KIND AAN HUIS
cf-uwetieróbedry}
't Carillon
regen buiten, dat was zo gezellig, je
kreeg zo'n veilig, bijzonder gevoel. En
slaap. Heerlijk slapen als het hard re
gende en als je wakker werd, dan had
de kokkie djagoeng bakar en pisang
reboes gemaakt, dat waren typische
regen-kostjes. En de emperan, daar
kon je ook nog zóveel over vertellen...
Oude huizen zoals op de voorplaat en
de foto hierboven (namen van de men
sen zijn ons niet bekend) zijn als by-
outerie-dozen. leder vakje elk laadje
gevuld met kleurige herinneringen,
sieraden die naar ze ouder worden,
kostbaarder. En net als bij oude juwe
len bekijk je ze in stilte, je schikt ze
opnieuw in de vakjes, bergt ze veilig
weg en draagt het bezit mee als een
geheim. Waarover je maar heel zelden
met iemand kan praten.
Ik geloof, dat oud geworden, een van je kostbaarste herinneringen toch wel
het huis is, waar je als kind in gewoond hebt. Het huis dat voor velen van ons
in Indië stond, en dat groot of klein, oud, lelijk of mooi in de diepste betekenis
van het woord een plaats was waar je "kind aan huis" was. Er was een sterke
binding mee, misschien ook door de tuin, de directe omgeving van het huis, de
mensen die ook in dat huis woonden, onze bedienden.
Mijn kinderen hebben zo'n huis nooit
gekend. Ze beleefden hun kinderjaren
in Amsterdam, later in Californië. Maar
als je hun vraagt, waar ze het prettigst
gewoond hebben, dan noemen ze de
huizen in Amerika op. Weet je nog de
Bradhurststreet, die grote tuin, onze
eigen meloenen en de avocadobomen,
de patio, de dieren? En dat andere
huis in de Watsonway, klein en vol ge
breken, al het geknutsel eraan, het vij
vertje, de kakkerlakken, weet je nog?
Dan begrijp ik waarom de flats in Am
sterdam uit hun herinnering zijn weg
gevaagd, het waren "woongelegenhe-
den", geen huizen. Een huis kan soms
geen "thuis" zijn, maar omgekeerd
kan het ook. En dat geldt niet alleen
voor Indische kinderen.
Eens raakte ik met een Hollands jon
getje aan de praat. We wonen in een
hoge flat nummer 396, 9e etage. Op
de galerij mogen we niet spelen. Mijn
zusje heeft al 15 maal in de lift vast
gezeten, maar dat was haar eigen
schuld. En onze kat is in de stortkoker
van huisvuil terechtgekomen, maar ze
was gelukkig niet dood!"
"Vertel eens iets leuks van je huis?"
Ik zag 'm piekeren. "We hebben cen
trale verwarming," zei hij zichtbaar
blij me een goede informatie te heb
ben gegeven. Een antwoord waar mis
schien een psycholoog wel wat van
zou kunnen maken: CV als voornaam
ste warmtebron in 396 gelijke woon
eenheden, verdeeld over 9 woonlagen.
Dat meisje op de voorplaat, als een
kleine commandant uitkijkend over
een peloton bloempotten (ziet u de
kebon of toekang roempoet nog net
weggedoken, rechts van de boom?)
Als ze nog leeft, dan zal ze over elk
plekje van dit grote huis en die grote
tuin wat weten te vertellen. Zelfs over
de badkamer. Daar kwam elke avond
om 6 uur een okèh te voorschijn, te
gen de dakspant vlak boven de mandi-
bak. Voor geen geld durfde ze dan
nog een bad te nemen, stel je voor dat
hij zou loslaten! En dan de goudvissen
in de bak (die met putwater werd ge
vuld), dat was op aanraden van tante
Pien geweest, om het water helder te
houden, vrij van oeget-oeget. Je kon
nooit blindelings waterscheppen, wilde
je geen vis op je rug krijgen. Maar het
was een heerlijke badkamer, waar je
in kon glijden en als de bak "gekoe-
rast" moest worden, mocht je er in
spelen, de vissen even eruit natuur
lijk.
En dan die brede zijgalerij waar je 's-
middags op de koele grond je huis
werk maakte. Of ging bikkelen. Tus
sen de pilaren maakte je broer zijn
"glasan", glastouw. Dan was er die
goedang, op het eind van de overloop,
daar spookte het en dus werd die niet
meer gebruikt. De kokkie brandde er
vaak menjan en strooide bloemen in
de hoeken, 's Avonds liep je nooit
tot aan die goedang natuurlijk, ook al
had niemand ooit wat gezien, maar er
was wel wat.
Het allerbelangrijkste was natuurlijk
de tuin met de 6 manggabomen en de
sawoh-, nangka-, klengkeng- en doe
koebomen. De voortuin was Maatjes
domein. Als er genoeg botols waren
verzameld, zou de kebon al die stenen
weghalen en de flessen netjes omge
keerd in de grond begraven, langs de
perken dat stond netjes. Als het re
gende was het heel donker in huis,
want er werden overdag natuurlijk
geen lampen aangestoken. Maar die
donkere kamers en die ruisende regen
Tel. 070-45 11 45
Thomsonlaan 108
Den Haag
Fabrikant van alle
Indische sieraden in 22
en 24 karaats goud.
Markiesringen
Zware halskettingen
Schakelarmbanden
Slangenarmbanden
Slangenringen
Krintjing armbanden
Briljanten ringen
Briljanten oorknoppen
Kabaja Spelden
Trouwringen
Sebelah rotan armbanden
DOOR ONS FIJNE HANDWERK
BRENGEN WIJ DE MOOISTE
COLLECTIE VAN NEDERLAND
3
