THEELEPELTJES
BEZOEK AAN IRIAN (I)
We hebben ze weer
Electrlsch rijst koken
door: M. FEROUGE SJ.
Kemajoran, ongeveer zeven uur 's morgens. Ik sta voor mijn eerste grote vlieg
reis. Ja, de allereerste was in 1946, toen we na de vrijlating uit een extremisten
kamp op Panasan bij Solo in een Dakota van de R.A.F. opgepropt werden en
afgevoerd naar Semarang; als vliegtocht een niksje, maar het was voor ons
de terugkeer naar een vrije wereld.
Nu bestijg ik de landingstrap van een
slanke viermotorige jet van de Garuda,
merk mij onbekend. (Naderhand is een
plane van hetzelfde type verongelukt,
en werden de overige uit de vaart
genomen!")
Deze vlucht heeft alleen firstclass-
passagiers, en er is geen plaats aan
gewezen; ik zoek een plaats bij een
raampje om uitzicht te hebben. Zit lek
ker.
Als het toestel de lucht in gaat, blijken
er in het ruime compartiment slechts
vijf personen te zitten, allen geünifor
meerd (behalve ondergetekende), dis
tinctieven ken ik niet.
De stem van een stewardess laat we
ten, dat wij rechtstreeks naar Biak zul
len vliegen, waar we over vier uur zul
len aankomen en dat de kruissnelheid
600 mijl per uur bedraagt. Vlug omge
rekend betekent dat een afstand van
3500 km. En dat is nog niet eens de
hele lengte van Indonesia; denk maar
aan de afstand van Sabang naar Ja
karta, en naar het Oosten tot Ambon
en Merauke toe! Wie kan in Europa
binnen het eigen land zo'n afstand af
leggen?
Een van de passagiers komt naast mij
zitten om een praatje te maken. Stelt
zich voor als de Djaksa Tinggi (Hoofd-
off. van Justitie) van Irian, die van een
dienstconferentie terugkeert naar zijn
standplaats. Ik krijg het vermoeden,
dat de overigen evenzo op dienstcon
ferentie in Jakarta geweest zijn. Het is
overigens bekend, dat ambtenaren van
allerlei diensten zeer dikwijls op en
neer gaan tussen de hoofdstad en Iri
an, uiteraard op kosten van de staat.
En wat ga ik er doen? Ik ben nog nooit
in Irian geweest, maar voel mij er toch
zeer bij betrokken. Twee weken ge
leden heb ik weer een groep van 40
jonge gurus uit Yogya en Midden-
Java naar Priok gebracht tot op de
boot (een oude KPM.er), waar zij als
dekpassagiers de verre reis zullen ma
ken. Honderden zijn hen reeds voor
gegaan en nu verspreid over het on
metelijke gebied tot in de diepste bin
nenlanden toe. Het wordt hoog tijd,
dat ik eens van dichtbij kennis neem
van hun levensomstandigheden. Deze
groep heb ik beloofd, ze in Biak op te
wachten.
En nu zit ik fijn in een jet met aange
name binnentemperatuur een reisje van
vier uur te maken hoog boven de
zeeën, terwijl zij daar ver beneden in
wind en weer op een dek liggen tussen
stapels bagage en goederen, weken
lang. Wat een tegenstelling.
De stewardess zorgt ervoor, dat het
ons aan niets ontbreekt. Wij raken de
grond, de plane staat stil; we zijn op
het vliegveld Mokmer in Biak. De ge-
uniformeerde heren stappen uit; ik
volg ze bescheiden. Wat is dat? Op het
platform staat een groot aantal militai
ren aangetreden, keurig in de houding.
Die het eerst is uitgestapt, komt op
hen af en salueert. Ik kijk eens goed:
gouden epauletten met één gouden
ster, dus een brigadier-generaal. Dat
moet de Militair Commandant van Irian
zijn, bij terugkeer officieel begroet
Ik voel mij als een verstekeling op een
Regeringsvliegtuig. Gauw het stations
gebouw binnen. Op mijn horloge is het
11 u., maar de klok daarboven wijst
1 uur; inderdaad Oost-lndonesia (Biak)
is 2 uur voor op West-Indonesia (Jakar
ta); ertussen zit Makassar (Midden-
Indonesia) met 1 uur verschil. Afstan
den
In de hal zie ik nog veel meer unifor
men, kennelijk gekomen om de "high
brass" van Jakarta te verwelkomen.
Doet me denken aan tempo doeloe,
als de Resident op bezoek kwam in
een kleine binnenplaats, waar alle
kleine en grote notabelen hormat kwa
men betuigen. Er zijn ook enkele ge
wone burgers met koffers en tassen,
blijkbaar gereed om met de retour
vlucht van de plane na het tanken mee
te gaan naar Jakarta.
MET DE WAPENS VAN
6 GROTE
INDISCHE STEDEN
Batavia - Bandoeng - Semarang
Soerabaja - Malang - Medan
Per stuk f 8,50 porto f 1,10
Per half dozijn (naar keuze)
f 48,50 porto f 2,75
Sierlijke uitvoering, zwaar ver
zilverd. In een mooi doosje. Een
fijn cadeautje voor elke gelegen
heid!
Ik kijk rond en taxeer de omstanders.
Dat moet 'm zijn, ik naar hem toe,
maar hij ook op mij af. Inderdaad, het
is de pastoor van Biak, nu ben ik niet
meer verweesd. Ik haal mijn bagage
op en wil met hem mee. Ho, ho, dat
gaat zo maar niet, besef wel, dat je
nu in een soort "buitenland" zit met
eigen wetten. Eerst langs de douane,
die mij laat passeren. Dan de immi
gratie, waar ik mijn entry-permit moet
laten zien (in Jakarta na zorgvuldige
screening verkregen). Alle stempels
worden bekeken, er wordt een stempel
toegevoegd, dan mag ik gaan.
Buiten gekomen zoeken we onze weg
tussen de militaire trucks (van het con
tingent dat de generaal heeft opge
wacht) naar de VW. combi van de pas
toor, een vrachtwagentje voor goede
renvervoer. Op weg naar huis hoor ik,
dat hij telkens als er een plane van
Jakarta komt, naar het vliegveld gaat,
om te zien, of er missionarissen op te
halen zijn, ofwel te brengen.
Want Biak is practisch de enige toe
gangspoort voor heel Irian. Priesters,
broeders, zusters, allen moeten via
Biak verder getransporteerd worden,
en omgekeerd. Vandaar is de pastorie
een "guest-house" voor mannelijke
religieuzen, terwijl de zusters worden
ondergebracht in het zusterhuisje na
bij. Is de boot met mijn goeroes al
gekomen? Hij heeft er nog geen be
richt van, maar zal morgen ernaar in
formeren.
(slot volgt)
DOOD
"Ik ben sinds jaar en dag abonnee van
Tong-Tong nu Moesson (6 jaar om pre
cies te zijn, red.) Daar ik de laatste tijd
absoluut geen interesse, nog begrip
meer kan opbrengen voor mijn land
van herkomst, verzoek ik u met ingang
van (datum) mij van de lijst van
abonnee's af te voeren.
Indonesië is voor mij dood."
Dit afschuwelijke overlijdensbericht,
doorgegeven door een abonnee (de
naam is alleen belangrijk voor onze
administratie) heeft ons met droefheid
en ontzetting vervuld. Is hier nu sprake
van een natuurlijk overlijden, zelfmoord
of moord? Of is het toch alleen een
geval van schijndood?
Red. M.
Veilig, makkelijk en tijdbesparend
NATIONAL RICE COOKER
Nu slechts in de twee meest gangbare
maten verkrijgbaar:
Inhoud 1,5 liter (4-5 pers.) f 142,50
Inhoud 1,8 liter (6-7 pers.) f 152,50
(De prijzen zijn sterk verhoogd)
Nooit meer aangebrande rijst. Rijst in de pan, knopje indrukken, klaarl U kunt
uitgaan, andere dingen doen zolang als U wilt. De rijst blijft, ook als ze gaar is,
op temperatuur.
Verzendkosten f 7,/ƒ8,— Abonnee's Moesson 3 termijnen mogelijk.
Tjalie Robinson BV - Prins Mauritslaan 36 - Den Haag - Giro 6685
19
