Holwerda Holiday Tours and Travel
5oóina c~LDagenaar óiot
Poirrié
door D. A. Visker
Ze volgde daarbij de voornaamheid
van die dagen: er werd veel geld be
steed aan zware portières en drape-
riën, overal kwamen elegante tafeltjes
te staan met beeldjes en vazen erop.
Josina en Bram waren nu eindelijk
goed op weg naar hun hoogtepunt van
het leven.
Door het huis en de vele snuisterijen
ontstond er natuurlijk ook veel werk
voor de huisvrouw, want schoonhou
den en afstoffen bleef onveranderlijk
aan de orde van de dag. Maar dat
was Josina volkomen toevertrouwd, ze
was dan ook nooit klaar met haar
huishoudelijke arbeid.
Kwam een buurvrouw midden op de
dag bij haar aanlopen voor een bab
beltje, dan merkte ze eerst zachtjes
op: "Zeg, non, ben je al klaar met je
huishouden?" of: "Lie, heb je thuis
niets meer te doen?"
Als het antwoord op een dergelijke
vraag haar niet beviel, dan kon ze zich
niet zo goed meer inhouden en zei ze:
Je bent een luie huisvrouw Suze, je
ziet toch, ik ben ook nooit klaar?
Josina was ook dol op dieren, alle
mensen, die een hond of een aap of
vogel kwijt wilden, konden bij haar
terecht en het dier werd liefderijk op
genomen in haar steeds uitbreidende
menagerie. Ze had op 't laatst wel
vier honden, vijf apen en tal van gan
zen, eenden, kippen, daarnaast nog
enige kooien met duiven en perkoe-
toets.
Een van de aapjes noemde ze Kootje,
ze nam dat dier vaak mee naar de
pasar. Sommige ouderen uit Sema-
rang zullen zich dat misschien nog
herinneren. Ze verwende dat aapje
ook nog. Op de pasar lowak kocht ze
een hoed en een jurk en ze kleedde
Kootje aan, net als een pop! Voor
Kootje was ook een eigen hok op
poten gebouwd, waarop stond "Villa
Kootje".
Waar Bram en Josina beiden veel in-
"Bij ons heet dat Oedjan Kapoek en dat
stoppen ze altijd in een goeling"
18
teresse voor hadden, was het Instituut
van Pa van der Steur. Misschien kwam
dat wel door de moeilijke tijden, die
zij zelf hadden beleefd. Een vrouw met
zo'n groot hart kon natuurlijk niet an
ders, dan de pupillen van Magelang
haar grootste toewijding schenken De
jaarlijkse "centendag" kon ook altijd
op de steun van de familie Abels re
kenen.
In de loop der jaren ging het hen
steeds beter, ze werden ook welva
render. Het zal rond 1930 geweest
zijn, dat de Nieuw-Guinea kolonisatie
op gang kwam. Men sprak toen over
een eigen vaderland voor de Indo's.
Er vertrokken van tijd tot tijd kleine
groepen om te werken in het nieuwe,
onontgonnen land. Toen er weer eens
een groep op hun vertrek werd voor
bereid, kregen ze van de familie Abels
een fors bedrag aan geld mee. De
nederzetting in de buurt van Holland'ia,
werd te hunner ere "Abelsdorp" ge
noemd. Men zegt dat de familie Abels
in de loop der jaren wel 50 duizend
gulden heeft geschonken. Een heel
kapitaal in die tijd!
Tussen het huis en de Karreweg be
vond zich een ondiepe slokan, waar
langs een rij assembomen groeide. De
rijpe vruchten van die bomen werden
door Josina in haar huishouden ge
bruikt. Haar oudste dochter Joanna
beleefde hiermee het volgende.
Een groep katjongs (kwajongens) uit
de kampong was in de bomen ge
klommen om grote bossen assem te
plukken. Daarbij kwamen ook veel
takken en bladeren naar beneden. Jo
anna liet hen eerst hun gang gaan,
omdat ze dacht ook een deel van de
assem te krijgen. Maar toen dit niet
het geval bleek en zij alleen maar de
afval kon opruimen, trachtte zij de
jongens weg te jagen (Ajoh, loengo!)
Maar dat hielp niet. Toen riep ze naar
haar baboe in het huis "Boe, djiko
bedil koe!" waarop de jongens in gro
te haast vluchtten. Natuurlijk had zij
geen "bedil" (geweer) maar het tekent
wel haar kordate en krachtige manier
van optreden.
Toen Opa en Oma Abels oud waren
geworden en de vermoeienissen van
hun leven zich lieten voelen, kwam
natuurlijk ook de gedachte aan een
mogelijk naderende dood vaker in hen
op. Misschien hadden ze ergens ge
lezen over iemand die schijndood was
geweest, en scheen dat een diepe in
druk op hen te hebben gemaakt. In
elk geval, zij hadden op het laatst nog
maar één angst, niet om te sterven,
maar wel om schijndood te worden!
Hun eindeloze gesprekken over dit
onderwerp bracht hen op een inge
nieus idee, waardoor eindelijk weer
hun vorige kalmte kon terugkeren. Dat
idee kwam hierop neer:
Zij wilden begraven worden in een
graf, dat een soort verhoging had die
boven de grond uitstak met een ven
ster erin. Hun doodskisten moesten
aan het boveneinde eveneens een
venster van glas hebben en zijzelf
zouden een zilveren hamertje in hun
hand moeten houden. Op die manier
zouden zij, bij een eventueel ontwa
ken, niet machteloos en benauwd zijn
De Gemeente Semarang had hier aan
vankelijk wel bezwaren tegen, maar
hun verzoek werd uiteindelijk door de
Raad ingewilligd en toen ze kwamen
te overlijden werd alles precies vol
gens hun wensen uitgevoerd.
Bram Abels stierf in 1937, Josina volg
de hem in 1939. Hun begrafenis was,
doordat zij zo bekend waren en tien
tallen jaren aan het hoofd hadden ge
staan van een grote groep familieleden
en vrienden, een gebeurtenis waarbij
velen waren betrokken.
Leden van de familie Wagenaar, die
door het voorgaande aan hun ver
leden herinnerd zijn, worden verzocht
de hen bekende familiegegevens te
zenden aan het Indisch Familie Ar
chief. Misschien kunnen we samen
daarvan een volledig overzicht op
bouwen.
Loosduinsekade 497 te den Haag.
Telefoon 070 - 45 03 88 en 070 - 46 89 50.
Amsterdam-Jakarta retour 1750.p.p.
Amsterdam-Medan retour 1750.p.p.
met recht op stopover in Singapore.
Informeer ook naar onze goedkope charters naar Amerika-Canada.
