DE INDISCHE BUSINESS (O
wèl".
Tante Lien praat zo lekker Indisch.
Brieven, telefoontjes: "Heeft u de show van Wieteke van Dort nog gezien.
Wat vond u ervan? Schrijft u er een stukje over?" Als mensen me vragen of
ik ergens over wil schrijven, weet ik er nooit goed raad mee. Over sommige
dingen kun je altijd beter praten dan schrijven. Op papier staat het zo definitief
en er zijn heel wat woorden voor nodig om de lijn van pro of contra te laten
vieren. Er bestaat nog zoiets als "verschil van smaak" en "over smaak valt niet
te twisten". Hoewel je bij dat laatste kunt toevoegen:"over slechte smaak
Wat heet heden ten dage nog slechte
smaak?
Als we het daarover eens zouden kun
nen worden zou ik mijn mening over de
"Late, late Lien show" van Wieteke
van Dort voor me kunnen houden. De
met veel tam-tam aangekondigde en
daardoor vele Indische mensen "ke-
pingin" makende show van 18 januari
j.l. heeft ongetwijfeld duizenden In
dische mensen tot grote verrukking ge
bracht. Maar voor een even groot
aantal is deze Indische "happening"
even moeilijk door te slikken geweest
als een te grote hap ketella pohon,
zonder slok kopi toebroek erna.
Om te beginnen die bamboe-letters bij
de titel op het scherm. Dezelfde letters
die het ook zo goed doen bij namen
van Chinese/Indische restaurants en
verder voor alles wat uit het Oosten
komt. Meer fantasie hoeft men van
Nederlandse televisiemakers niet te
verwachten.
En dan de Engelse aanduiding 'late,
late". Of Wieteke zelf wel besefte dat
het op deze show van kwart-voor-acht
's avonds (Indische kindertjes konden
er nog net naar kijken) als een tang
op een varken sloeg. Met "late" duidt
men in Amerika en Engeland de shows
aan die omstreeks elf uur pas begin
nen. In Amerika kent men de late, late
show van Steve Allen en Johnny Car
son en die duren tot na middernacht.
Niemand van de Indische mensen
heeft enige weet van deze aanduiding,
vooral niet als die nog verkeerd ge
bruikt is. Bovendien vond ik dat "late"
nogal luguber ook, want het kan ook
"wijlen, overleden" betekenen. Dat kon
toch niet de bedoeling van de produ
cer zijn geweest? Iemand schreef me:
"Ze hadden die show "beter nooit dan
laat" moeten noemen!"
"Onze" Wieteke van Dort, het geeste
lijk brein achter de show, geldt als een
televisie-fenomeen en ik ben de laat
ste die dat zal tegenspreken. Ze is een
UITSTEKEND actrice, comedienne,
zangeres, tekstschrijfster, voordracht
kunstenares en ze schildert verdienste
lijk sigarettenpeukjes. Het feit dat ze
bovendien van Indische afkomst is,
schijnt de laatste jaren, nu de Indische
business wat meer de gelegenheid
krijgt aan de weg te timmeren, een
belangrijk voordeel te zijn. Wieteke
van Dort doet niet alleen progressieve
kinderprogramma's voor radio en tele
visie, ze zingt ook Indische liedjes, al
dan niet met de even Indische Willem
Nijholt (over wie ik ook niets dan
goeds weet te melden).
Wat is nu het bijzondere van die In
dische liedjes? Tante Pim Eisinger, on
vergetelijk voor ons allemaal, Ben Snij
ders, Piet Valk en vele anderen zongen
al 25 jaar Indische liedjes (en hoe!) en
plaatjes zijn er ook genoeg van ver
kocht. Waarom ineens al dat tumult
rondom Wieteke van Dort? Waarom
heet ze ineens "de ambassadrice van
de Ind. Nederlanders, wordt er in pu
blicaties gesuggereerd als zou ze de
grote Verlosser uit ons Indische isole
ment zijn? Is het een goed-opgebouw-
de slimme promotion (u ziet het, ik ben
net zo goed in Engelse woorden als
Wieteke) van de platen-fabrikanten of
is dan eindelijk de tijd daar dat we aan
de hand van de machtige tee-fee in de
gedaante van Wieteke uit de vergetel
heid worden gesleurd?
Goeie genade, bespaar ons die onver
geeflijk stomme interviews in dames
bladen, waarin niet één Indonesisch
woord goed geschreven kan worden!
Bespaar ons die krenkende neerbui
gendheid in de verhalen over het
schone Indonesië dat eens de baker
mat was van Jack, Willem, Anneke,
Wieteke en zelfs Liesbeth List, alsof
niet 400.000 Indische Nederlanders er
vandaan komen. Met meer verbonden
heid, trots en bewustheid. Ook al
vraagt niemand er naar en is niemand
erin geinteresseerd.
Dat ons BESTAAN per gratie Gods
bekendheid krijgt door een optreden
van Wieteke van Dort, Anneke Grönloh
en Wies van Maarseveen, dat het ooit
nog zo ver met ons heeft moeten
komen! En dan nog wel liefst door
tussenkomst van de Vara. Ampoen!
Maar hoe ging het verder met die tan
te Lien avond? Daar zat een groot
aantal prominente gasten (adoe zo
leuk zeg, allemaal uit Indië!) stuk voor
stuk goed voor een eigen show, dom
weg entourage te wezen rondom tante
Lien van Dort. Die continue aan het
woord was en van camera 1 naar ca
mera 2 rende om toch vooral in beeld
te blijven. Wieteke is een uitmuntend
conferencière, een "entertainer" die
elke situatie kan benutten haar kwali
teiten aan de kijkers en luisteraars te
verkopen. En iedereen zat er maar als
spek en bruine bonen bij.
Het kwalijke van de hele show vond ik
het zogenaamd argeloze "doelschie-
ten" op het Indische element van onze
samenleving: praten met een sterk ac
cent, doorlopend leuk om aan te horen
en onze voorkeur voor eten. Beide ka
rakteristieken aardig door elkaar ge
husseld tot een stampot die "Indische
gastvrijheid" heet, maar die zo lang
zamerhand mateloos vervelend en
stompzinnig aandoet. Net alsof 400.000
Indische Nederlanders niets anders
doen dan eten en slecht Nederlands
spreken.
Wies van Maarseveen met een slecht
verstaanbaar en zouteloos voorgedra
gen recept (alsof je daarvoor een Mr..
titel nodig hebt) en als klap op de
vuurpijl het voorlezen van een geinige
brief. U weet wel zo'n uit de duimge-
zogen epistel van een ongeletterd In
donesisch mevrouwtje. Elke zin in het
meest bespottelijk Nederlands, vol or
dinaire dubbelzinnigheden veroorzaakt
door foutief woordgebruik, enfin u kent
zo'n product wel. Ik heb zelf lang ge
noeg bij een grote Nederlandse in
stelling gewerkt om te weten dat zulke
brieven ook door volbloed Nederlan
ders geschreven worden. Het heeft
niets te maken met de landaard, maar
het simpele milieu waaruit de brief
schrijvers komen. Lachen, gieren,
brullen op onze afdeling, maar ik heb
nog nergens in een Nederlands pro
gramma zo'n brief horen voorlezen.
Elly Ruimschotel (goed actrice overi
gens) deed dat verdienstelijk, voorzo
ver ik dat door mijn ergernis heen kon
opmerken. Helaas weer geïnterrum
peerd door close ups van onze Wie
teke. Het bespottelijk maken van de
kleine zielen of een exposé van wan
smaak van de samenstellers. U mag
kiezen.
Anneke Grönloh zong met de kracht
van haar stentorstem waarmee ze ge
woonlijk ook "Soerabaja" zingt, de ge
bruikelijke wiegeliedjes voor een niet
wakker te krijgen echte baby. Mocht
Anneke er ooit toe komen de drie
hete aardappels uit haar mond te ha
len, die haar het zo begeerde accent
loze Nederlands bezorgen, dan kan
ze prachtig Indonesische liedjes zin
gen. Maar die hete aardappels zijn in
de loop van haar Nederlandse carrière
vastgegroeid. Ze heeft iets zo kramp
achtigs en kunstmatigs dat ik zelf uit
geput ben als ze met zingen ophoudt.
Zo werd er drie kwartier "de Indo uit
gehangen" een andere kwalificatie kan
(lees verder volgende pagina, onderaan)
4
