her
haalt zijn vraag nogmaals in het Engels, nu
in eenvoudiger bewoordingen. Wat mij eens
zo razend maakt.
Tegenspreken of brutaal zijn in het Amer
ikaans maakt me bozer dan wanneer dat in
het Hollands gebeurt.
Er wordt bij ons thuis goed Nederlands
gesproken, ook door vrienden en kennissen
op bezoek. Er is nooit sprake van half-
Hollands half Engels. Dit heeft geen invloed
op de kinderen. Ze blijven in hun eigen
taalgebied. Als er andere kinderen bij zijn,
is er geen woord Nederlands bij. Een ding
heb ik ze kunnen afleren: het "hi" als groet
tegen ouderen. Ze hebben het in het begin
vaak tegen me gezegd en ik schreeuwde
"SHARK!" terug.
Het Nederlands is voor mij een bezit,
door mijn ouders mij gegeven. Ze hebben
alles gedaan om me goed te leren spreken
en schrijven. Ben ik straks een minder goed
citizen omdat ik mijn moedertaal blijf
spreken in eigen kring? Ik heb altijd van de
Engelse taal gehouden. Als kind van 12
jaar leerde mijn vader me al dat de beste
boeken in het Engels zijn geschreven of ver
taald. Hijzelf las uitsluitend Engels. En
toch voel ik er niets voor om mijn taal
voorgoed te vergeten. Ik ben daar te oud
voor. En misschien te sentimenteel.
Kinderen kennen nog geen sentiment,
iedere taal is hen om het even, waren ze in
Rusland, dan spraken ze nu even vlot en
met dezelfde animo Russisch. Voor kinderen
geldt de onstuitbare loop van de praktijk:
Nederlands is voor hen een volkomen on
belangrijke taal geworden. Ze zullen die,
tenzij ze naar Nederland teruggaan nooit
meer nodig hebben. Ik geloof dat voor kin
deren onder de 7 jaar, de kans dat ze nog
behoorlijk Nederlands zullen spreken, nihil
is.
Voor kinderen boven de 14 blijft het
Nederlands een "levende" taal ook al zullen
ze die weinig of niet meer spreken. Zijn ze
onder leeftijdgenoten die uitsluitend Neder
lands speken, dan doen ze gauw mee, al is
het ook met een zwaar accent.
Eerlijk gezegd geloof ik niet dat we
onze kinderen kunnen dwingen twee talen
te spreken. Ik kan me er nog niet mee
verenigen. In Indie spraken we allemaal
Maleisch en Hollands. Allebei even goed
of allebei even slecht. Maar we waren
tweetalig. Hier is Nederlands spreken
geen noodzaak meer. Onze kinderen
hebben het recht zich volkomen te assi
mileren, ze willen niet anders zijn dan
anderen. Alleen als ze ouder zijn zullen ze
misschien begrijpen dat het geen schande
is een moedertaal in ere te houden. Zoals
de meeste Mexicaanse kinderen thuis
Spaans blijven praten omdat vader en
en moeder nog altijd het Amerikaans
niet machtig zijn. Fransen, Duitsers,
Italianen vallen direct terug op hun
moedertaal als ze onder elkaar zijn.
Zullen wij dat ook over 10 jaar?
U ziet het, het verstandige woord komt
niet van mij, ik zit zelf vol vragen waar
van ik het antwoord wel vermoed, maar
de juistheid betwijfel.
Wat denkt U over de tweetaligheid?
LILIAN DUCELLE.
In The Insider's Newsletter verscheen
onlangs een aardig stukje over het gebruik
van meer alcohol in de keuken. Onder
staand recept hebben we daar-uit over
genomen voor ATT's jelly lovers (en
natuurlijk ook voor de anderen, die graag
altijd iets nieuws willen proberen)
Jellied Irish Coffee2 zakjes unflavored
gelatine, 2/3 cup suiker, J4 tsp. zout,
]A cup instant coffee, 3 cups water, (4 cup
Irish whiskey. Gelatine, suiker, zout en
koffie mengem met een cup van het water.
Boven klein vuur koken, door roeren. Als
gelatine en suiker opgelost zijn van het
vuur halen en al roerend de rest van het
water (2 cups) en de whiskey toevoegen.
Koud laten worden. Serves eight. Weer
eens wat anders dan de regular orange-
lime-etc. flavored jellies.
The American Tong-Tong en de Ned.
Tong-Tong vormen tezamen een zelf
standig TIJDSCHRIFT. Het is geen or
gaan van een Indische Club, zoals velen
nog steeds fout blijven veronderstellen.
U bent dus geen 1 i d, maar abonnee van
ons blad.
SPREEKWOORDEN
De appel valt niet ver van de boom, alleen
als ister tjodot valt erg ver.
Wie een kuil graaft voor een ander wordt
moe.
Een gegeven paard niet in de bek zien,
want stink.
IN DE TRAM
Indischman tegen ritgenoot: „Adoe, kaki
koe kakoe!"
Toehoorder: „Wat brabbelt die gooser
daar? Italiaan zeker."
Indischman (verstoord) „Moeka moe!"
Toehoorder: „Siejewell"
Goeie mopzeggen we dan, of
"JE-LAH-JE-ROT"
dat werd meteen de titel van ons nieu
we boekje in de uitgavenreeks van TONG
TONG. Een bundel "Humor uit het oude
Indie." waaruit wij deze mopjes overna
men. Mopjes, korte en wat langere anec-
dotische verhaaltjes, door de TONG-
TONG-lezers zelf verzameld door inzend
ingen aan het tijdschrift TONG-TONG
vormen de inhoud van dit boekje, dat
omstreeks eind april van de pers komt.
Zullen wij verdrietig zijn over dat "tempo
doeloe," dat nóóit meer terug komt?
Neen. natuurlijk NIET! Net zoais bij een
gezellig samenzijn van oude Kontjo's de
grappige verhalen vanzelf te voorschijn
komen, is tijdens het "samenzijn" van de
TONG-TONG-groep, „vanzelf" dit boekje
ontstaan, een selectie uit zes jaargangen
TONG-TONG. Een boekje van voor
U.
Voor The American Tong-Tong abonnees
lopen bestellingen via onze administratie
P. O. Box 137, Whittier. Wilt U verze
kerd zijn van "Je-lah-je-rot" vult U dan
onderstaande coupon in
Naam
Adres
Woonplaats
Zend mij
ex. Je-lah-je-rot
Prijs S 1. (inclusief porto)
Handtekening:
Betaling vooruit
