Padipluksters op weg naar het veld, Toradjalanden. (foto J. den Daas)
Wel eens op eendenjacht geweest, in
de tropen? Ik wel, in Zuid-Celebes.
Om precies te zijn, in Polewalie, op
de weg naar Koentjie. Ik had daar een
klappertuin annex koffieonderneming
en moest voor vlees zorgen, eigen
vleesvoorziening, zo gezegd. Door de
jacht op herten, tjelengs, gevogelte. In
de eendentijd zagen de sawahs bruin
van de meliwis, soms ook wel met
bèbèk-manilla ertussen, wat dan een
buitenkans was, want die waren zo
veel groter, vetter. Maar die wilde een
den hadden de onhebbelijkheid meest
al op sawahs neer te strijken die mid
denin lagen, d wz. aan alle kanten een
groot open stuk. En dan moest je maar
zien er zo dichtbij te komen, dat je
snel een of twee schoten kon lossen
met je kal. 16, voordat de zwerm op
vloog en zover uit elkaar ging, dat het
oneconomisch was er nog meer pa
tronen aan te wagen.
Mijn record was 17 stuks in 2 scho
ten. Ik kon meteen naar huis met een
pikoelan met eenden. We hadden ge
lijk voor twee weken vlees. Maar voor
dat het zover was, dat je kon schieten
met eendenhagel no. 3, is het grootste
bereik ongeveer 40 meter, dan was de
spreiding het beste en had je het bes
te resultaat, tenminste met mijn spuit;
toen!
Ik fietste vanuit Polewalie huistoe
richting Koentjie, 8 km naar binnen.
Toen zag ik middenin de ondergelopen
sawahs een grote bruine vlek, een
goede tweehonderd meter van de weg
af. STOP I I kijkenturen
waratje, eendenzeker een paar
duizend (zo leek het mij tenminste).
De sloot in, droog, en daarna op m'n
buik van de ene sawah over de ga-
langan (wat het moeilijkste was, onge
zien) naar de volgende sawah.
Achter de galangans ging het nog wel,
gewoon met tijgersluipgang door de
prut, maar óver de galangansdat
was wat I Uiterst langzaam omhoog,
erop, en aan de andere kant er weer
héél langzaam af (vanwege de plons
weet je). Ik verzeker je, dat het een
pracht training is, ik transpireerde ge
woon de modder van me af! Na één
sawah "gedaan" te hebben was ik
volledig gecamoufleerd, na de vierde
sawah trilden al m'n spieren (had ik
toen nog), dreef ik, van binnen en van
buiten! Op de vóórlaatste sawah moest
ik een poos stil blijven liggen om uit
te hijgen en om het trillen van mijn
handen over te laten gaan; bovendien
dansten er hinderlijke sterretjes voor
mijn ogen, die moesten ook eerst weg.
Onderwijl luisterde ik vol spanning
naar het gekwaak en gepiep achter de
laatste galangan! Na voor het laatst
mijn schiettuig te hebben gecontro
leerd (als er rommel in de lopen ge
komen zou zijn, zou ik voor leuke ver
rassingen kunnen komen te staan),
stond ik snel op. RichtenBOEM
de hele zwerm de lucht in
even wachtende juiste hoek
richtenBOEMEn daarna maar
rapenIk had er 17, geen laten lig
gen, weer even wachten, eenden ken
nen nl. een kunstje; als ze aangescho
ten zijn en niet de lucht in kunnen,
dan duiken ze en zwemmen onder wa
ter weg, daar moet je dus óók op
letten.
Het was één grote watervlakte, ik kon
het dus wel overzien. Zich onder water
vastbijten in waterplanten of zoiets (dat
doen ze nl. óók) kon niet, want ister-
niet zoiets. Verspilling konden we ons
niet veroorloven, het was kort voor de
tweede wereldoorlog en de "kolonist"
in de "buitengewesten" had het echt
niet breed, al was het een onvergelij
kelijk vrij en onbezorgd leven. Onbe
zorgd? Vergeet het maar!
De copraprijs daalde in duizelingwek
kende vaart. Schraalhans was keuken
meester, maar nooit hebben we eten
tekort gehad, wel in het Jappenkamp.
Altijd was er wat te smikkelen, rijst,
ketella, oebie, djagoeng, met geraspte
klapper en zout, goela-arèn, goela dja-
wa. Deze dingën werden nl. plaatselijk
geproduceerd door de bevolking. Nie
mand de baas, niemand, die zei: "Je
moet dit, of je moet dat", vrij, vrij.
We hebben vrij véél galangans in ons
leven moeten nemen, iederéén trou
wens, ben er allicht ook wel eens af
gedonderd, figuurlijk, als ik onge
vraagd mijn mening gaf, die nogal
eens verschilde met die van de baas.
Galangans zijn weieens glad, zie je?
Hoop, dat de laatste galangan ieder
een een wijd en vrij uitzicht zal geven,
enfin, dat zal dan aan jezelf liggen.
Sampai bertemoe pula.
RM.F.
4
