Kalidjatieen historisch moment
VAARWEL TOT BETERE TIJDEN
ACHTER DE KAWAT - door Charles Burki
f 35,f 4,porto.
"ACHTERAF BEZIEN"
In aansluiting op de bijdragen die naar aanleiding van het overlijden van de laatste Gouverneur-Generaal van Neder-
landsch-Oost-Indië Jhr. Mr. A. W. L. Tjarda van Starkenborgh Stachouwer in Moesson zijn verschenen, hierbij een mo
mentopname van de dramatische gebeurtenissen die op 8 maart 1942 in Kalidjati plaatsvonden en waarbij de G.G. een
zo bewonderenswaardige rol speelde.
Eind 1942 verschenen er in een van de door de Japanners op Java uitgegeven kranten een serie artikelen over de strijd
op Java, waarbij bovenstaande foto werd afgedrukt (Unabara 22-12-42).
J. C. Bijkerk schrijft in zijn documentaire "VAARWEL, TOT BETERE TIJDEN" hierover (tweede, herziene en uitgebreide
druk) op blz. 221 e.v.: (Jhr. Van Starkenborgh tot Imamura) Aangezien hier zuiver militaire zaken behandeld zullen
worden, zou ik gaarne deze stoel willen verlaten(Imamura): Wilt U mij dan het genoegen doen om buiten in
in de tuin te gaan zitten totdat deze conferentie is afgelopen?" Nadat de landvoogd is opgestaan worden ineens
de tussendeuren opengeschoven, waarachter meer dan een dozijn Japanse reporters en oorlogscorrespondenten stil
hebben zitten wachten
Uit het voorgaande blijkt, dat de achter de schuifdeuren wachtende (en luisterende) fotografen in paniek raakten toen
zij hoorden dat de G.G. de kamer ging verlaten zonder dat zij in de gelegenheid waren gesteld hun opnamen te maken.
Op de foto staan achter de G.G. links Dr. P. J. A. Idenburg en rechts J. M. Kiveron. Aan de tafel zitten van links naar
rechts Generaal-majoor H. Bakkers, Lt.-generaal Ter Poorten en Lt.-kolonel P. G. Mantel. J. C. Bijkerk schrijft dat hij noch
in Japan, noch in Indonesië een foto van deze ontmoeting heeft kunnen bemachtigen.
Nu is het vrijwel zeker dat alle binnenshuis vanaf de schuifdeuren gemaakte foto's door onvoldoende en te contrast
rijke belichting zijn mislukt althans niet zonder meer gereproduceerd konden worden. Vermoedelijk daarom zijn na de
besprekingen nog opnamen buiten op het terras gemaakt, waarop echter de G.G. en de civiele ambtenaren ontbreken.
Bovenstaande foto is een geretoucheerde kopie.
De beide foto s van de capitulatie-onderhandelingen na het vertrek van de G.G. in het boek van Bijkerk zijn eveneens
van slechte kwaliteit met sterke contrasten. Op beide foto's zijn aan de bovenkant een driehoekige witte vlek en twee
vertikale tot het midden van de foto's lopende strepen te zien. De verklaring hiervoor is te vinden in de foto boven.
De lampekap, die midden boven de onderhandelingstafel hangt is namelijk van het soort dat met witte stof en een
koord in het midden kan worden dichtgesnoerd. Op de foto's is te zien dat de beide koordeinden en de witte stof naar
beneden hangen.
Volgens de bij de foto gepubliceerde Japanse tekst was dit: het moment waarop Imamura, na de uiteenzetting van
de Gouverneur-Generaal aangehoord te hebben, dat hij geen opperbevelhebber meer was, de G.G. qelastte het vertrek
te verlaten".
Deze foto en tekst, werden ons toegezonden door de heer Brocades Zaalberg die wij daarvoor zeer erkentelijk zijn.
Met het retoucheren van de toch al zeer vergeelde kranten-foto en het reconstrueren van de situatie waaronder deze
foto gemaakt moest zijn heeft hij een gewaardeerde bijdrage geleverd.
Een documentaire over de ondergang van Ned.-
Indië door J. C. Bijkerk
f 36,50 f 4, - porto.
VERKRIJGBAAR BIJ BOEKHANDEL MOESSON
EIND JULI VERSCHIJNT
door Greet Gaudreau
Een terugblik op een eenzaam kinderleven in Indië.
Triest soms, maar toch tintelend door de razend
knap beschreven herinneringen.
Prijs f 13,50. BOEKHANDEL MOESSON
15
