Holwerda Holiday Tours and Travel
Het Gezantschap van
de Sultan van Atjeh
(1602)
naar Prins Maurits
POIRRIÉ
Ten tijde van de eerste reis van de
Hollanders naar Atjeh, t.w. in 1599,
toen Frederik en Cornelis de Hout
man daar met twee door Balthasar de
Moucheron in Zeeland uitgeruste
schepen, de Leeuw en de Leeuwin
landden, hadden de Portugezen zich
aldaar reeds gevestigd, en beijverden
hun agenten zich de Sultan van Atjeh
op te hitsen tegen deze vreemdelin
gen.
Waarschijnlijk hierdoor werden de Ne
derlandse bodems verraderlijk aange
vallen. Cornelis de Houtman verloor
hierbij het leven. Het gelukte de
schepelingen de aanranders van hun
schepen te verdrijven, maar de Hol
landers die zich aan wal bevonden,
waaronder Frederik de Houtman, wer
den gevangen genomen. Het bericht
omtrent deze overval werd vanzelf
sprekend naar het vaderland overge
bracht.
Naar aanleiding hiervan schreef Prins
Maurits een in de Portugese taal ge
stelde brief, gedateerd 11 december
1600 aan de Sultan van Atjeh, welke
brief werd overgebracht met de bo
dems Zeelandia, de Middelborgh, de
Langhe Barcke en de Sonne, welke
28 januari 1601 vertrokken.
De Zeelandia en de Langhe kwamen
op 23 augustus 1601 in Atjeh aan, men
overhandigde de brief met de nodige
geschenken met veel plechtigheid aan
de Sultan van Atjeh. Deze plaatste op
de brief zijn zegel, ten teken, dat hij
de brief van Prins Maurits had ont
vangen.
De Atjehse vorst besloot met de te
rugkerende schepen een Atjehs ge
zantschap mede te zenden naar Prins
Maurits, tot het overbrengen van te-
gengeschenken en om zich op de
hoogte te stellen van de toestand in
de Nederlanden.
Na aldus op vriendschappelijke voet
te zijn gekomen met de Sultan van
Atjeh, en Frederik de Houtman vrij
gekregen te hebben, werden de beide
schepen bevracht met een rijke pe
perlading en zij namen ook het Atjeh
se gezantschap aan boord, tw. Abdoel
Hamid, Sri Mohammed, een Atjehse
admiraal, een een edelman Mir Hasan
genaamd.
Onderweg, ter hoogte van St. Helena,
ontmoette men een Portugees oor
logsschip, de San Jago. Het Portugese
schip werd veroverd en opgebracht.
De 20 ste juli 1602 voeren de drie
schepen de Zeeuwse wateren binnen.
Het hoofd van dit Atjehse gezant
schap Abdoel Hamid (71) overleed
kort na zijn aankomst, en werd hij op
de dag na zijn dood, op 10 augustus
1602 in de St. Pieterskerk te Middel
burg begraven.
De begrafenisplechtigheid werd bij
gewoond door de Staten van Zeeland,
Tuanku Abdul Djalil, kleinzoon van de dap
pere verdediger van de grote Meusigit te
Koeta Radja, Tuanku Hasjim Bangta Muda
met de heer J. Minderhoud van de Kerk
voogdij te Middelburg in de Tussenkerk
(Wandelkerk) aldaar.
Deze foto is genomen vóór het praalgraf
van de Zeeuwse Admiraals, de gebroeders
Evertsen, die in 1666 tegen Engeland sneu
velden. (Foto Br.)
officieren, Bewindhebbers der Oost-
Indische Compagnie en reders. De
overledene werd aldus met veel statie
ter aarde besteld.
De Bewindhebbers der V.O.C. deden
op het graf een steen plaatsen met
Latijns opschrift. De Nederlandse ver
taling van deze tekst luidde:
Hier ligt begraven
'Abdoel Hamid, Hoofd van het Ge
zantschap des Sultans 'Ala oeddin
Riajat Sjah Lillahi Fil 'Alam, afgevaar
digd naar den allerdoorluchtigsten
Prins Maurits met twee Zeeuwse
schepen, die buit gemaakt hebben een
Portugees galjoen.
Hij was oud een en zeventig jaar, en
overleed in 1602. Bewindhebbers der
Oost-Indische Compagnie hebben dit
Gedenkteken doen plaatsen.
De Sint Pieterskerk te Middelburg
werd echter in 1834 door stijging van
het grondwater gesloopt, waarbij de
grafzerk met steen verloren zijn ge
gaan.
De eerste vriendschappelijke contac
ten met Atjeh dateren dus van het
jaar 1602, en juist naar aanleiding van
de hulp en steun die de Stichting
Peutjutfonds heden ten dage ver
krijgt van de Gouverneur en het At
jehse Bestuur voor de restauratie van
de ere-begraafplaats Peutjut de Banda
Aceh (Kota Radja), heeft het Stich
tingsbestuur het plan opgevat ter her
denking van het eerste Atjehse Ge
zantschap en het \overlijden van het
Hoofd van dit Gezantschap een ge
denksteen te plaatsen.
Van het Moderamen van de Her
vormde Gemeente Middelburg werd in
principe schriftelijk toestemming ver
kregen, een gedenkplaat te plaatsen in
de huidige Tussenkerk (Wandelkerk),
nadat overeenstemming is bereikt o-
ver het formaat van de gedenkplaat,
de uitvoering, plaats en tekst.
Diegenen, die ter uitvoering van dit
plan, ons financieel zouden willen
steunen, zouden dit kunnen doen
door een storting op postrekening nr.
3.56.46.00 van de St. Peutjutfonds,
Postbus 22 te Bloemendaal, onder
vermelding: Gedenksteen Atjehs Ge
zantschap.
J. H. J. BRENDGEN
sécr.-penn. St. Peutjut-fonds
"Moesson" gaat voor met een storting
van 250,Red.
biedt aan goedkope Retourvluchten vanaf Schiphol naar b.v.:
JAKARTA
1750,p.p.
Hongkong
1950,—
p.p.
Medan
1750,— p.p.
Tokyo
f 2450,—
p.p.
Bangkok
1550,p.p.
Bombay
f 1550,—
p.p.
Wij verzorgen tevens charters naar div. bestemmingen in U.S.A. en
Canada.
Informaties tijdens kantooruren Tel. 070-45 03 88 of 070-46 89 50.
Loosduinsekade 497, Den Haag.
Wij hebben nog enkele plaatsen op 18 maart, 1 juli, 8 juli en 15 juli
naar JAKARTA: Passageprijs 1700,p.p.
"Als ik 't wel heb, is de Tuan Besar lichte
lijk ontstemd over de toto-uitslagen".
10
