WIE
WAT
WAAR
WANNEER
(de leer van de eenheid Gods), welke
titel werd bevestigd door het Dekanaat
van de Islamietische Hogeschool te
Medinah op 9 Zulhyjah H.
De heer Dada M. vervulde gedurende
25 jaren de functie van Hoofd Voor
lichtingsdienst (Djawatan Penerangan
afgekort Japen) in N. Sumatra, en hield
vele lezingen en causerieën over his
torie, cultuur en godsdienst van Su
matra o.a. aan universiteiten. Deze
gegevens zijn vermeld in het voor
woord van de Uitgeverij Hasmar, Me-
dan in zijn boek: "Sejarah Kebuday-
aan Sumatra". (1974)
In mijn artikel in T.T. van 15 juni j.l.
wilde ik in de eerste plaats de aan
dacht vestigen op de nog steeds be
staande onenigheid omtrent de naam
geving van de hoofdstad van Atjeh
onder het Atjehse volk. Niet dat men
er wakker van ligt, maar het verschil
van mening bestaat.
De autobussen vermelden b.v. als
route; Tapak Tuan-Kuta Raja-Medan
en niet Tapak Tuan-Banda Aceh-Me-
dan.. In verband met de nieuwe spel
ling (1972) werd i.p.v. Kuta Radja al
leen vermeld Kuta Raja. (dj werd j.)
Het gaat hier dus om een route-be
schrijving, dus welke plaatsen worden
aangedaan, en kan men dit m.i. niet
vergelijken met de handhaving van de
benaming van een oud gerecht zoals
"Gado Gado Betawi" of "Soto Beta-
wi". (Betawi Batavia)
De toenmalige brig.-gen. T. Hamzah,
zelf afkomstig van Samalanga, was
een fel voorstander van de naamge
ving Kuta Radja. Hij vertelde mij in
1970, dat de Atjehse vissers uit Pidië
naar Banda gingen, hier doelende op
de haven, (kustgebied)
Hij deelde ook mede, dat Kuta Radja
uitgelegd moest worden NIET als vor
stelijke verblijfplaats, maar hier be
tekende HOOFDversterking, in een
keten van Atjehse forten ten Westen
en Oosten van de monding van de
Atjeh rivier. De hoofdversterking om
vatte ook de Mesdjid, Pasar Atjeh,
gpg. Djawa, enz.
In het boek: "Levensverhaal van de
17de eeuwse Teungku Syiah Kuala
van de Atjehse geleerde M. Junus
Djamil komt voor de passage: Aan de
Sulthan van Atjeh werd een gebied
toegewezen onder zijn rechtstreeks
bestuur (daerah bibeuëh vrij ge
bied) n.l. de Keraton Darul dunia,
waarin voorkwamen de Mesdjid Raya
(grote Moskee) en de gebieden Meu-
raksa, Luëng Bata, Pagar Air, Lam
Sayun, gpg. Peulanggahan, gpg. Dja
wa en gpg. Pande.
De Badan Pembina Rumpun Iskandar-
muda (Baperis lichaam tot instand
houding van de traditie Iskandarmuda)
vermeldt in 1974 in haar briefhoofd:
Kuta Raja.
Op mij persoonlijk maakt de naam
geving Banda Atjeh (afkomstig van
Atjeh Bandar Darussalam) de indruk,
dat dit een gebied betreft, en niet die
van een kota. (bebouwde kom). De
hoofdstad van een land is geen ge
bied, maar een stad, waar het bestuur
gevestigd is.
De heer D. Meuraxa vermeldt dat
Banda "sloot" betekent (mal. parit.
Atj. paré') In het Indonesisch bestaat
de uitdrukking: membandarkan air ke
kebun het water leiden naar de
tuinen, hetgeen duidt op een afvoer-
sloot. Overigens vind ik de "r" van
Banda hier niet zo belangrijk.
Vast staat inderdaad, dat de hoofd
stad van Aceh nu door de Centrale
Regering is bepaald als te zijn "Banda
Aceh", maar de geleerden zijn het hier
echt nog niet over eens.
Commentaar van Tuanku Abdul Jaiil,
kleinzoon van Tuanku Hasyim Bang-
ta Muda, tijdelijk verblijvende in
Nederland.
Kgta Raja voornoemd heeft vele
betekenissen. Dit kan o.a. aange
merkt worden als de benteng van
de Sulthan of kan bedoeld worden
als de hoofdbenteng tussen andere
versterkingen.
De bestuurszetel met de verster
king tesamen vormden een areaal
afgesloten voor de bevolking.
In de 16e eeuw werd de versterking
van de Sulthan ooit genoemd Darul
Dunia (wereldverblijf) of in het At-
jeh's; Daroj donja. Daarom was
generaal J: van Swieten er trots op
de benteng van de Sulthan vero
verd te hebben, vermenende, dat
de weerstand van de versterkingen
buiten Kuta Raja hierdoor verzwakt
zou worden.
Maar van Swieten vergat, dat de
Atjeh-oorlog gebaseerd was op de
Heilige oorlog.
Met het oog op het internationale
forum werd ingevolge het besluit
van de Indische Regering dd. 19
maart 1874 No. 19 de naam Kuta
Raja, volgens Prof. Dr. H. Djaja-
diningrat afkomstig van het Sans
kriet, vastgesteld als hoofdplaats
van het areaal, inbegrepen de ge
bieden onder rechtstreeks bestuur
van de Sulthan zoals gpg. Keudah,
gpg. Djawa enz.
Het havengebied (Bandar Aceh)
werd als het ware opgeslokt door
Kuta Raja, zodat het gebied van
Bandar Aceh in vergetelheid raakte.
Van 1874-1880 beheersten de Ne
derlanders slechts Kuta Radja en1
omgeving d.w.z. een gebied van
10 km2.
Mijn conclusie is, dat het Koninkrijk
Atjeh een naam gebruikte, afkom
stig uit het Sanskriet, en de Hol
landers deze naam gewoon over
namen. Dus niet zoals b.v. de be
naming Bukittinggi veranderden in
Fort de Koek, of Jacatra in Batavia.
Generaal van Swieten veranderde
dus niet de benaming Kuta Radja,
maar bevestigde deze.
w.g. Tuanku Abdul Jalil
-Inlichtingen gevraagd over woon- of
verblijfplaats van mijn broer Eddie
(Ferdinand) Newland, in Nederland of
Indonesië. Was in 1945-'46 in Bandoeng
in militaire dienst. Was voornemens om
naar Nederland te vertrekken.
Inlichtingen tel. 071 -89 16-56
Ik zoek contact met leden van de fam.
Schrijn (of anderen), die mij i. v. m.
stamboom, iets kunnen vertellen over
Louisa Wilhelmina Martens, geboren
20-12-1877 te Kota Radja. Zij was ge
huwd met Schrijn en woonde Surabaya.
Mevr. Martens, Burg. Pruissingel 110-c,
Vlaardingen. Tel. 010-34 89 02.
Reünie C.M.S. (vroeger Oranje Boule
vard - Batavia). De Chr. Middelbare
Scholen bestond uit: A.M.S.; H.B.S.;
P.A.M.S- (kweeksch.) en Mulo. Voor
een eventueel te houden reünie op
29 April 1978 of in het najaar van 1978
zouden wij graag reacties, ook uit In
donesië, ontvangen. Jane Knibbe-Roe-
loffs, Zijdewinde, Vijfhuizen-1643. Tel.
02508 -1810 (liefst tussen 18 en 19 uur.)
Fam. Sijtsema, Mauritsweg 236, Dord
recht, tel. 078 - 38705 zoekt inlichtingen
over DICK ALEBEE, leeftijd 68 jr.,
vr., apoth. ass. Batavia Tjikini-ap
1934-1938 (?),id. Pekalongan 1942.
Wie helpt mij, mevr. Hoppenbrouwer-
van Dijk, wonende in Australië aan het
huidige adres van Bob Wally, gewoond
hebbende Lorentzlaan 17, Heemstede.
Was student in Delft en woonde toen
in Ternatestr. 53, Delft. Gaarne inl. aan
mijn tante mevr. Rijnenberg-Gray, God-
friedstr. 4, Eindhoven, tel. 040 - 51 40 80
Wie kan mevr. A. J. van Dijk-Gray, wo
nende in Australië het huidige adres
opgeven van mevr. Wally en haar doch
ter Dolly - zij heeft nl. samen met hen
in 't Tjihapitkamp te Bandoeng gezeten.
Tevens't adres van Hettie Wolterbeek
ex P O.W., toentertijd was haar adres
Poerwakartastr. 33 via wijkkantoor O-
ranjeboulevard, Batavia. Inl.: mw.Rij
nenberg-Gray, Godfriedstraat 4, Eind
hoven. Telefoon 040 - 51 40 80.
Belangst. die inl. willen hebben betr.
overledenen, overgebr. v. h. oude Eur.
kerkhof in Medan naar Deli Tuah, ong.
25 km t. Z. v. Medan, kunnen 't register
hiervan met de namen v.d. overledenen
raadplegen t-h.v. de heer F. A. E. Nes-
vadba, Lage Weide 3 te Boskoop, tel.
01727 - 4043 na 6 uur. Het nieuwe kerk
hof verkeert in zeer verwaarloosde
staat en behoeft dringend onderhoud.
Wie hierin verbetering zou willen zien,
wende zich tot bovenstaand adres.
21