P0IRRIÉ
5£erinwerm^en 3CetjiL (V
3 Indische legpuzzles
Kleurenposters
Schoolplaten van F. van Bemmel
Menselijke trouw.
Ik herinner me ze nog goed.
De Mandoer, Warsi, Japi en z'n vrouw
Iti. Onze djongossen en baboes zoals
dat toen vroeger heette.
De Mandoer en Warsi waren de eer
sten die bij ons kwamen werken. Na
enige maanden als ondersteunings
peloton bij diverse compagnies inge
deeld te zijn geweest kregen we in
Tasikmalaja een zelfstandige functie:
het even buiten Tasik gelegen vlieg
veld bewaken. In een kleine kampong
naast het vliegveld hadden we ons ge
ïnstalleerd. Daar was het dat een vrij
goed nederlands sprekende inlander
zich bij ons meldde met het verzoek
hem werk te verschaffen.
Hij had, wat we nu zouden zeggen,
goede papieren. Voor de oorlog was
hij namelijk als mandoer werkzaam ge
weest bij de blanda's.
Zijn vroegere functie kreeg hij bij ons
terug en het werd tevens zijn naam.
Zijn werkelijke naam zo die nog bij
een van ons bekend was werd nooit
gebruikt. Het was en bleef voor ons
de Mandoer tot ons vertrek uit Indië
toe.
Hij had geen vrouw meer en woonde
met dochtertje en zoontje in een kam
pong achter het vliegveld. Verder wis
ten we niets meer van hem. Niemand
van ons deed trouwens een poging om
meer van hem of van de anderen te
weten te komen. Wat wil je. We waren
jong en dan is de nieuwsgierigheid nog
niet zo ontwikkeld.
Omdat het gemakkelijker voor ons en
de Mandoer was verliet de Mandoer
zijn kampong en trok met dochtertje
en zoontje bij ons in. Warsi kwam een
paar dagen later bij ons. Het enige wat
we van haar wisten was dat ze werke
lijk Warsi heette.
Tussen de Mandoer en Warsi groeide
een grote liefde voor elkaar welke vol
tooid werd met een huwelijk en de ge
bruikelijke maanden later hun eerste
kind.
Met al onze aanwezige feesttalenten
hadden we besloten om de huwelijks
dag van de Mandoer en Warsi onver
getelijk voor ze te maken. Met een
versierde carrier zouden we ze naar
de moskee rijden en daarna een
feestje bouwen a la bij ons in de jor-
daan.
Bij het bekend maken van ons plan
trokken ze wit weg van schrik want
zulke adatschennis hadden ze nooit bij
ons verwacht. Ons plan ging natuurlijk
niet door.
Japie en z'n vrouw Iti kwamen een
paar maanden na de Mandoer en War
si bij ons werken.
Waarom we hem Japie noemden zal
altijd wel een raadsel blijven. Samen
werden ze ook wel naar hun geschatte
leeftijd, de oudjes genoemd. Helaas
heeft zijn trouw aan ons hem het leven
gekost.
Het was zaterdag, 4 september 1948.
We moesten die dag water halen in
Tjandjoer. Japie ging mee om wat in
kopen te doen. Onderweg reden we
in een hinderlaag. Japie die boven op
de watertank zat werd door een regen
van kogels van de wagen geslagen en
was op slag dood. Hij werd in de
kampong waar hij met Iti gewoond had
begraven. Iti bleef er wonen,
Maanden later hebben een paar jon
gens haar daar opgezocht. Ze huilde
van blijdschap toen ze haar toeans
weer zag. Ze nodigde de jongens uit
om mee te gaan naar het graf van Ja
pie. Iedere dag, zo vertelde ze, ging ze
naar het graf om met Japie te praten.
Bij het graf vertelde ze aan Japie dat
toean Willem en Jan er waren en de
groeten brachten van de anderen.
De jongens hadden nog gevraagd of
ze mee terug wilde naar het peloton.
Vriendelijk bedankte ze voor zoveel
goedheid maar als de toeans het niet
erg vonden dan liever niet. Ze wilde bij
haar Japie blijven. Nadien werd liti
vergeten en bleef alleen de herinne
ring.
Herinneringen blijven gelukkig al was
het alleen maar om je te herinneren
dat trouw zijn, zoals deze mensen,
bestaat.
J. BLOKKER
Door deze herinneringen op te halen
ben ik er weer eens achtergekomen
waarom ik m'n Indië-jaren nooit meer
terug zal vinden: ik kan geen stap
teru9 doen" J. Blokker
BONNET-TENTOONSTELLING
Op 8 september zal te 20.30 uur in
het Kasteel van Rhoon een tentoon
stelling geopend worden over het
werk van de op 18 april j.l. overleden
kunstenaar Rudolf Bonnet, aangevuld
met werk van Balinese kunstenaars.
Er zullen ook werken te koop worden
aangeboden.
De tentoonstelling duurt tot 1 oktober
en is te bezichtigen op zaterdag en
zondag van 14.00 tot 18.00 uur. Voor
groepen bestaat de mogelijkheid op
afwijkende dagen en tijden afspraken
te maken onder nummer 01890 -6638,
de heer van Hilten.
Het Kasteel van Rhoon ligt op 3 minu
ten lopen van het Metrostation Rhoon,
te bereiken vanaf het Centraal station
Rotterdam, met de metro richting
Hoogvliet.
"NEDERLANDERS
IN JAPANSE KAMPEN"
Blijkens mededeling van de heer P. M.
Adriaanse is gedurende de periode 1
juli t/m 31 oktober 1978 in het Museum
voor Onderwijs, Hamsterhuisstraat 2e,
Den Haag, een nieuwe selectie uit de
verzameling "Nederlanders in Japanse
kampen" te bezichtigen.
"Boetje is riu Chef-Tester van de afdeling kampeerartikelen".
Gemaakt naar de oude schoolplaten van
F. van Bemmel
Het station - De Toko - Straat met toko's.
f 16,50 per stuk, porto f 4,
1000 stukjes, een gezellig en verrassend werkje
voor jong en oud!
Naar de prachtige dia's van Rogier.
Bougainville - Djamboe Air - Kampong doorkijkje -
Sawah met eendjes - Klapperbos - Pelabuan Ratu
- Kembang Telang.
4 stuks (naar keuze) f 10,zonder porto.
De haven - Het station - Straatje met toko's - De
Toko. Per stuk f 5,porto f 2,75. Per 2 stuks
f 10,zonder porto.
TOKO MOESSON - DEN HAAG - GIRO 6685
23