mmÊÊÊmÊHÊmmÊÊamÊÊmmÊmm
Een Reünie in-m9n-Eentje
IIIIMilllllllll'IIIIIHIIIIilllllllllllllüllll:! lllllllllllHTIHTITHIIIIIIIIIIIIIIIIl:Illlllllllllllllllllllllllll'
door HETTY EICHHOLTZ
In de laatste week van juli 1979 wordt er een reünie gehouden van oudleerlingen
(en hun leraren!) van de voormalige gouvernements HBS aan de Bilitonstraat
in Bandoeng. Dat las ik in Moesson, nr. 12, van 1 februari 1978. Een oceaan
van herinneringen
In juli vorig jaar ben ik naar dit oude gebouw teruggekeerd. Op een zondag.
Een rustdag en de school was gesloten. Vergezeld door mijn dochter Gerda en
haar boezemvriendin Ankie draafde ik opgewonden langs het overbekende ge
bouw. Van begin 1933 tot eind 1937 zat ik hier iedere dag in opgesloten. Geen
onverdeeld genoegen, toen althans niet. Al was het een zondag, enkele leerlin
gen stonden voor de school te praten. Ze hadden kennelijk de school helpen
schoonmaken (daar hoefde je bij ons, in de dertiger jaren niet mee aan te ko
men, meen ik).
Ik stapte op de jongelui toe en vroeg,
of er bezwaar was, dat wij via het zij-
hek, rechts van het gebouw, naar bin
nen liepen? "Nee," zeiden ze wat ver
wonderd, "daar is geen bezwaar te
gen. Wat zoekt U hier?"
Ik vertelde, dat ik veertig jaar geleden
zelf een leerlinge van die school was
geweest. Vier of vijf grote jongens
reageerden meteen. "Als U hier op
school geweest bent," zeiden ze di-
rekt, "dan halen we de sleutels bij de
sekolah en dan kunt U zelfs de school
van binnen bezichtigen."
In optocht liepen we via de rechter
zij-ingang en het achtererf op de open
lange galerijen toe. Veertig jaren
sprongen terug en hoe?Op de
lage zijmuurtjes schreef ik iedere-dag
-die-ik-hier-doorbracht, vóór half acht
nog haastig thema's of wiskundesom-
men overOp de lange gangen
schaarden we ons als willig vee, klas
voor klas, in lange rijen, ter inspectie
van de directeur Gisolf, die op de
trap staande, die naar de trappenhal
leidde, ons gadesloeg. Syndromen,
die prompt weer bij mij bovenkwa
men: huiswerk, dat ik nooit afhad, les
sen, die maar half in m'n hoofd zaten,
strafwerk, dat niet gemaakt was
Iedere dag: nieuwe ellendel "Dit zijn
je gelukkigste en meest onbezorgde
jaren," placht mijn vader me voor te
houden, en ik stelde me dan van de
rest, die na de schooltijd zou komen,
bitter weinig voor!
Toen ik in 1E zat, zat ik op de bene
den étage. Later, in 2A in het lokaal
links-boven. Iedere zaterdagochtend,
het tweede uur, kregen wij in dat
hoeklokaal franse repetitie van de
heer Van Marle. Een goede leraar,
maar bar gierig met cijfers. Goddank
voor ons, had 2B, op de beneden
étage, diezelfde overhoring precies
een uur'eerder. Van Marle dicteerde
de zinnen, die in het Frans vertaald
moesten worden en strijk-en-zet za
ten een paar "te laat-komers" van on
ze klas dan ijverig die gedicteerde
zinnen buiten op te schrijven
In de les vóór de Franse les, circu
leerden die zinnen dan door de klas
heen en werden stiekum klassikaal
uitgewerkt. Van Marle scheen eind
van het cursusjaar iets op te merken
en gaf toen verschillend werk in bei
de klassen op. Een ramp! Vlak voor
de overgangToen ons dat voor
de eerste keer overkwam haalde ik
prompt een NUL voor die repetitie.
We hielden van onze Engelse leraar
Nortier. Hij had zo'n beeldschone uit
spraak. Helaas kwam hij vlak voor de
oorlog om bij een vliegtuigongeluk.
Onze Duitse leraar Pennock maakte
altijd moppen over zijn elf kinderen.
hij ons geweldig kon pakken, maar
die tranen van Roelofs werkten op
lachbuien. De leraar staatskunde
Maks, ik kreeg altijd negens van hem,
de schat!
Biologieleraar Toxopeus, met wie we
urenlange excursies moesten maken
om vlinders en insekten te vangen...
Toevallig was ik er die éne keer niet
bij, toen hij met een klas door duizen
den wespen werd aangevallen, het
drama stond in alle kranten. Niemand
overleed goddank. Alle foto's uit die
jaren ben ik in de Jappentijd helaas
kwijt geraakt.
Het zwembad "Het Centrum", naast
de school. Iedere maandagochtend,
in de kou, de verplichte duik in het
ijskoude waterPompe, die ons
forceerde van de "hoogste" spring
plank naar beneden te duiken
"Stel je niet aan!" riep hij onbarmhar
tig, "allemachtig, wat zijn jullie toch
een aanstellersEn ik had zo'n
last van hoogtevrees
Een collega-gymleraar ontdekte bij
mij op het sportveld op m'n blote dij
en rissen met spiek-formules, en zond
me in m'n short naar Gisolf, die me
aan de voet van een pilaar, op een
sokkel, tien minuten liet staan, opdat
Vooraanzicht van de voormalige gouvernements-HBS aan de Bilitonstraat in Bandung.
In iedere klas van de HBS zat wel
een Pennockkind. Zijn oudste zoon,
die ingenieur werd, is later een zeer
goede vriend van me geworden. En
met Papa Pennock heb ik na de oor
log nog wel eens contact daardoor
gehad, hij woonde toen op het Bezui-
denhout. Pennock liet ons als "straf"
altijd "Deutsche Gedichte" leren, die
we bij hem moesten "afraffelen", al
vorens hij tevreden was.
Mevrouw Pinke, een schatje! Mejuf
frouw Dr. De Waal, aardrijkskunde,
buitengewoon goede lerares. De ge
schiedenisleraar Roelofs, ontzettend
knap en emotioneel. Huilde dikke tra
nen bij "zielige" verhalen, waarmee
1200 medeleerlingen mijn poging tot
grof bedrog konden zien. Maar na tien
minuten zond hij me zonder straf
heen.
De collectieve strafmiddagenEn
dan thuis uitleggen, dat je er zélf niets
mee te maken gehad
Elviertje van de Poll was jarenlang
voorzitster van Temesias. Alle feesten
in de aula boven, behalve de eindfuif,
die vond plaats in de Schouwburg. De
Franse leraar Marchand voerde de
toneelstukken met ons op. En er was
een jonge gymleraar, op wie we allen
dodelijk verliefd waren. Hij reed in
(lees verder volgende pagina)
