Bezoek van het Franse Vreemdelingen-Legioen aan het voormalig
Nederlands-lndië
MALANG
Het duurde even voor we ons realiseerden dat we in de
Meubelmakerstraat waren. Het heeft een andere naam nu,
maar Gang Djangkrik is nog altijd Gang Djangkrik, gespeld
"Jangkrik". Als je de taal niet machtig bent zou je denken
dat eens, heel lang geleden, een zekere Jan G. Krik een
voornaam personage moet zijn geweest in deze buurt.
Hoen Hian Kok, 't Chinese restaurant waar we altijd aten,
bekend om de babi panggang en de sjobak, staat er wa
rempel ook nog. En al die huizen met "gekrulde daken".
Een oude Hollandse brievenbus, de karretjes met mani-
sans en asinans. Even verder staat de Klenteng. Een plaat
je dus van "Kampong Tjina", zoals 't nu is, zoals 't toen
J.L.
Even na afloop van de 2e wereld
oorlog, in februari 1946 werd Sabang,
de noordelijkste haven van het voor
malig Ned.-lndië, gelegen op het ei
land poeloe Wé, bezocht door een
troepentransportschip op weg van
Frankrijk naar Indo-China (Saigon)
aan boord van welk schip zich een
afdeling legionairs van het Franse
vreemdelingenlegioen bevond, be
stemd om de rust in Achter-lndië te
herstellen.
Het schip waarmede deze militairen
werden vervoerd was de "Johan de
Witt" van de Stoomvaart Maatschap
pij Nederland uit Amsterdam, welk
schip vanuit het voormalig Nèd. Indië
afkomstige Nederlanders uit de Ja
panse interneringskampen naar het
Vaderland moest terugbrengen, doch
de uitreis naar Java rendabel maakte
door dit troepentransport naar Sai
gon te vervoeren.
Sabang werd aangelopen voor aan
vulling van zoetwater en aankoop
van vers vlees, groente, melk enz.
begrijpelijk als men nagaat, dat op
deze reis er zeker vijftig procent
meer opvarenden aan boord van het
schip waren in vergelijk met de ande
re passagiers onder normale omstan
digheden.
Voor de legionairs was deze reis-
onderbreking een waar verzetje en
waarschijnlijk voor vele van hen het
laatste, alvorens ingezet te worden in
de strijd ter herstel van rust in de
franse kolonie.
Na alles wat ik zo in de loop der ja
ren gelezen en gehoord had over dit
vreemdelingen-legioen, kan ik niet
anders zeggen, dan dat de kennis
making met dit onderdeel hiervan mij
machtig is meegevallen.
De officieren waren alle van franse
origine. Keurige knapen, waaronder
enkele met denderende namen, hou
ders er van zouden zeker tijdens de
franse revolutie op het schavot zijn
terechtgekomen. Onder-officieren en
soldaten, uitstekend gediciplineerd
en uitgerust, waren van velerlei natio
naliteit. Naast Fransen, die waren er
inderdaad ook onder, al heet het dan
vreemdelingen-legioen, trof men er
onder Polen, enkele Noren, en niet
tegenstaande de oorlog eerst kort
was afgelopen, zelfs wat Duitsers
aan. Nederlanders bleken zich onder
deze groep niet te bevinden.
Opvallend was, dat zich onder deze
militairen enkele vrouwen in de rang
van onderofficier bevonden, vrouwen
speciaal belast met "entertainment"
voor zover het de soldaten betrof. Be
grijp dit echter goed. Hun werk om
vatte uitsluitend legionaires, die down
waren, tegen de reis opzagen, in de
put zaten, of wat dies meer zij, op te
wekken tot andere gedachten, om
kort te zijn, van deze neerslachtigen
weer normaal bruikbare militairen te
maken. Een bij u misschien opkomen
de gedachte van "wel leuk zo van die
animeer-girls aan boord" zou totali
ter mis zijn.
Te Sabang waren op het tijdstip van
dit bezoek een vrij groot aantal ne-
derlandse militairen, afkomstig uit
Birma, gelegerd. De commandant met
zijn staf, doch zeker niet minder de
overige Nederlanders hierbij beho
rende, deden er alles aan het de la-
gionairs zo prettig mogelijk te maken.
Er was een bijeenkomst in de weer
geopende club, er waren sportwed
strijden, zoals voetbal en zwemmen,
de enkele vrachtwagens waarover
men op het eiland beschikte werden
ingezet om deze vreemdelingen het
eiland van alle zijden te laten zien en
bewonderen, terwijl een schielijk ge
organiseerde dansavond, als laatste
blijk van medeleven voor de mogelijk
in Indo-China te verwachten moeilijk
heden officieren en manschappen
werd aangeboden.
Het deed je goed tijdens dit bezoek
te kunnen ontdekken, dat voor vele
van deze mensen, het zich weer eens
in een normale omgeving te mogen
bevinden, een ware uitkomst was.
Het legioen liet zich echter ook niet
onbetuigd. Hunnerzijds ook een feest
avond waarop rijkelijk franse wijnen
werden geschonken, ook verrasten zij
Sabang op een mars begeleid door
hun eigen muziekcorps, dat vrolijke
franse liederen ten gehore bracht.
De tijd was om voordat zij en ook wij
zulks beseften. Na twee dagen ver
trok "Johan de Witt" weer, uitgeleide
gedaan door heel Sabang. De be
stemming was Saigon, waarschijnlijk
voor verscheidene van de legionairs
de laatste haven waar zij voet aan
wal zouden zetten.
Na vertrek van het schip bleek één
militair te zijn achtergebleven. In fei
te dus een deserteur. Het was een
Pool van geboorte. Ondanks het ver
zoek deze militair naar Saigon op te
zenden, werd zulks door de comman
dant te Sabang niet ingewilligd.
Wel kan ik nog vertellen, dat deze
Pool afkomstig was uit een circus,
dat jarenlang door geheel Europa
reisde. Hij verstond de kunst de kin
dertjes te vermaken, zodat hij wel
zeer snel werd ingezet om de kinder
feestjes en die waren er nog al wat,
op te fleuren. Waar desertie al niet
goed voor kan zijn!
KLAASJE SEVENSTER
KAMPGEDICHTEN
Wel en wee in vrouwenkampen op
Java. Annie Ofeigssen Takes - Tine
ke Robson-Augustijn f 12,50
Tjideng zwart op wit, I. Tuckerman,
G. de Ruyter de Wildt 9,50
Een streep door de zon,
Willem Brandt f 3,
BOEKHANDEL MOESSON
(Vervolg: "Zeevaarder")
woordje was voldoende om van de
hoofdcommissaris van politie te Soe-
rabaia een vergunning los te krijgen
om de lorrie met daarop de boot,
gehangen achter aan een vrachtauto
geflankeerd door politieagenten op
Harley Davidsons door Soerabaia te
transporteren naar het Soerabaia-
veem te Tg. Perak. Een oude kennis
van Vader Barends, die indertijd ka
pitein bij de Blauwpijpers was, had
aangeboden een kraan op te stoken
speciaal om de boot te water te laten.
Direkt na aankomst werden "slen-
gen" om de boot met wieg geslagen
en daar ging dan de "Zeevaarder"
het water in, 25 april 1937. Het be
langrijkste deel van de bouw van het
zeiljacht was hiermede gereed geko
men en hobbyist Barends kon van
zijn europees verlof gaan genieten.
F. C. BACKER DIRKS (worcjt vervolgd)
9
