"De Japanse Oorlogsmachine"
Geschiedenis van de Cavalerie en
Pantsertroepen van het KNIL
Tempo Doeloe van een kleine Deliaan
BOEKBESPREKING
BAHASA INDONESIA
EEN UNIEK NASLAGWERK
"De Japanse Oorlogsmachine" is een in woord en beeld indringende documen
taire over de meest geduchte strijdmacht in Azië gedurende de Tweede We
reldoorlog.
Het boek werd samengesteld onder redactie van S. L. Mayer, lector in de ge
schiedenis aan de Universiteit van Maryland, de tekst werd geschreven door
zes militaire experts, die de verschillende facetten en onderdelen (het leger, de
marine en de luchtmacht) van de Japanse krijgsmacht belichten. Deze schitterend
geillustreerde documentaire bevat 460 foto's en tekeningen (kleuren en zwart
wit) en 25 overzichtskaarten en vormt boeiende lectuur, niet alleen voor des
kundigen op militair gebied, maar voor ieder die is geinteresseerd in de jongste
historie.
Aan de ontwikkeling die leidde tot de
opkomst van Japan als macht van be
tekenis wordt dan ook ruime aandacht
besteed. Als reactie op pogingen van
Europese mogendheden en Amerika (in
1853 verscheen de Amerikaanse Com
modore Perry in de Baai van Tokio en
de Japanse regering aanvaardde zijn
ultimatum om een oorlog te voorko
men) om het land open te leggen voor
westerse invloed, werd in 1868 de
keizerlijke macht, die eeuwenlang
slechts een symbolische betekenis
had, hersteld. Het shogunaat en het
feodale bestuursstelsel werden afge
schaft en een grondwet naar westers
model ingevoerd. Overigens bleef de
Japanse maatschappij sterk traditie
gebonden.
In de volgende decennia bouwde Japan
in snel tempo een moderne strijdmacht
op, naar Pruisisch model, die de we
reld versteld zou doen staan door de
overwinningen in de oorlog met China
(1894-1895) en in nog meerdere mate
door de zware nederlaag die Rusland
in de oorlog 1904-1905 werd toe-
Dr. W. T. Kroese bracht zijn jeugdjaren
in Deli door; zijn vader was een hoge
functionaris van de Deli Maatschappij
en bovendien een voortreffelijke ama
teur-fotograaf. Het is geen wonder -
zeker niet voor wie Deli gekend heeft -
dat de samensteller van het boekje dat
onlangs onder bovenstaande titel is
verschenen zich met trots als een
"kleine Deliaan" voorstelt: het was de
grote Deliaan Jacobus Nienhuis die
hem aldus begroette bij gelegenheid
van een ontmoeting van zijn vader met
de befaamde pionier, waarbij de kleine
Kroese toevallig tegenwoordig was.
Het boekje bevat een aantal foto's die
de oude heer Kroese tussen 1910 en
gebracht.
Het land van de Rijzende Zon was
daarmee het eerste land dat een over
winning behaalde op een westerse
macht. Japan's deelname aan de zijde
van de geallieerden in de Eerste We
reldoorlog bracht verdere gebiedsuit
breiding in de Pacific.
Bij de behandeling van de periode tus
sen beide wereldoorlogen krijgt de le
zer een helder beeld van de tegenstel
lingen, die in Japan zelf ontstaan over
de te volgen koers in de buitenlandse
politiek. Vooral na de bezetting van
Mantsjoerije in 1931 verscherpte de
controverse tussen de strijdkrachten e-
nerzijds en de burgerlijke partijen in de
Rijksdag en grootindustrieëlen ander
zijds. De positie van de burgerrege
ring brokkelde bij de talrijke kabinets
wisselingen in de jaren 30 steeds meer
af, terwijl de nationalistische militairen
hun invloed vergrootten.
1919 maakte; behalve de verbindende
tekst van de "kleine Deliaan" be
schreef hij ook een overzicht van de
geschiedenis van het cultuurgebied en
allerlei bijzonderheden over het leven
der Europeanen daar. Dat er behalve
Europeanen ook Indonesiërs in deze
landen voorkwamen bemerkt men al
leen aan de aanwezigheid van een
stoet bedienden.
Het boekje is uitgegeven bij de NV
Uitgeverij Smit van 1876 te Hengelo.
Tempo Doeloe van een kleine Deliaan
is verkrijgbaar bij de Boekhandel
Moesson en kost 29,50 plus 1,70
porto.
Met het incident bij de Marco Polo brug
(7 juli 1937) stortten zij het land in het
avontuur van de oorlog met China, die
aanvankelijk wel grote militaire over
winningen opleverde, waarin een be
langrijk deel van China werd bezet,
maar die daarna ontaardde in een uit
zichtloze strijd. Het bleek voor Japan
onmogelijk, het enorme land geheel te
overmeesteren. Daarbij kwamen nog
moeilijkheden van economische aard.
Bovendien geraakte Japan in de derti
ger jaren in een diplomatiek isole
ment.
Na de aanval op Pearl Harbor volgde
nog een reeks indrukwekkende over
winningen in de Pacific en Zuid-Oost
Azië. Toch was Japan's lot reeds be
zegeld met de beslissing van de rege-
ring-Tojo om het tegen Amerika op te
nemen. De Japanse industrie, onont
beerlijk voor de oorlogvoering, was
uiteindelijk niet opgewassen tegen die
van haar tegenstanders. Dat Japan het
toch nog enkele jaren volhield tegen
de sterkste industrieële natie ter we
reld dankte het aan de taaiheid en
vindingrijkheid van de bevolking en
aan de felheid en dapperheid waarmee
de soldaten zelfs nog in het zicht van
de onvermijdelijke nederlaag vochten.
De Japanse oorlogsmachine kwam tot
definitieve stilstand tengevolge het be
sluit van President Truman, de atoom
bom in te zetten in de strijd.
Het gehele verloop van de krijgsver
richtingen in de Pacific en Zuid-Oost
Azië wordt evenals de veldtocht in Chi
na, uitvoerig beschreven. Ook de ver
schillende typen van bewapening die
bij de diverse onderdelen van de Ja
panse krijgsmacht in de loop der tijden
in gebruik waren, krijgen in deze do
cumentaire ruime aandacht.
"De Japanse Oorlogsmachine" is een
uitgave van Elsevier en is verkrijgbaar
bij Boekhandel Moesson.
Prijs f 39,50 f 5,porto.
CH. M.
Het boek
door kolonel der cavalerie b.d. C. A. Heshusius is uitsluitend te bestel
len door het gireren van f 12,per exemplaar naar de postgiroreke
ning van C. A. Heshusius, nr. 64.00.09 te Den Haag, onder vermelding:
"...exemplaren boek KNIL cavalerie-pantsertroepen". Bij dit bedrag zijn
de portokosten binnen Nederland inbegrepen.
Verschenen
Tweede herziene druk
met sleutel
Praktisch leerboek Indonesisch
Grammatica, uitspraak, idioom
en oefeningen.
Formaat: 15 x 22 cm, 260 blz.,
prijs f 35,
KEESING BOEKEN BV
Postbus 5007
Amsterdam
4
