Alle jongens schijnen te voelen dat het
menens wordt, want ondanks het feit,
dat we het gevechts formatie-houden
in afdelingsverband pas eenmaal heb
ben beoefend, gaat het uitstekend. We
klimmen van Andir Zuid-Oostelijk over
Bandoeng en de radio laat ons geen
twijfel omtrent de aanwezigheid van
gele apen in de klare tropenlucht bo
ven Java. De omroeper moet nerveus
zijn, want als we tijd hadden gehad om
de aantallen "bandits" op te tellen, die
hij ons meldde, dan waren we waar
schijnlijk tot een totaal-generaal geko
men waar Tojo van zou watertanden.
Misschien had hij toch wel gelijk en
was de L.B.D. niet helemaal gek. Wie
weet? Plotseling de stem van Kapitein
van Rest: "Bandoeng wordt gebom
bardeerd!" We zaten net in een linker
bocht op 3500 meter met Bandoeng
voor ons en het eerste wat we inder
daad zien, zijn dikke vette rookwolken
van Andir. "Nu komt het" denk ik.
"We beginnen allerberoerdst door ons
achter onze rug te laten bombarderen,
maar laat ze maar opkomen!"
Een andere stem: "Bandits two o'
clock onder". Ja, waarachtig: Stippen
in formatie: Slanke vleugel - cirkelron
de, nauwe romp: Zero's!! Tideman en
twee patrouilles links van mij. Vaan
drig Vonk en ik buitenvliegers van pa
trouille van Rest. Licht duikend gaan
wij ten aanval. "Bandit nine o' clock".
Tideman buigt af, wij duiken door. Een
grote ijzige kalmte brengt al mijn ge
spannen zenuwen tot rust. Allemachtig
wat zal ik raak gaan schieten!
Maar alvorens definitief mijn doel uit
te kiezen, kijk ik instinctmatig om.
"Bandits six o'clock boven". Er is geen
tijd meer om de microfoon te grijpen.
Ik moet de rug van onze patrouille
toch dekken! Ik draai een scherpe lin
kerbocht en vlieg negen Zero's tege
moet en zie met een half oog dat Vonk
mij volgt. Kleine witte vlekjes verschij
nen op de romp en vleugels van de
voorste Zero's. Ik besef niet eens -
het was toch ook de eerste keer, niet?
dat kogels en lichte granaten me te
gemoet komen. Witte cirkel - witte
punt - zwart vleugelprofiel - bijna
range! Ik begin te vuren.
In mijn verwaande zelfverzekerdheid
valt het me heus tegen, dat het dezelf
de voorste Zero niet belieft in stukken
uit elkaar te vallen. Alsof het een
vriendschappelijk luchtgevecht betreft,
trek ik na het passeren van de Zero's
- gingen we er dwars doorheen? - mijn
57 in een scherpe klimmende linker
bocht. Drie Zero's boven mij - nog
meer naast mij - anderen onder mij.
Een Brewster vliegt voor me langs.
We missen elkaar op een paar meter.
Zero voor, weg, linkerbocht. Boost,
nog meer boost, toeren, toeren, trek
ken. Mijn trouwe 57 trilt - wil wegval
len. Met boost, wilskracht en zweten
klimt hij door. Plotseling zie ik gaten
in mijn vleugel. Verdomme, een pa
trouille Zero's onder achter! De voor
ste schiet. Alles achter me! Ha, ik
draai dus binnen de heren. Twee Ze
ro's voor me - zie nog vaag drie of
meer vliegtuigschimmen voor me heen.
klimmen. Voorhouden nu - twee, drie
lengtes, ik schiet even - geen kans. Ik
verlies ieder gevoel van hoogte, tijd,
ruimte - voor angst heb ik niets over.
Steeds meer Zero's, die boven, onder,
langs me heen draaien - een parachu
te drie Zero's duiken in perfecte for
matie op iets wat brandt. Voorhouden
- richten, schieten.
Ineens de kans - de door God gege
ven kans - een Zero hangt dood boven
in een Immelman vlak voor me. Niets
voor te houden - haal hem te snel in
gas dicht, richten, schieten, schieten,
schieten - zal ik met mijn schroef zijn
roeren er af vliegen - te veel Zero's -
moet ik ook springen - heb ik hem ge
mist? draaien, boost, boost, boost -
toeren, toeren - klimmen.
Het davert door mijn brein: er zijn nog
meer Zero's - een schok onder me -
treffers in de vliegtuigromp. Als een
ijskoude hand omvat een kort moment
van paniek mijn tot nu toe regelmatig
denken. Houdt het nooit op? Het lijkt
wel alsof ik al een paar uur boven de
Lembangweg voor mijn leven vecht.
Ik adem benzine- en kruitdampen.
Het stinkt. Zo plotseling als ik omringd
was door razende schietende kisten,
even zo plotseling vlieg ik helemaal
P. G. Tideman, Res. 1e Lt.vl. wnr.
alleen in serene rust - drie Curtiss
interceptors doen me weer aan Zero's
denken. Roep grondpost: "Orbit an
gels - angels twenty - angels twenty".
Doorklimmen naar 6.000 meter. De PW
legt een keurig anti-luchtpatroon om
mijn 57, die het hooghartig negeert.
"Sandberg pancake - pancake!" God
zij dank!
fk land als nummer drie of vier. "En
hoe was het? Hoeveel Zero's heb jij
geteld? Is de fabriek erg beschadigd?
En ze kwamen op zowat drie tot vier
honderd meter over de vleugels - heb
jij wat afgeschoten? Daar is Tideman.
Allemachtig - zijn "O" lijkt wel een
slechte zeef", de Haas is gesprongen
verbrand - neen, van Rest is ook
nog niet terug - Zouden ze vandaag
nog terugkomen?
Een beetje niet begrijpend staan we
grijnzend en gelukkig tegen elkaar te
praten. Een auto - de generaal en zijn
staf. Hij vraagt wie er nog niet terug
zijn.
Eindelijk realiseert iedereen zich de
tragiek van de situatie en er valt een
stilte onder de drukpratende, gesticu
lerende vliegers en monteurs.
Tucker, de Haas en van Daalen afge
schoten. Kapt. van Rest en nog iemand
- wie is het? nog niet terug. De Haas
is all right - van Daalen zwaar gewond
- Tucker dood - van Rest komt landen,
's Avonds drinken we bier - morgen
is er weer een dag.
Naschrift.
Dit verhaal is in eerste instantie ge
schreven voor leerling vliegers. Als
zodanig zijn een aantal woorden ge
bruikt die een nadere verklaring be
hoeven:
bogey, bandits - vijandelijke vliegtui
gen
cumuli - bepaalde type wolken
orbit - cirkelen
apple nine - een aangegeven gebied
nabij Bandoeng
angels - hoogte
angels ten hoogte 10.000 feet (6500
meter)
pancake - landen
Bucker - Bucker Jungmann, een les-
vliegtuig
L.B.D. - Luchtbeschermingsdienst
Zero - gevreesde Japanse jager
voorhouden schieten in de vliegrich
ting van het doel-vliegtuig
boost - gasdruk in de cylinders -
wordt geregeld vanuit de cockpit mid
dels het gasmannet.
toeren - omwentelingen per minuut van
de schroefas wordt geregeld vanuit
de cockpit
H. H. J. Simons is vlak voor de capi
tulatie met één der laatste transport
vliegtuigen naar Australië kunnen ont
snappen. Hij kreeg daarvoor opdracht
van het hoofdkwartier en moest zich
in Australië melden bij de geëvacu
eerde vliegschool om als instructeur
op te treden. Met deze vliegschool is
hij daarna naar Amerika gegaan en is
in 1943 bij de oprichting van het 120e
NEI Squadron hierbij gekomen en
heeft tot het einde van de oorlog bij
dit onderdeel operationele vluchten
gemaakt. Na de oorlog heeft hij een
zeer korte tijd nog bij de KLM gevlo
gen, maar heeft daarna gekozen voor
een grondfunctie. Als vertegenwoor
diger van de KLM heeft hij lange tijd
in Brazilë gewerkt. Later is hij naar
Amerika gegaan, werd Amerikaans
staatsburger en heeft zich opgewerkt
tot één der leidinggevende functiona
rissen bij de Grumann Aircraft Facto
ries. Hij woont momenteel in Londen.
De dood te vrezen is erger dan ster
ven.
Publilius Syrus
't Leven alleen is de school van het
leven.
De Genestet
14
