WAT WEET UN UNOG,
WAT HEEFT U NOG?
Operotie: Indisch Interieur -
"Women are here to stay" heet het aar
dige platenboek dat ik met belangstelling heb
gelezen. Uitstekend fotomateriaal en vlotte,
geestige tekst van Agnes Rogers betreffende
alles wat de Amerikaanse vrouw in de laatste
halve eeuw in Amerika droeg, presteerde, deed
of misdeed. Men vindt naast vele beroemde
namen ook onbekende, want ook onbekende
vrouwen hielpen Amerika maken wat het nu is.
Het boek deed me enigszins denken aan
Breton de Nijs' "Tempo Doeloe" met dit ver
schil, dat al het materiaal uit het Amerikaanse
boek, terug te vinden is in musea, bibliothe
ken of uit particulier bezit bijeengebracht
wordt voor bijzondere exposities of gelegen
heden. En van ons tempoe doeloe, minstens
even interessant en belangijk is niets terug te
vinden.
In het Inst. voor de Tropen in Amsterdam
ontbreekt b.v. een reconstructie van een In
dische kamer of achtergalerij, terwijl in het
Openlucht Museum in Arnhem meesterlijke re
constructies zijn van oud-Hollandse binnen
huisjes. Bent U er wel eens geweest? Wat in
dat museum is bijeengebracht heeft diepe in
druk op me gemaakt. Onvergetelijk om de
nauwgezetheid en de deskundigheid waarmee
ieder detail weer tot leven is gebracht. (Cruys
Voorberg heeft een groot aandeel gehad in de
aankleding).
Van ons tempoe doeloe is er dus niets
tastbaars meer over. Misschien is de oorlog,
ons abrupte weggaan uit Indie, daar debet aan
geweest. Misschien zeg ik, want ik ken helaas^
ook de onverschilligheid en de harteloze kort
zichtigheid die velen doen zeggen: "Ach,
watvoor zin heeft het achterom te kijken. Wat
heb ik nou te maken met hoe men vroeger
leefde?"
Ik heb me daarom nog nooit zo arm ge
voeld als tijdens onze expositie in het Inter-
national Instituut en de Kerstexpositie in
Hollywood, verleden jaar. Overal om ons heen
toonden Polen, Finnen (ook al bestaan ze op
de kaart niet meer) Venuzuelanen, Fransen,
Mexicanen, etc. etc. hun rijkdomnen aan cul-
tuur-traditie-heritage. Zijn spreidden vol trots
hun klederdrachten, kunst-en gebruiksvoorwer
pen ten toon, vertelden hoe hun grootouders
leefden en hoe zij de traditie op gezette tijden
blyven navolgen. Alleen wij, de Indo's hadden
niets. D.w.z. ik had op dat ogenblik niets. Nog
niets, want op dat moment stond het bij me
vaefc dat ik op de eerstvolgende expositie wel
meer zal tonen van ons tempo doeloe.
Ik weet dat velen onder U nog "tanda
mata's hebben van ouders of grootouders, ik
weet uit brieven hoe vele oma's en opa's zich
nog vele waardevolle details uit het vroegere
leven in Indie herinneren.
Het is op U dat ik nu een beroep doe. Wat
ik in mind heb? De reconstructie van een In
dische achtergalerij met alles wat er in aan
wezig moet zijn. Allereerst de aankleding van
een Indisch gezin (man, vrouw, jongen, meisje,
baboe met baby in slendang) omstreeks 1900.
Kunt U zich die voorstellen?
Als we beginnen met de kleding van de
personen dan krijgen we dus voor de vrouw:
sarong, witte kabaja, kemben, sleutelmandje,
slofjes, gehaakte beurs.
Voor de man; als hij in huistenu is: batik 4
slaapbroek, badjve tjina. de jongen; hansop
(met zak op de buik) meisje; evt. hansop met
stroken of katoenen bebe.
De baboe en de baby hebben ook aankle
ding nodig maar die is eenvoudiger.
Dan hebben we de aankleding van het in
terieur en die is iets ingewikkelder. Maar ik
wil niet zeggen: Kan Niet. Ik begin doodeen
voudig en al verzamelende en makende - veel
