"MENSEN EN MACHTEN"
Bestaan van Thoejoels door de Indon. rechter erkend
VOETSTAPPEN IN 'N ANDERE WERELD
11
VAN MENSEN EN
MACHTEN
In het Indoneseië van nu is het geloof aan het bestaan van geesten en andere
bovennatuurlijke wezens nog altijd even actueel als toen Van Hien zijn bekende
boek schreef over de Javaanse geestenwereld. Ja, blijkens een recente uit
spraak van de Landraad te Pekalongan is het bestaan ervan zelfs door de
rechter erkend.
Het ging in dit geval over "thoejoels",
een soort dwergen in de vorm van
kinderen, die soms opduiken om de
mensen te helpen, helaas niet in het
bedrijven van de deugd, maar in het
plegen van diefstal.
Zo gebeurde het op zekere dag in het
district Boearan nabij Pekalongan, dat
mBok Moesripah, van beroep koop
vrouw zich diep in de schulden had
gestoken. Hoe daar uit te komen?
Maar in een droom verscheen haar
een oude vrouw, die haar gebood ie
dere Maandag en Donderdag te vas
ten. Zo gezegd, zo gedaan, en toen op
een goede dag mBok Moesripah weer
naar de pasar ging, dook achter haar
plotseling een klein meisje op van on
geveer 5 jaar. Zij heette Sritin en vroeg
of mBok Moesripah zich over haar
wilde ontfermen. Natuurlijk kon het
goede vrouwenhart van mBok Moes
ripah dit verzoek niet weigeren, en
zij nam het meisje op als haar eigen
dochter. Maar na enige tijd bleek, dat
dit meisje over para-normale begaafd
heden beschikte. Het kon bijv. in de
lucht zweven of plotseling zo maar
verdwijnen. MBok Moesripah reali
seerde zich, dat zij een "thoejoel" in
haar huis had gehaald. Ja, zo'n gele
genheid moet je natuurlijk niet voorbij
laten gaan. Dit was de helpende hand,
die haar uit haar schulden kon helpen.
En zo gebeurde het, dat op zekere dag
mBok Moesripah op bezoek ging bij
Mevr. Laili Nazir. Terwijl mBok Moes
ripah aan het praten was met de vrouw
des huizes, verdween het kleine meisje
en dook pas weer op toen mBok
Moesripah weer naar huis terugwan
delde. In haar hand een zwarte doek
en daarinde juwelen van mevr.
Laili Nazir. Een deel van de juwelen
werd door mBok Moesripah dadelijk
verkocht en zo kon zij al haar schul
den delgen, en de rest ai, ai, zij
kon de verleiding niet weerstaan en
ging ze zelf gebruiken. Dat werd haar
ongeluk, want een goede vriendin van
mevr. Laili herkende o.a. een mooie
halsketting, mBok Moesripah werd
door de politie opgebracht en in het
cachot gesloten, ja zelfs geboeid. Maar
ook hier liet de thoejoel haar niet in
de steek. Midden in de nacht dook
Sritin weer op, verbrak de boeien en
vroeg mBok Moesripah haar naar een
zekere begraafplaats te brengen. On
gezien konden zij de wacht passeren
en op de begraafplaats aangekomen,
verdween de thoejoel. De volgende
dag werd mBok Moesripah weer op
gepakt door de politie en kwam haar
zaak voor de Landraad.
Door de Officier van Justitie werd haar
o.a. het volgende ten laste gelegd:
primair, dat de beschuldigde op die
en die dag in het gezelschap van het
wezen, dat zij verzorgde en dat in het
Javaans thoejoel wordt genoemd, het
huis van de hr. Nazir was binnenge
drongen en de juwelen van de vrouw
des huizes had ontvreemd;
dat zij op dezelfde dag aan het wezen
thoejoel genaamd, inlichtingen en ge
legenheid had gegeven om voornoem
de juwelen te ontvreemden;
dat zij in haar bezit had juwelen, die
niet haar eigendom waren en die zij
ontvangen had van het wezen, dat zij
verzorgde en dat in het Javaans thoe
joel wordt genoemd (overtreding van
Wetboek van Strafrecht, art. 372) etc.,
etc., etc.
Volgens de getuige, mevr. Laili zelf,
was de kast, waarin zij haar juwelen
bewaarde, altijd op slot, alleen, de
sleutel lag boven op die kast. Op die
bewuste dag kwam er een onbekende
vrouw op bezoek, die haar kains ter
overname aanbood. Gedurende het ge
hele gesprek, totdat de vreemde vrouw
het erf verliet, was de vrouw des hui
zes steeds bij haar. De kast vertoonde
geen sporen van geweld.
Getuige Soeharto, agent van politie,
verklaarde onder ede, dat, nadat vrou
we Moesripah 's nachts met haar rech
terhand geboeid in de cel was opge
sloten, de volgende dag de cel leeg
was en de boeien in geopende toe
stand op een bankje lagen, samen
met een haarspeld.
Beklaagde zelf verklaarde, dat niet zij
de juwelen had gestolen, maar de
thoejoel, die zich onder haar be
scherming had gesteld.
15 juni 1976 velde de Landraad het
vonnis, na in overweging genomen te
hebben, dat
na de verklaring van de beschuldigde
gehoord te hebben het nodig was om
het bestaan van geesten te overwegen,
dat volgens alle godsdiensten en ge
loofsovertuigingen naast levende we
zens zoals mensen, er ook geesten
bestaan, zoals de duivel en thoejoels;
dat ook in een moderne samenleving
de mensen geloven aan geesten, hetzij
om "white magie" uit te oefenen, hetzij
"black magie";
etc., etc., etc.
in overweging nemende het hierboven
vermelde eri de beklaagde gehoord
hebbende, verklaart de rechtbank het
bestaan van geesten te kunnen aan
vaarden, inclusief het bestaan van thoe
joels,
maar dat in het geval van mBok Moes
ripah de thoejoel alleen optrad als
handlangster en dat het initiatief uit
was gegaan van beklaagde, etc., etc...
kortom beklaagde kreeg 9 maanden
gevangenisstraf met aftrek van voor
arrest.
Een en ander staat te lezen in het
Tijdschrift voor Recht (Majalah Masa-
lah-Masalah Hukum, Mei-Juni 1977).
En mr. Tasrif, die het met veel smaak
navertelt in KOMPAS van 17 Novem
ber 1978, voegt er aan toe:
Tot nu toe kenden we in de rechtswe
reld alleen maar natuurlijke personen
en rechtspersonen. Maar blijkens de
uitspraak van de Landraad te Pekalon
gan wordt nu ook het bestaan van
geesten erkend. Dat is pas echt Indo
nesisch, en in het nieuwe Wetboek van
Strafrecht, dat nu op stapel staat, vrij
van koloniale smetten, moet dat er
zeker ook in komen.
Maar, als een thoejoel beklaagden kan
helpen, dan kan hij ook de rechter
helpen. En hoe moet het, als een ad
vocaat er een thoejoel op na houdt, of
de Officier van Justitie???
DICK HARTOKO
Het nieuwste boek uit de Moesson-reeks
door Hélène Weski
Zes ware gebeurtenissen werden door Hé
lène Weski uitgewerkt tot boeiende verhalen,
waarin u zelf plaatsen en personen kunt
herkennen en invullen. Want hebben wij allen
in Indië niet zoveel ervaren, gehoord, gezien,
dat niet thuis was te brengen in het gewone
leven, maar dat toch deel uitmaakte van ons
bestaan? Voetstappen in een andere wereld,
de wereld van mensen en machten.
Prijs 15,90 porto f 2,75
BOEKHANDEL MOESSON - GIRO 6685
Verhaten uit hetuude Indië
20
