L M f 'Jf Pasar Malam-waarts in 1978 KIMM Indische spekkoek Het begon met het rondzwerven der Sepoys door de ruime wijken van de soenansstad, met zijn indrukwekkende pangéranswoningen. Ongevraagd na men deze gebaarde figuren deel aan deftige feestelijkheden der Javaanse groten. Het werd voortgezet door een nauwer contact met een broeder van de Soenan, prins Mangkoe Boemi, iemand die geweldig het land aan Europeanen had, en ten slotte met Zijne Hoogheid zelve in hoogst eigen persoon. De Hin- doe's uit het verre India maakten op de in hun oude litteratuur enigszins belezen Javaanse aristocraten een die pe indruk, daar zij bij hen aanknopings punten vonden met hun eigen, voor- Moslims, Hindoeïstisch verleden, de tijd toen de grote heldendichten ge schreven werden en de machtige tem pels bij Prambanan werden opgericht. Het trok ook hun aandacht, dat juist in die tijd de Engelsen zelve zich bij- Thomas Stamford Raffles zonder voor deze oude monumenten begonnen te interesseren, ze uitteken den of opmetingen maakten. Gelijk be kend was in het bijzonder de luitenant gouverneur Raffles in deze oude zaken zeer geinteresseerd, getuige zijn rijk geïllustreerde History of Java. Java, zo verzekerden de Sepoys, was eigenlijk het land van de oppergod Brama, zodat het feitelijk een groot schandaal was, dat daar de ongelovi gen (Engelsen en Hollanders) de lakens uitdeelden. Hierdoor geprikkeld, woon de de Soenan zelve, vermomd als een gewoon Javaan, de religieuze plechtig- tigheden der Sepoys binnen het fort dat in mijn tijd nog Vastenburg heette, bij. De dankbare vorst bedacht de In diase krijgslieden met geschenken in geld en gouden sieraden. Nu had de Soenan nooit kunnen ver geten, dat pas een zestigtal jaren ge leden, zijn vader de helft van zijn rijk ontroofd was, dat deze aan zijn mede dinger, sultan Amengkoe Boewana I van Yogyakarta had moeten afstaan. Intrigant als hij was, had hij diens opvolger, meestal als sultan Sepoeh bekend, aangevuurd, om zich tegen het Britse gezag te verzetten, onder be lofte van hulp. De Sultan was er in gelopen, had de vaan des opstands geheven, maar de hulp uit Soerakarta was niet gekomen. Raffles trok met zijn troepen tegen de Yogyase kraton op, die veroverd en geplunderd werd. De sultan was diep vernederd, naar Ambon verbannen, maar Soerakarta was er niet veel beter van geworden. De aanwezigheid der hem sympathieke Sepoys scheen de Soenan een tweede kans te bieden. De verbroedering, ge volg van het wederzijds aangehangen of vaag bewonderd Hindoeisme, leidde tot een politieke samenzwering, natuur lijk tegen de gehate Engelsen gericht. De reeds genoemde prins Mangkoe Boemi speelde daarbij de eerste viöol. De bedoeling was, dat de Sepoys de Britten uit Java zouden verdrijven, zo mogelijk met Javaanse hulp. Hoe daar na het gezag over het eiland tussen de Voor-Indische gasten en de Mata- rammers zou worden verdeeld, is nooit erg duidelijk geworden. Wellicht zou den de Sepoys de macht over de stranden en West-Java verkrijgen, ter wijl de Soenan de rest mocht houden. Het zou dan wellicht blijken, dat de vorst de Duivel met Beëlzebub ver dreven had. De Sepoys gingen nu een dag vast stellen voor de moord op hun Engelse officieren en ambtenaren, doch deze fatale datum werd herhaaldelijk uit gesteld, net zoals tegenwoordig bij vliegtuigkapingen pleegt te gebeuren. Dit werd de samenzweerders noodlot tig, nog vóór de laatste dag (29 Octo ber 1815) was aangebroken. Toen had de plaatsvervangende Engelse kom- mandant, luitenant Steele al iets over de boze plannen vernomen. Hij liet da delijk het hele bataljon aantreden en hield een pittige toespraak, waarin hij o.a. dreigde een ieder, die aan het complot had meegedaan, voor de mond van een kanon te zetten en aan flarden te schieten. Dit was in Brits- Indië de methode om met rebellen af te rekenen. Deze ernstige woorden brachten de oproerkraaiers tot naden ken. De rust in het bataljon keerde terug. Twee der samenzweerders na- 'h -jï4.TC 2T75T m g-Jk:,. Dr. H. J. de Graaf "DE GESCHIEDENIS VAN AMBON EN DE ZUID-MOLUKKEN" Een schitterend document, rijk geïllustreerd. 49,50 porto 5, men al vast de benen. Toen de echte bataljonskommandant kapitein Cook, uit Batavia weer terug was, benoemde hij een commissie van onderzoek, die van 9 tot 16 november 1815 zitting hield. Het resultaat was, dat de ergste raddraaiers en een aantal meelopers werden gearresteerd en onder bewa king naar Serondol, bij Semarang ge voerd. Daar kwamen ze voor de krijgs raad. Het eind van het lied was, dat 17 der meest schuldigen gefusilleerd werden en een vijftigtal in de ijzers naar Bengalen teruggebracht, waar hen stellig geen glorieuze ontvangst wacht te. (wordt vervolgd) FOTO-BOEKJE CAS-REÜNIE Tijdens de C.A.S.-reünie op 3 septem ber 1977 in het Congresgebouw, knipte de altijd actieve fotograaf Guus Mager een 70-tal leuke momenten bij elkaar. Die liet hij bundelen tot een keurig boekje dat er in de vrolijke blauw-witte omslag uitziet als een „anakan" van het grote C.A.S.-Herdenkingsboek. Die twee horen ook bij elkaar eigenlijk, het grote boek voor de tempo doeloe, het kleine voor de nieuwste herinneringen. Het foto-boekje krijgt u zo, wanneer u aan Guus Mager, van Alphenlaan 76, Den Haag een giro stuurt met 16,70 15,voor het boek, f 1,70 porto). Zijn gironummer is 47864. Als u de be stelling telefonisch wilt doen belt u 661208. Maar alstublieft niet bij Moesson be stellen, wij hebben het niet! Pasar Malam Amersfoort 17 t/m 19 februari Pasar Dalam Rotterdam 24 t/m 27 maart in de Maashal van het Ahoycomplex. Pasar Gambir Zwolle 25 t/m 27 maart (IJsselhal). Pasar Gambir Leeuwarden 27 t/m 30 mei (Frieslandhallen) Pasar Gambir Dordrecht 7 t/m 9 juli (nieuwe Merwehal) Pasar Malam Enschede 18 t/m 20 augustus Pasar Gambir Den Bosch 1 t/m 3 septem ber (Brabanthallen) Pasar Dalam Eindhoven 1 t/m 3 september (Philips Jubileumhal) Pasar Gambir Groningen 29 sept. t/m 1 okt. (Martinihal) Pasar Malam Doetinchem 6 t/m 8 oktober Pasar Gambir Leiden 26 t/m 29 oktober (Groenoordhallen) Stort f 16.50 op giro 158225 en U ontvangt een spekkoek van ca. 500 gram, in speciale ver pakking, franco thuis. "KIMM", Joh. Verhulststraat 98 Amsterdam-Z. Tel. 020 - 72 84 61 7

Moesson Digitaal Tijdschriftenarchief

Moesson | 1978 | | pagina 7